Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi^nde geliştirdikleri sarsıntı haritası uygulamasında sona geldiklerini açıkladı.
Sosyal sorumluluk projesi olarak başlayan uygulama artık vatandaşlara oturdukları yerdeki zelzele riskini ve yıkım gücünü gösterecek.
YIKILACAK YERLERİ TEK TEK AÇIKLADI
Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu internet tabanlı Deprem Bilgi Sistemi (DepremBİS) uygulamasına yeni bir modül eklediklerini anlattı.
Modül aracılığıyla Marmara faylarını tahlil eden Kutoğlu, DepremBİS uygulamasının Türkiye’nin farklı noktalarındaki taban özelliklerini ve fay çizgilerinin oluşturabileceği sarsıntı senaryolarını kullanıcıya sunduğunu söyledi.
Vatandaşların en çok merak ettiği hususların başında, hangi bölgelerin ne derece etkileneceği sorusunun geldiğini belirten Kutoğlu şöyle konuştu:
“Bununla ilgili de televizyonlarda daima vilayet, ilçe isimleri, mahalle isimleri verilerek açıklamalar yapılıyor fakat biz bunu gerçek bulmuyoruz” diyen Kutoğlu, kelamlarına şöyle devam etti: “Çünkü bir mahallede, ilçede muhakkak bir alan, çok zayıf taban olabilirken; kimi alanlar çok güçlü yer olabilir. Orada sarsıntının hasarı düşük olabilir. Biz de vatandaşımızın bilgi açlığını gidermek için ‘deprembis.com.tr’ye ek bir özellik daha getirme muhtaçlığı duyduk. Burada bir fayın meydana getirebileceği en büyük zelzele hesaplanabiliyor.
BU VİLAYETLER BÜYÜK ZELZELE RİSKİ ALTINDA
“İstanbul tarafında çok güçlü bir sarsıntı gözlenmiyor” diyen Kutoğlu, şunları aktardı:
“Sarı bölgede kalıyor. Daha çok Çanakkale üzerinde sarsıntı çok daha güçlü olarak hissediliyor. Ağır hasar beklentisi de tekrar bu bölgede olacak üzere görünüyor. Kuzey Anadolu Fayı’nın güney segmenti, Gemlik körfezinden denizin içerisine dalıyor sonra Bursa’nın Marmara denizi kıyıları üzerinden Mudanya önlerinden Bandırma’ya hakikat uzanıyor. Bu kol içinde mümkün zelzele için hesaplamayı yaptığımız vakit görüyoruz ki, kıyı bölgelerinde ağır hasar meydana gelebileceği üzere Bursa’nın göller bölgesinde de yer zayıf olduğu için o göl kıyılarında da önemli hasar meydana getirme durumu kelam konusu.”
TÜM TÜRKİYE’DEKİ DATALAR YÜKLENECEK
Kutoğlu şöyle devam etti:
“En değerli parametrelerin başında, faya uzaklık var. Bu faya uzaklık hesaplanıyor, onun yanı sıra bir de taban durumu; taban durumunu veren jeofizik parametreler var. Bu jeofizik parametrelerden yola çıkarak seçtiğiniz yerdeki taban bilgisini de alıyor. Faya uzaklık, taban bilgisi ve bir formülasyon var Bu formülasyonla bu datalar yerine konuyor. Bilgileri alıp yazılım hesaplamayı gerçekleştiriyor ve karşımıza hangi yerin meydana gelecek zelzeleden ne kadar ziyan alacağını iddia ediyor.”
Yazılımın büyük bilgiyle çalıştığını belirten Kutoğlu, bu nedenle hesaplamaların vakit alabildiğini tabir etti. Bu sorunu aşmak için bilgilerin evvelden işlenip uygulamaya hazır halde entegre edileceğini söyleyen Kutoğlu, tüm bu çalışmaların tamamlanmasıyla birlikte, Türkiye genelindeki tüm fay çizgilerine ilişkin bilgiler sisteme yükleneceğini ve kullanıcıların bu bilgileri direkt görüntüleyebileceğini aktardı.
Marmara Denizi’nden geçen fay sınırının doğu, batı ve güney kollarını geliştirdiği yazılım ile inceleyen Prof. Dr. Kutoğlu, “MTA haritasındaki bu fayın geometrisine nazaran ilgili formülü çalıştırdığımız takdirde, kırmızı bölgeler, muhtemel sarsıntı meydana geldiği takdirde sarsıntısı en güçlü hissedecek alanları gösteriyor. Sarı alanlar orta hasar olabilecek, yeşil alanlar çok hafif ziyan olabilecek yerleri gösteriyor. Kırmızı bölgede bulunan yapıların bu taban durumuna nazaran, yapı biçimine nazaran inşa edilmeleri gerekiyor. O yüzden bunların nitekim hasar düzeyine nazaran yapıların buna uygun dizayn edilip edilmediğinin denetim edilmiş olması gerekiyor” diye konuştu.
