Yaz mevsiminin ortasında tarlalarında ağır mesai harcayan çiftçiler, tarım bölümünün darboğazda olduğunu söyledi.
Aksaray merkeze bağlı Bahçesaray Mahallesi’nde çiftçilik yapan Baki Çevik, çocukluğundan bu yana tarımın içinde olduğunu belirterek, “Bu yıl arpa, buğday, yonca, mısır ve ayçiçeği ektik. Bizim tarımımız sulu tarım. Geçen yıla nazaran rekolte çok düşük. Geçen yıl 600-700 kilo aldığımız tarlalarda bu sene 350-400 kilo aldık. Yağışlar güzel değildi, havalar da soğuk gitti. Bitki gerilime girdi, randıman düştü” diye konuştu.
“YERİMİZDE SAYAMIYORUZ BİLE”
Geçtiğimiz sene buğdayın 6 lira, bu yıl da en fazla 6 lira 60 kuruş olduğunu söyleyen Çevik, “Bizim masrafımız çok arttı. Mazota artırım, elektriğe artırım, gübreye zam… Bunlar arttıkça bizim kar oranımız düşüyor. Bu formda gidersek dayanamayız” tabirlerini kullandı.
Aile çiftçiliğinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirten Çevik, “İki oğlum da çiftçilik yapıyor lakin artık geçinmek çok güç. 3 yıl öncesine nazaran büyümeyi bırak, yerimizde sayamıyoruz bile. Ekipman alamıyoruz, yatırım yapamıyoruz. Maliyetler arttıkça küçülüyoruz. Elektrik geçen yıla nazaran yüzde 30 arttı, fakat bizim sattığımız eserde yüzde 10 artış bile yok. Bu gidişle küçük çiftçi kalmayacak, her şey büyük şirketlerin eline geçecek” değerlendirmesini yaptı.
“ÇİFTÇİLİĞE SAHİP ÇIKILMAZSA KÖY BİTER, KENT BİTER”
Saratlı kasabasında çiftçilik yapan 26 yaşındaki Mert Yaldır, genç yaşına karşın yıllardır tarlada olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Çocukluğumdan beri bu işin içindeyim. Neredeyse doğduğumdan beri tarladayım. Lakin bu sene durumlar hiç düzgün değil. Mahsuller zayıf, uğraşıyoruz fakat karşılığı yok. Tamam tahminen eser fiyatı bir nebze arttı fakat maliyetler yüzde 200’e çıktı. Gübre, tohum, ilaç… Her şey ateş kıymeti. Biz buğday tohumu aldık 18 TL’ye, lakin sattığımız eser 12 TL. Bu işin gübresi, ilacı, mazotu var. Geçen yıldan bile daha değerli. Bu türlü giderse bu çiftçilik bitecek. Esasen her şey bitiyor. Mazotu konuşmaya gerek bile yok. Gayret ediyoruz lakin çiftçiye daha çok dayanak verilmesi gerekiyor. Çiftçiliğe sahip çıkılmazsa köy biter, kent biter. Ulu Başkan Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği üzere; ‘Köylü milletin efendisidir.’ Fakat şu an o efendi yok sayılıyor.”
“BU FORMDA GİDERSE HERKES İŞİ BIRAKACAK”
30 yıldır çiftçilik yaptığını belirten Osman Yükselay ise tabiat kaidelerinin da çiftçiye sırtını döndüğünü, geçtiğimiz yıl ekini farelerin yediğini, bu yıl ayazın vurduğunu belirtti. Yükselay, “Ağaçlar kurudu, meyve tutmadı. Sarımsak kurudu, ekinlerde randıman düştü. Maliyet yüksek, her şey değerli. Mazot, gübre… Geçen sene buğday 6,30 TL idi, arpa 5,80 TL civarındaydı. Bu yıl fiyatlar biraz artmış üzere gözükse de randıman çok düşük, kazandırmıyor. Artık bu işi yapan genç yok. 60-70 yaşındaki beşerler kaldı tarlada. Bu formda giderse herkes işi bırakacak. Ben de bir yıl daha yapar, sonra bırakırım. Bu koşullarda devam etmek mümkün değil” formunda konuştu.
“SİSTEM BU TÜRLÜ GİDERSE BU İŞ YÜRÜMEZ”
70 yaşındaki Recep Dik, ömrünü tarlada geçirdiğini belirterek, yaşına karşın üretmeye devam ettiğini söyledi. Dik, “Allah’a şükür bir dakika boş durmam. Çalışıyorum, ölünceye kadar da çalışacağım. Fakat bu yıl güzel geçmedi. Yağmur yok, su yok. Su olmadan ekmek olmaz. Yağışlar eskisi üzere değil. Millete gemiyi yürüteceksen yağ döküp kaydıracaksın, Osmanlı vaktinde olduğu üzere. Yoksa bu gemi yürümez. Şikâyetim yok, Allah’a şükür ancak sistem bu türlü giderse bu iş yürümez. Çiftçi ayakta kalamaz” tabirlerini kullandı.
