Bogotá yakınlarındaki Checua isimli yerleşim yerinde bulunan kalıntıların, bölgedeki bilinen hiçbir yerli nüfusun DNA’sıyla eşleşmeyen avcı-toplayıcılarınkine ilişkin olduğu anlaşıldı.
Kalıntılar, genetik imzaları, Güney Amerika’ya ulaşan birinci insanlardan türemiş olabilecek, erken periyotta ayrışmış ve binlerce yıl boyunca genetik olarak izole kalmış, artık tükenmiş farklı bir soyu ortaya çıkardı.
Araştırmacılar, 6 bin ila 500 yıl evvel Bogotá Altiplano’da yaşamış 21 kişinin eski DNA’sını tahlil ederek, yaklaşık altı bin yıllık az bir genetik vakit çizelgesi oluşturdu.
Daily Mail’in haberleştirdiği araştırmaya nazaran kemik ve dişlerden elde edilen DNA örnekleri, Checua’daki en yaşlı bireylerin, çağdaş gen havuzundan büsbütün kaybolmuş eşsiz bir cetlerin izini taşıdığını gösteriyor.
‘BU BÖLGE ÇOK ÖNEMLİ’
“Bu bölge, Amerika kıtasının nasıl nüfuslandığını anlamak için çok önemli” diyor baş muharrir ve Almanya’daki Senckenberg İnsan Evrimi Merkezi’nde doktora öğrencisi olan Kim-Louise Krettek.
”Burası Kuzey ve Güney Amerika ortasındaki kara köprüsü ve üç büyük kültür bölgesinin, yani Mezoamerika, Amazon ve And Dağları’nın buluşma noktasıydı”
Genetik olarak, bu erken periyot insanları, Şili yahut Brezilya’da bulunanlar üzere Güney Amerika’daki başka eski kümelerle akraba değildi ve Kaliforniya’nın Channel Adaları’ndakiler de dahil olmak üzere erken devir Kuzey Amerika nüfuslarıyla da ortak ataları yoktu.
Çalışma ayrıyeten, Honduras’tan Panama’ya ve Kolombiya’nın kuzey And Dağları’na kadar uzanan kültürel ve genetik bir geçiş bölgesi olan Isthmo-Kolombiya bölgesine ait yeni bilgiler de sunuyor.
“Sonuçlarımız, Checua bireylerinin Güney Amerika’da çok süratli bir biçimde yayılan ve farklılaşan en eski nüfustan türediğini gösteriyor,“ diye açıklıyor çalışmanın birinci müellifi ve Almanya’daki Senckenberg İnsan Evrimi Merkezi’nde doktora öğrencisi olan Kim-Louise Krettek.
”Kolombiya’nın yüksek ovalarında yaşayan bu erken avcı-toplayıcıların torunlarını bulamadık, genler aktarılmamış.
Bu, Bogotá etrafındaki bölgede nüfusun büsbütün değiştiği manasına geliyor.” Yaklaşık 2.000 yıl evvel, Bogotá yaylalarının genetik yapısı dramatik bir formda değişti.
TAMAMEN ORTADAN KAYBOLMUŞ
En eski Checua kalıntılarında bulunan eşsiz soy, eski Panamalıların ve Kosta Rika ve Panama’daki çağdaş Chibchan konuşan kümelerin DNA’sına çok benzeyen yeni bir nüfusla yer değiştirdi.
Kolombiya Ulusal Üniversitesi’nden araştırmacı ve kitabın ortak müellifi Andrea Casas-Vargas, genetik delillerin Altiplano’da ortaya çıkan kültürün Orta Amerika’dan gelen göçmenlerle birlikte geldiğini gösterdiğini söyledi.
Araştırmacılar, Checua’daki en eski bireylerin, gen havuzundan büsbütün kaybolmuş eşsiz bir atalar imzası taşıdığını keşfettiler. Onların soyları yalnızca karışmamış yahut zayıflamamış, büsbütün ortadan kaybolmuştu.
Casas-Vargas, “Bu lisan ailesinin kısımları bugün hala Orta Amerika’da konuşulmaktadır” dedi. Ayrıyeten, yepyeni nüfusun genetik izlerinin büsbütün ortadan kalkmasının Güney Amerika’da ender görülen bir durum olduğunu da belirtti.
“Şimdiye kadar, And Dağları ve Güney Amerika’nın güney ucundaki nüfusta uzun mühletler ve kültürel değişimler boyunca güçlü bir genetik süreklilik gözlemlenmiştir,” tabirlerini kullandı.
Bu yeni gelenler Orta Amerika ile ilişkilidir ve Bogotá yaylalarının nüfusunun vakit içinde kıymetli ölçüde değiştiğini göstermektedir.
Onlar, çömlekçilik ve erken tarımla tanınan Herrera geleneğini beraberlerinde getirdiler. Onların torunları, 16. yüzyılda İspanyolların gelmesine kadar bölgeye hakim olan Muisca uygarlığının şekillenmesine katkıda bulundu.
Ancak bu değişim, savaş yahut istila belirtileriyle gerçekleşmedi. Arkeologlar şiddet ispatı bulamadılar.
Bunun yerine, değişim göç, kültürel alışveriş yahut karışık evlilikler yoluyla kademeli olarak gerçekleşmiş olabilir.
DNA’LARI SİLİNDİ
Zamanla, Checua halkının eşsiz DNA’sı soldu, seyreltildi ve sonunda silindi.
Bilim adamları, ataları izlemek için hem anne tarafındaki DNA’yı hem de daha geniş belirteçleri tahlil ettiler. Checua erkekleri ortak bir Kızılderili Y-DNA imzası (Q1b1a) taşırken, genetik profillerinin geri kalanı derin bir izolasyon ve sonraki nüfuslarla hiçbir ilişki olmadığını gösterdi.
Yaylada yaşayan sonraki kümeler Venezuela ve Orta Amerika ile daha güçlü bağlara sahipti, bu da bölgenin sonunda kıtanın kuzey kısmına uzanan daha büyük bir ağın kesimi haline geldiğini gösteriyor.
Chibchan lisanları hala Kosta Rika, Panama ve kuzey Kolombiya’da konuşulsa da, günümüzün yerli Kolombiyalıları direkt Checua’nın yahut hatta erken Chibchan kontaklı Herrera halkının torunları değildir.
Profesör Cosimo Posth, genetiği kültürden ayırmanın ehemmiyetini vurguladı: “Tarih ve kökenlerle ilgili sorular, yerli nüfusun öz algısı ve kimliğinin hassas bir alanına dokunmaktadır”
Araştırma grubunun, Bogotá’nın yüksek ovalarında yaşayan Muisca kültürünün torunları olan Guardia Indígena Muisca ile işbirliği yaparak topluluk temelli bilgileri hürmet duyduğunu ve dahil ettiğini de kelamlarına ekledi.
“Kolombiya’daki yerli topluluklarla ilgili soruları ele alan bilim insanları olarak, topluluk temelli bilgilerin zenginliğini hürmet duyuyor ve paha veriyoruz.” Bu araştırma, Kolombiya’nın eski DNA’ya birinci kere bakışını işaret ediyor ve bilim insanları bunun yalnızca başlangıç olduğuna inanıyor.
‘BU YALNIZCA BAŞLANGIÇ’
Kolombiya’nın batısı, Venezuela ve Ekvador üzere etraf bölgelerin birçok genetik olarak hiç tahlil edilmedi. Bu bölgeler, kıtanın şekillenmesine yardımcı olan insan dalgaları hakkında daha fazla ipucu barındırabilir.
Bilim insanları bunun yalnızca başlangıç olduğunu söylüyor. Bu, Kolombiya’nın birinci eski genomik data seti olduğu için, örnek alınmamış ve potansiyel olarak bilinmeyen birçok nüfus hala toprağın altında kapalı olabilir.
Krettek, “Bu bölgelerden elde edilen eski DNA, insanların Güney Amerika’ya nasıl göç ettiğini anlamak için çok değerli olacak” dedi.
