Gazeteci Naki Bakır’ın değerlendirmelerine nazaran, elektrik tarifesinde yapılan son düzenlemeyle, dağıtım bedeli güç bedelinin yaklaşık üç katına çıktı. Bu değişiklikle birlikte vatandaşlar, kullandıkları elektriğin bedelinden neredeyse dört kat fazlasını dağıtım şirketlerine ödemek zorunda kalıyor.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 5 Nisan 2025 prestijiyle yürürlüğe koyduğu yeni tarifeye nazaran, konutlarda kullanılan elektrik gücüne yüzde 25 oranında artırım yapıldı. Artış, yıllık tüketim limiti aşılamayan perakende satış tarifesi kapsamındaki konut abonelerini kapsıyor.
5 Nisan 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürülüğe giren elektrik artırımı, konutlar için 8 kWh olarak belirlenen limitin altında kalan kullanıcılara uygulanan perakende güç bedeline artırım yapılmamıştı. Yüksek kademedeki kullanıcılara 1 kWh için 1,391181 lira olarak uygulanan 1 kWh yüzde 16,1 artışla 1,61546 liraya yükseldi. Konut aboneleri içinde elektriğin yeni dağıtım bedeli yüzde 34,5 artış ile 1,836166 liraya yükseldi.
DAĞIM BEDELİ HİSSESİ YÜZDE 70,9’A ULAŞACAK
Elektrik Mühendisleri Odası’nın (EMO) hesaplamaları, dört kişilik bir ailenin minimum yaşam standartlarını korumak için aylık 230 kWh güç tüketeceğini gösteriyor.
Nisan 2025’te yapılan artırımla birlikte, aylık ortalama tüketimi 7,67 kWh olan bir konutun elektrik faturası 476,6 TL’den 595,8 TL’ye yükseldi. Bu faturada güç bedeli 113,6 TL iken, dağıtım bedeli 422,3 TL oldu. Vergi ve fonlar ise 59,8 TL olarak yansıdı. Böylelikle faturanın sadece %19,1’i güce, %70,9’u dağıtıma, %10’u da vergi ve fonlara gidiyor. Bu durum, dağıtım bedelinin güç bedelinin yaklaşık dört katına çıktığını gösteriyor.
“ELEKTRİK DAĞITIM ÖZELLEŞTİRMELERİNİN YURTTAŞLARA YARATTIĞI YÜKÜN SON DÖRT YILLIK KISMI”
Nisan 2021’de dört kişilik ailenin elektrik minimum faturası 183,4 liraya seviyesinde bulunuyordu. Bunun yüzde 49,7’sini güç bedeli oluştururken, dağıtım bedelinin hissesi yüzde 31, fon ve vergilerin hissesi yüzde 19,2 seviyesinde bulunuyordu.
Aradan geçen dört yıllık dönemin sonunda, Nisan 2025 itibarıyla 595,8 liraya ulaşan birebir tüketimin faturası, yüzde 224,8 oranındaki artışla 3,2 katına yükselmiş oldu. Bu değişime etki eden fiyat oluşumuna bakıldığında, artışın temel olarak dağıtım bedellerinden kaynaklandığı belirlendi. Bu devirde güç bedeli sadece yüzde 24,5 artarken, dağıtım bedelinin yüzde 642,2 artırıldı.
Dağıtım bedelinde fahiş artış yaşanmasa, öbür deyişle dağıtım maliyetlerindeki artış güç üretim maliyetlerindeki kadar olsa, fatura toplamına yansıyan artış yüzde 24,5’le sınırlı kalacaktı. Bu durumda, Nisan 2025 prestijiyle birebir tüketime sahip konutlara 595,8 lira yerine 228 liralık bir fatura gelecekti.
EMO, ortadaki farkın, “Elektrik dağıtım özelleştirmelerinin yurttaşlara yarattığı yükün son dört yıllık kısmı” olarak nitelendiriyor. Oda, güç üretim maliyetlerinin artmadığı şartlarda bile dağıtım bedeline artırım yapıldığını ve bilhassa dar gelirli vatandaşlardan dağıtım şirketlerine kaynak aktarıldığını işaret ediyor.
DAĞITIM 21 ÖZEL ŞİRKET TARAFINDAN SAĞLANIYOR
Elektrik bölümünün liberalleşmesiyle dağıtım hizmetleri 21 bölgeye ayrılarak özel şirketler tarafından dağıtım yapılıyor. Her bir bölgedeki dağıtım şirketi tek yetkili olarak faaliyet gösteriyor ve tüketicilere elektrik sağlıyor.
“UCUZ, KALİTELİ VE EMNİYETLİ GÜCE ERİŞİM, TÜM YURTTAŞLAR İÇİN TEMEL HAK”
Oda, dağıtım bedelindeki çok artışın, hizmetin fahiş fiyatla verildiğinin temel göstergesi olduğunu söz ediyor.
“Ucuz, kaliteli ve sağlam güce erişim, tüm yurttaşlar için temel hak” olduğuna dikkat çeken EMO’nun hususa ait değerlendirmesi şöyle:
“Dağıtım şirketlerine kaynak aktarıldığı bir Türkiye tablosu, artık geride bırakılmalıdır. Güç alanında, ticari ve siyasi çıkarlardan uzak, üretim kesimleri başta olmak üzere genel ekonomiyi destekleyecek formda tarifeleri belirleyebilecek özerk bir idare hayata geçirilmelidir. Arz güvenliğini sağlamak ve toplam maliyeti düşürmek için özelleştirilen üretim tesisleri ve dağıtım bölgelerinin kamulaştırılması hemen gündeme alınmalıdır..”
