Rusya’nın Kamçatka Yarımadası açıklarında 8,8 büyüklüğünde bir sarsıntı meydana geldi. ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu’na (USGS) nazaran sarsıntı, yerin sadece 19 kilometre derinliğinde gerçekleşti. Zelzele sonrası ABD’nin batı kıyıları, Çin, Rusya, Hawaii, Alaska ve Japonya başta olmak üzere birçok bölgede tsunami uyarısı yapılırken tahliyeler yapılmaya başlandı.
Depremin merkez üssüne en yakın yerleşim olan Petropavlovsk-Kamçatski’de 13 metrelik tsunami dalgaları görüldü.
Yaşanan zelzele felaketinin akabinde dünyanın birçok noktasında olduğu üzere Akdeniz Sismoloji Merkezi tarafından da tsunami uyarısı verildi.
Yapılan ihtarların akabinde “Türkiye’yi nasıl etkileyecek” sorusu da gündeme geldi. Bu sorunun yanıtını Prof. Dr. Ahmet Ercan Odatv’den Beğenilen Sula’ya verdi.
Prof. Dr. Ahmet Ercan’ın açıklaması şöyle:
“Bu zelzele üç tane kıta modülünün kesim yerinde olmuştur. Bulunduğumuz zelzelenin olduğu yer Amerika kıtası olarak geçer. Kamçatka, Amerika kıtasının Asya’daki devamıdır.
Kamçatka’nın bir hareket tarafı vardır. Kamçatka’nın hareket tarafı Avrasya kıtasına yani, batısına gerçek bir kayma gösterir.
Bugünkü Yakutistan’ın doğusunda, batısında olan Avrasya kıtasının ise hareketi Amerika kıtasını kaktıracak bir halde doğuya doğrudur. Çabucak bunun altlarında Pasifik kıtası vardır.
Bu Pasifik kıtasının üzerinde Japonya, Kore Pasifik Okyanusu bulunur. Bu kıtanın da hareketi kuzeye Kamçatka’ya doğrudur. İşte Pasifik kıtası ile Avrasya kıtası ve Amerika kıtasının kesiştiği yer Kamçatka’dır.
BEKLENEN BİR OLAYDI
Dolayısıyla biz jeofizik mühendisleri kıtaların kesim yerlerinden ve birebir vakitte kırıkların çatlaklarından çok korkarız. Kaldı ki bu sarsıntının olduğu yer bizim için bir şaşırılacak bir olay değil, beklenen bir olaydır. Daha evvel de biliyorsunuz Japonya hudutları içinde, Pasifik Okyanusu içinde emsal halde zelzele oldu.
Bu sarsıntı 9.5 dolayında bir sarsıntıydı ve çok büyük sonuçları oldu. Yalnız buradaki artık süpürtü dalgası ihtarları ister istemez dünya bilimcileri tarafından yapıldı. Fakat ben burada yeniden dünya bilimcilerin yaptığı açıklamaya katılıyorum.
Şöyle ki burada 10-15 metrelik süpürtüler beklemiyoruz dediler. “3 m dolayında olmasını bekliyoruz.” dediler. Bunun nedeni bunun bir çarpışma noktası olmuş olması. Bir göçme kelam konusu değil deniz içinde. Şayet bir göçük olmuş olsaydı büyük bir süpürtü beklenirdi. Birinci bilgilere nazaran bir göçük değil, bir bindirme kelam konusu.
YERİN BİÇİMİ DEĞİŞTİ
Yani iki kıtasının tam çarpıştığı bir yerde sarsıntı oluştu. Ve burada yerin içinde büyük bir büzülme var. Yer kabuğunda ve tahminen bir bir yer kabuğu öteki yer kabuğunun üzerine Pasifik Okyanusu içinde bindirmiş de olabilir. Yani yerin biçimi değişti bir bakıma.
8.8’lik bir sarsıntı son yılların en büyük zelzelesi. Sanıyorum dünya üzerinde de en büyük 6. sarsıntı. Şu anda bütün dünya sarsılıyor. Yani bütün yer yuvarı sarsılıyor. Tüm yer yuvarında jeofizik algılama durakları bu sarsıntıyı ölçüyorlar.
Bu üç türlü hareket yapar. Bir tanesi burkulma hareketi Ekvator’un bulunduğu yerden Kuzey Kutbu sağa dönerken Güney Kutbu sola dönüş yapar. Bu türlü bir burkulma hareketi. Tıpkı vakitte Ekvator bölgesinde sıkışma olurken efendim kutuplarda bir uzama, bir mekik hareketi görülür. Ve birebir vakitte üçüncü bir hareket olarak da dünya büzülür ve şişer. Büzülür, şişer.
Bunun sonucunda dünya üzerindeki kırıklar gıcırdamaya başlar. Şayet, dünya üzerindeki bu kırıklar boşalma noktasına kadar bir gerginlik biriktirmiş ise buralarda sarsıntılar beklenir. Şu anda zelzele odağının olduğu Kamçatka’nın 200 km yarıçaplı alanı 1. derece zelzele bölgesidir.
8’E VARAN ARTÇILAR BEKLENEBİLİR
Burada bir hafta, 10-15 gün içinde büyüklüğü 7.8- 8’e varan artçı sarsıntıların ağır olarak olduğunu göreceğiz. Ayrıyeten dünya üzerinde zelzelesi yaratmak üzere gerginlik biriktirmekte olan kırıklarda orta büyük sarsıntıların olduğunu da göreceğiz. Yani bu dünyanın her tarafında gerçekleşebilir.
TÜRKİYE NASIL ETKİLENECEK
Ha Türkiye bundan hissesini alır mı? Alır. Tüm Türkiye’nin hissesi ne kadar olur? %3 olayında bir hissesi da olur. Yani zira bütün levhalar irtibat halindedir. Bütün yer yuvarında. Bu zelzelelerin kaynağı astonosferdeki çevrim akımlarıdır. Yani yüzer yuvardaki çevrim akımlarıdır.
Buradaki yüzeryuvar kalınlığı, astonosfer kalını yaklaşık 50 km’dir. Yani bütün yer kabuğu o sıvı olan magma’nın üzerinde yüzer ve bu hareketleri yapan yerin kendisidir. Yani basınç ve sıcaklık farklılığından stratosferdeki çevrim akımlarıdır. Bunları denetim etmek, denetlemek mümkünlüğü yoktur.
Türkiye’de Türkiye’de nerelerde zelzele hazırlığı içinde olduğunu bilmiyoruz.
Ama şu anda Türkiye’de bu zelzelenin tesirleri görülürse %52 oranında Kuzey Anadolu kırağı üzerinde efendim %32 oranında, Batı Anadolu kırıkları üzerinde %13 oranında Doğu Anadolu kırıkları üzerinde tesiri görülebilir”
