İsrail’de, Ultra-Ortodoks Musevilerin (Haredi) askerlikten muafiyetini sağlayacak yasa tasarısının meclise sunulmaması krize neden oldu.
Asker kaçağı iki Haredinin tutuklanması Netanyahu hükümeti ile Haredileri karşı karşıya getirirken hükümetten çekilme kararı alan Degel HaTorah Partisi’nin dini başkanlarından Haham Dov Lando, olay yaratacak açıklamayı yaptı.
‘NETANYAHU MUSEVİLERE SAVAŞ İLAN ETTİ’
Haham Lando yaptığı açıklamada, Başbakan Binyamin Netanayhu liderliğindeki hükümeti Haredilere savaş açmakla suçladı.
Lando, “İsrail devleti, Yeşiva (Tevrat Okulu) öğrencilerine savaş ilan etti. Haredi Yahudiliği, daha evvel hiç olmadığı kadar global bir çabaya girişecek.” sözlerini kullandı.
Haredi nüfusun ağır yaşadığı Bnei Brak kentinde geçen hafta düzenlenen bir konferansta konuşan Lando, İsrailli yetkililerin asker kaçağı oldukları gerekçesiyle Yeşiva öğrencilerini tutuklamaya başlaması durumunda Haredi cemaatinin “bütün gücü ve yüreğiyle dünyayı titreteceği” ve hükümetin “birleşik, global Haredi Yahudiliği” ile karşı karşıya kalacağı tehdidinde bulunmuştu.
HAREDİLER AÇIKLADI
Haredi Şas Partisi ile Degel HaTorah ve Agudat Israel partilerinin oluşturduğu Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakı, Haredileri askerlikten muaf tutacak yasa tasarısının meclis gündemine getirilmemesi nedeniyle geçen ay hükümetten çekilmişti.
Bu kararla, Netanyahu hükümeti, 120 sandalyeli Mecliste 50 milletvekilinin desteklediği azınlık hükümeti pozisyonuna düşmüştü.
İsrail maddelerine nazaran 18 yaşını geçen herkesin mecburî askerlik hizmetini yapması gerekirken Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyordu.
İsrail’in başta Gazze Şeridi olmak üzere 7 Ekim 2023’ten itibaren bölgede yükselen saldırganlığı nedeniyle asker gereksiniminin artmaya başlamasıyla Haredilerin askere alınması konusu gündeme gelmişti.
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024’te Haredi erkeklerin mecburî askerlikten muaf tutulmasının yasal desteğinin bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların vazifeye alınması gerektiğine karar vermişti.
Hükümetin askere alınmaya uygun yaklaşık 80 bin Haredi erkekten yaklaşık 24 binine askerlik celbi gönderdiği, temmuz prestijiyle 2025-2026 askerlik yılı için “havuz” olarak tanımlanan kümenin geri kalanına buyruk göndereceği kaydedilmişti.
Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması nedeniyle Netanyahu’nun Haredi koalisyon ortakları Meclisi boykot etmeye başlamış ve Meclisin fesih oylamasına kadar varan bir siyasi krize neden olmuştu.
Sorunun çözülememiş olmasına karşın fesih oylamasında kâfi çoğunluk sağlanamamıştı.