Ayakkabı, 1990’ların Adidas yürüyüş ayakkabısından alınan kalın siyah taban ve Meksika’nın Oaxaca kentinde Zapotek zanaatkarları tarafından yapılan klâsik sandalet huarache’ye benzeyen dokuma siyah üst kısımdan oluşuyor.
‘YARATICILIK GASP EDİLDİ’
Ancak ayakkabı geçen hafta piyasaya sürüldüğünde, Meksika’daki siyasi önderler Chavarria ve Adidas’ı “kültürel gasp” ile suçladı.
Meksika Cumhurbaşkanı Claudia Sheinbaum, Cuma günü düzenlediği basın toplantısında bir çift Adidas Oaxaca Slip-Ons’un fotoğrafını göstererek, Adidas ve öbür şirketlerin yerli toplulukların “yaratıcılığını gasp ettiğini” söyledi.
MEKSİKA ‘DAVAYA HAZIRIZ’ DİYOR
Amerikalı moda dizayncısı Willy Chavarria ise Adidas Oaxaca Slip-On’u tasarlarken Meksika-Amerikan kültürünü onurlandırmak istediğini söz etti.
Oaxaca hükümetinin, yerli toplulukların “kolektif fikri mülkiyetinin” kullanımı için tazminat ödenmesi gayesiyle Adidas ile görüşmelere başladığını ve Meksika’nın yasal süreç başlatmaya hazır olduğunu belirtti.
ŞİRKET VE DİZAYNCI ÖZÜR DİLEDİ
Tasarımcı Chavarria, Cumartesi günü İngilizce ve İspanyolca olarak yazdığı ve “Oaxaca halkına” başlığıyla yazdığı bir özür metni yayınladı.
Chavarria, “Niyetim her vakit Oaxaca’nın güçlü kültürel ve sanatsal ruhunu ve yaratıcı topluluklarını onurlandırmaktı, hoşluğu ve direnişi bana ilham veren bir yer. Oaxaca ismi yalnızca bir söz değil, yaşayan bir kültür, beşerler ve tarih” dedi.
Sözlerini sürdüren Chavarra şu sözleri kullandı:
“Ayakkabının bu dizaynda kullanılması ve Oaxaca topluluğu ile direkt ve manalı bir işbirliği içinde geliştirilmemesi nedeniyle derin hüzün duyuyorum. Bu, Oaxaca, Villa Hidalgo Yalalag’ın Zapotek topluluğu ve halkının hak ettiği hürmet ve işbirliği için kâfi değil.”
Adidas yaptığı açıklamada, “Meksika’nın yerli topluluklarının kültürel zenginliğini ve zanaat mirasının manasını takdir ediyor ve paha veriyoruz” dedi.
Şirket, “Oaxaca Slip-On, Villa Hidalgo Yalalag geleneğine dayanan Oaxaca’dan bir dizayndan esinlenerek yaratıldı. Kamuoyundan özür dileriz ve Yalalag ile kültürel miraslarını onurlandıran saygılı bir diyalog içinde işbirliği yapma taahhüdümüzü yineleriz” tabirlerini kullandı.
