Yaz güneşi, D vitamini muhtaçlığını gidermek için kâfi olmayabilir. “Güneşli bir havada bile D vitamini yetersizliği görülebilir, zira sentez için hakikat vakit ve şartlar şart” diyen Orzaks Medikal Müdürü Dr. Feyza Özdemir, yaz mevsiminde de destek gereksinimine dikkati çekiyor. Uzmanlar, bilhassa risk kümesindeki bireylerin yaz boyunca D vitamini seviyelerine dikkat etmesi gerektiğini vurguluyor.
Yaz denince akla birinci olarak güneş gelse de, D vitamini eksikliği Türkiye’de yaygınlığını koruyor. Uzmanlar, D vitamini sentezi için UVB ışınlarının direkt cilde teması gerektiğini belirtiyor.
Orzaks Medikal Müdürü Dr. Feyza Özdemir, “D vitamini, bedenimizde doğal olarak sentezlenebilen bir vitamindir. Besinlerle minimal seviyede tüketilebiliyor olsa da en değerli kaynağı derimize temas eden güneş ışınlarıdır. UVB ışınlarına olan maruziyet cildimizde D vitamini sentezinin destekleyicisidir. Görünüşte kâfi güneş alan bireylerde bile D vitamini yetersizliği ile karşılaşıyoruz. Zira hakikat vakit, yanlışsız şartlar ve kâfi maruz kalma sağlanmadığında beden bu hayati vitamini gereğince sentezleyemiyor” diyerek ikazda bulunuyor.
Özellikle Türkiye üzere güneşli gün sayısı fazla olan ülkelerde dahi toplumun yüzde 88’inde yetersizlik görülmesi, hususun ciddiyetini ve yaygınlığını ortaya koyuyor.
“GÜNEŞE ÇIKMAK SENTEZ İÇİN ÜLKÜ ŞARTLARI OLUŞTURUYOR”
Dr. Feyza Özdemir, güneş kremi kullanımı ve kapalı alanlarda geçirilen uzun saatlerin bu süreci önemli formda engellediğini belirterek, “Bulutsuz havada, öğlen saatlerinde ve gözetici eserler olmadan güneşe çıkmak sentez için ülkü şartları oluşturuyor fakat bu günlük hayatta birden fazla vakit yapılamıyor. Klinik araştırmalar sonucunda, SPF 15 olan bir güneş kremi kullanımının bile D vitamini üretimini yüzde 90’dan fazla azaltabildiğini görüyoruz” sözlerini kullandı.
Gölge alanlar, cam gerisi ve uzun kollu giysilerle yapılan güneşlenmelerde D vitamini sentezi olmadığının da altını çizen Özdemir, risk kümelerine ait, “Yaşlılar, fazla kilolu yahut obez bireyler, çocuklar, hamileler, emziren anneler, kronik hastalığı olanlar ve ofis çalışanları üzere kümelerde D vitamini rezervi yetersiz kalıyor. Bu kümelerin tabip denetiminde tertipli ölçümlerle takip edilmesi ve gerekirse destek alınmasını öneriyoruz” tekliflerinde bulundu.
HER GÜN 400IU D VİTAMİNİNİN DIŞARIDAN DESTEK EDİLMESİ GEREKİYOR
Türkiye’de D vitamini sentezinden en yeterli biçimde yararlanmak için mayıs-eylül ayları ortasında, 11.00 ile 14.00 saatleri aralığında, açık ciltli bireyler için yüz, kollar ve bacakların ortalama 15-30 dakika boyunca direkt güneşe maruz kalınması gerekiyor. Lakin bu mümkün olmadığında yahut sentez kâfi olmadığında destek takviyesi devreye girmelidir. Dünya Sıhhat Örgütü ve Amerikan Pediatri Akademisi, bebeklerde ömrün birinci gününde başlanması düsturuyla her gün 400IU D vitamininin dışarıdan destek edilmesini öneriyor.
Dr. Özdemir, “Ülkemizde çocuklar ve ergenler üzerinde yapılan araştırmalarda yüzde 60’ından fazlasında D vitamini eksikliği olduğu görülüyor. Bilhassa dijital ekranlar karşısında geçirilen mühlet artışına bağlı olarak çocuklarda güneşe maruz kalmanın azaldığı rahatlıkla varsayım edilebilir. Bu nedenle tatilde de D vitamini yetersizliği göz önünde bulundurulmalı ve şuurlu yaklaşımlar ile gerekiyorsa kollayıcı olarak yahut tedavi edici ölçülerde D vitamini uygulamaları yapılmalıdır” dedi.
“KİMYASAL KORUYUCULARDAN ARINDIRILMIŞ ESERLER TERCİH EDİLMELİDİR”
Özdemir, D vitamini desteklerine ait, “Yağda çözünen bir vitamin olan D vitamini, bilhassa zeytinyağı bazlı formülasyonlarla daha düzgün emilir. Zeytinyağının oleik asit içeriği hem antioksidan tesiri sağlar hem de emilimi artırır. Eser içeriği ve katkı hususu içermemesi destek seçiminde değer taşıyor. BHA, yapay tatlandırıcı ve kimyasal koruyuculardan arındırılmış eserler tercih edilmelidir” diyor.
D vitamininin ağır olarak bulunduğu besinlerin de altını çizen Özdemir, “D vitamini en çok balık, yumurta ve kırmızı et üzere hayvansal besinlerde bulunur. Mantar üzere bitkisel kaynaklarda da D vitamini vardır lakin bu kaynaklardaki D2 formu, bedenimizin deriden sentezlediği ve desteklerde bulunan D3 formuna nazaran daha düşük emilime sahiptir. Türkiye Beslenme Rehberi 2022 bilgilerine nazaran ülkemizde besinlerle D vitamini alımı yüzde 96 oranında yetersiz kalıyor” diye konuştu.
