Bugün 3 Mart İş Cinayetleriyle Uğraş Günü. 3 Mart, 1992 tarihinde Zonguldak Kozlu’daki kömür ocağında meydana gelen grizu patlamasında 263 madencinin hayatını kaybetmesinin akabinde 2013’ten bu yana İş Cinayetleriyle Uğraş Günü olarak ele alınıyor.TMMOB, 2013 yılında 3 Mart’ı İş Cinayetleriyle Gayret Günü ilan etmesinden bu yana her yıl basın açıklaması düzenliyor.
Türkiye’nin 2013 yılından bu yana iş cinayetleri karşısında verdiği imtihanda ise rastgele bir güzelleşme olmadığı üzere, tablo günden güne daha da vahim oluyor. Yalnızca dün, emekçi servisinin tırla çarpışması sonucunda 3’ü çocuk 6 işçi ömrünü yitirdi. Hayatını kaybeden çalışanların en küçüğü 14, en büyüğü ise sırf 23 yaşındaydı.
EN AZ 34 BİN 306 İŞ CİNAYETİ
Her ay en az 150, her yıl ise 2000’e yakın personelin iş cinayetlerinde hayatını yitirmesi ise olağan hale geldi. Meslek odaları, sendikalar, dernekler ve sol sosyalist siyasi partiler, iş cinayetlerinin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sıklıkla dillendirdiği üzere ‘fıtrat’ olmadığını vurgulamaya devam ederken her gün 5 iş cinayeti yaşanması ülkenin en can alıcı gerçeklerinden biri olarak yerini koruyor. Emekçi Sıhhati ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi bilgilerine nazaran 2025’in sadece birinci ayında en az 177 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Hayatını kaybeden emekçilerden 5’i çocuktu. 2024 yılında ise en az 1897 iş cinayeti yaşandı. 2023 yılında ise İSİG Meclisi bilgilere nazaran, 1932 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybederken Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) datalarına nazaran bu sayı 1972 oldu.
“1500 LİRALIK KORKULUK İLE KAPATILMAYAN BOŞLUKLARDAN”
2014-2024 ortası 10 yılda ise en az 21 bin 697 işçi alınmayan tedbirler ve ihmal yüzünden çalışırken hayatını kaydetti. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana yaşanan iş cinayeti sayısı ise en az 34 bin 306. 34 bin 306 iş cinayetinin en az 978’inde ise çocuklar hayatını kaybetti.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Bedri Tekin, iş cinayetlerinin ‘işleneceği herkes tarafından bilinen cinayetler’ olduğunu söz ederken iş cinayetlerinin çok kolay teknik gerekliliklerin yerine getirilmesi ile önlenebileceğini belirtti.
Tekin, “SGK’nin son olarak açıkladığı 2023 yılı istatistiklerine nazaran iş kazaları (!) sonucu yaşanan bin 972 can kaybının 552’si inşaat işlerinde yaşandı. 1.500 TL’lik korkuluk ile kapatılmayan boşluklardan düşerek yüzlerce personelin hayatına yitirmesine sebep olunuyor.” sözlerini kaydetti.
CANI MUHASABELEŞTİREN SİSTEMDEN KURTULMALI
İSİG Meclisi’nden Aslı Odman, bahse ait yaptığı açıklamada, “Türkiye’de her sene ani kazalarda en az 2000 personel ölüyor lakin meslek hastalıkları üzere sebeplerden bu sayı 10 ila 15 bin personele kadar yükseliyor. Uzun çalışmaya bağlı hastalıklardan kaynaklı vefatlar ve psikososyal risklerden ötürü vefatlar kayıt içine alınmıyor. Bizim İSİG Meclisi olarak gösterdiğimiz ve hatta artık SGK datalarıyla de eşitlendiğimiz sayı 2 bin, lakin bu sadece buzdağının görünen ucu.” sözlerini kullandı.
Her gün 20 ila 30 çalışanın hayatını kazanmak için çalışırken iş cinayetlerinde ömrünü yitirdiğine dikkat çeken Odman şu tabirleri kaydetti:
“İş cinayetleriyle çabanın canı ve sıhhati muhasebeleştiren kapitalist üretim şeklinin prensiplerden dışarı çıkmadan büsbütün emeline ulaşması ise imkânsız. Fakat kısa vadede çalışmada sıhhat hakkı, hayat hakkı için, en temelde de işyerinde hayatımızı koruyabilmek için örgütlenmemiz elzem. Bu, mavi-beyaz yaka, coğrafik yer, etnik köken, cinsiyet ve yaş kümesi fark etmeksizin herkesi bir ortaya getiren toplumsal bir talep temelinde. İşyeri içinde demokratik iştirak ile örgütlenmeyle lakin hayat, sıhhat ve can korunabiliyor. Bu temelinde sınıf gayretinin sözün tam manasıyla en hayati ögelerinden biri. Hem hayli geniş bir örgütlenme nedeni hem de hedefi itibariyle direkt olarak çok birleştirici.”
