İran’ın ABD saldırganlığına Katar’daki ABD üssünü füzeyle vurararak karşılık vermesi krizin bir diğer evresine girildiğini gösteriyor. Bu kriz ya bu kadarla kalacak ya da daha da katlanarak gelişecek. Neler olabileceğini, sonuçlarını şu bir kaç gün içinde görebileceğiz nasılsa. Konuşuruz yeniden.
Yandaşıyla, hatta bir kısım muhalifiyle Türkiye medyasının içinde bulunduğu durum hakikaten berbat. Her gece ekranlarda, gazete sütunlarında hususun uzmanı olmayan,her bahiste fikir beyan edenlerle karşılaşıyoruz. Bir ay evvel turizmden, ülkenin iç siyasetinden sözeden birebir bireylerin bugün savaşı yorumladıklarını görüyoruz. Uzman olmayanların da görüşü alınsa da onların atladığı ya da söylemeye cüret edemediği detayları uzmanlarına anlattırmalı yeniden de.
ABD’nin İran’a saldırısının yasadışı olduğunu söylemek için uzman olmak gerekmiyor natürel zira bu kimse için sır değil. İzleyebildiğim haber ya da programlarda ABD saldırısının neden yasadışı olduğunu anlatan birine rastlamadım şu ana kadar. Fark edemediklerim varsa bağışlasınlar.
“Yasadışıdır” diyerek bırakılamaz bir bahis var ortada. Yarın diğer güç sahipleri için de örnek olabilecek ABD saldırganlığının yasadışılığının altı çizilmek zorunda. Ne değişir denebilir. Yasadışı deyip bırakmak da değiştirmiyor ona kalırsa, ancak neden yasadışı olduğu anlaşılırsa mollar rejimine kızdığı için İran mahvolsun diyene de bir iki gerçek kavratılmış olur.
Bu bir devletin bir öteki devlete saldırmasına münasebet olabilir mi?
BM’nin iki unsuru bu türlü olmayacağını belirtiyor. BM’ye nazaran bir devletin bir diğer devlete güç kullanmasının iki yolu var. BM Güvenlik Kurulu ,7. Husus uyarınca memleketler arası barışı, güvenliği tesis etmek yahut korumak için istisnai durumlarda güç kullanma yetkisini tanıyor. 51. Madde’ye nazaran de şayet bir devlet bir öbür devletin saldırısına uğrarsa güç kullanma hakkı var.
Buradan yola çıkılarak vurgulanacak birinci nokta BMGK’nin ne İsrail’e ne de ABD’ye ileri sürdükleri münasebetlerle İran’a akın düzenleme yetkisi vermediğidir.
Peki legal müdafaa münasebeti geçerli mi? ABD ya da İsrail’in ataklarını İran’a karşı “meşru müdafaa”ya dayandırması da gerçekçi değil, zira İran’dan bu iki ülkeye yönelik rastgele bir akın gelmedi hiçbir vakit.
Trump’ın, İran’ın desteklediği kümelerin yıllarca ABD çıkarlarına ziyan verdiği savı da taarruz münasebeti olamaz zira o taarruzların hiçbiri İran’ın nükleer tesislerine yönelik hücumlarla direkt ilgili değil.
Uydurma kavram: Önleyici Saldırı
