Türkiye yeni yılı mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıklarla karşıladı. Beklenen kar yağışı uzun müddet kendini göstermezken Sibirya soğuklarının ülkeye girişi kara kışı da getirdi.
Yazı çöl kışı kutuplar üzere yaşayan İç Anadolu bölgesinin en eski yerleşimlerinden Kayseri, kara kışın getirdiği kar yağışını asırlardır olduğu üzere avantaja çevirdi.
KAYSERİ’DEKİ HACILARIN 500 YILLIK SIRRI ORTAYA ÇIKTI
Kayseri’nin Hacılar ilçesinde Erciyes Dağı eteklerinde yaklaşık 500 yıl öncesine dayanan ve o yıllarda su muhtaçlığını karşılamak emeliyle yapılan 1200 kuyudan yaklaşık 300’ü, bugün yaz aylarında soğuk su elde etmek için kullanılıyor.
Derinliği 7 metreye ulaşan kuyular, kış aylarında tonlarca karla dolduruluyor.
Bölgede kar kuyusu bulunan Mahmut Gengeç (65), “Biz her yıl bu kuyuları dolduruyoruz. Yazın da gelene gidene dağıtıyoruz. Yıllardan beri bu kuyuları daima doldurduk. Lakin bir tek geçen sene kar olmadığından ötürü dolduramadık. Bu yıl da Cenabı Allah kar verdi. İnşallah büsbütün doldurup, yazın gelene gidene dağıtacağız” dedi.
KUYULARDAN ÇEKİYORLAR
Yöre halkı, bu yıl da kış bitmeden dağın eteklerinde bilhassa kayalık ve gölge alanlarda biriken pak karları çuvallarla getirip, kuyulara bastı. Bölgede kuyuların büyük kısmı kar kütleleriyle doldurulup, kapakları yaza kadar açılmamak üzere kapatıldı.
Yaz başından itibaren açılan ve bir nevi buzdolabı üzere kullanılan kuyulardaki karın kısmen erimesiyle elde edilen su, kovalarla çekilip içiliyor. Kovalarla çıkarılan kar ise tabak ve kaselerde üzerine yoğurt, pekmez, ceviz, fındık dökülerek yeniyor. İlçe halkı, yaz aylarında 35 dereceye ulaşan sıcak havada kuyulardaki kar ve buz üzere suyla serinliyor.
Bölgede kar kuyusu bulunan ve bu kültürü yaşatmanın sıkıntı olduğunu söyleyen Mahmut Gengeç, “Kar bu sene çok pak. Birinci karımızı aslında 11’inci ayda koyduk. Bu da ikinci dolduruşumuz. Daha evvel doldurduğumuz kar çökmüştü. Tekrar dolduruyoruz. Kar tertemiz olur. Çayla pekmezle her şeyle kullanırız. Yani pırıl pırıl sudur. Gelecek nesillere aktarmamız biraz güç. Geleneğimizin yok olmasından korkuyoruz. Herhalde Hacılar’da en az bu türlü 2 bine yakın kuyu var. Bu kuyulardan 200-300 tanesi dolduruluyor. Geri kalanı eksiksiz boş kalıyor. Bide bu iş güç bir iş. Kar doldurması çok sıkıntı. O denli kolay değil” diye konuştu.
“YEVMİYECİ BULAMIYORUZ”
Kar kuyularını doldurabilmek için personel bulamadıklarını söyleyen Gengeç, Gençler biraz bu işle uğraşmaz üzere zira genelde okuyorlar iş güç sahibi oluyorlar. Ondan ötürü buralara gelmezler. Gelseler bile zevk için geliyorlar. Esasen kuyuları doldurmak için yevmiyeci bulamıyoruz. Lakin, kendimiz gelip dolduruyoruz. Anamızdan babamızdan kaldı. İnşallah geleneği sürdürürler. Zira yazın sıcaklarında bir hasta ‘bana bir avuç kar bulun’ diyor. Erciyes’te de olmuyor. Buzul oluyor. Buzul olduğundan ötürü canı kar istiyor. Vefat döşeğinde ya da yaşlı oluyor bir avuç kar istiyor. Zati onun için koyuyoruz. Bir avuç kar için koyuyoruz. O hastalar götürsün diye bu kuyuları dolduruyoruz. O yüzden biz ölene kadar bu geleneği sürdüreceğiz. Akrabalarla imece adabı olarak kar dolduruyoruz. Yoksa adam bulamıyoruz. Söylediğimizde kimse gelmiyor sözlerini kullandı.
‘BU GELENEĞİ SÜRDÜRMEK ŞAHANE BİR DUYGU’
Kuyuları yaz için doldurduklarını belirten Ahmet Gengeç (67) ise Bu sürdürdüğümüz geleneği atalarımızdan devraldık. 500 yıl ortasında da tam net tarihini bilmiyoruz. Bu geleneği sürdürüyoruz. Bu geleneği sürdürmek mükemmel bir his. Arkadaşlar ile toplanıp imece adabı üzere kar kuyularını doldururuz. Yaz için yapıyoruz. Evvelden cetlerimiz ‘oğlum yazın karı kışın karı’ sıkıntısı. Kışın karı koyduğumuz için yazında kar olur kederi. Ağaçlarımıza, yemeklerimize her şeyimize kullanılır bu kar. Eksiksiz çayı olur. Arkadaşlar pekmez ile de yer. Çayına hiç doyum olmaz o kadar hoş çayı olur. Gelecek jenerasyonlara aktarmak konusunda kaygımız kesin. Gençler bu işi yapacak üzere değiller lakin biz ölene kadar devam edeceğiz. Bırakmayacağız. İlçede tahminimce en az 1000-1500 kar kuyusu vardır. 2 bin tahminen vardır ancak bin 500’üne yakını sağlam. Yoruluruz, lakin yorulduğumuzu hiç aramayız. Harika bir his. Zevkli bir şey bu. Bu sene hoş bir kar oldu. Eski karımızdan daha hoş. Süt üzere. Bu türlü de kar hiç yağmamıştı” dedi.
