Türk Tabipleri Birliği (TTB), 27 Ocak tarihinden bu yana cezaevinde tutulan ünlü menajer Ayşe barım ile ilgili 19 sayfalık kapsamlı görüş raporunu ve 16 sayfalık türel değerlendirmesini paylaştı.
Emine Ayşe Barım’ın avukatı, sıhhat durumu hakkından tıbbi kıymetlendirme ve görüş raporu talep etmiş bunun üzerine ilgili uzmanlık alanlarından sekiz tabibin katılımıyla bir Bilim Kurulu oluşturmuştu.
Bilim Konseyi, Barım hakkında düzenlenen tıbbi dokümanları inceleyerek ömür hakkı, sıhhate erişim hakkı ve sıhhatinin tutukluluğuna mani oluşturup oluşturmadığı istikametinden değerlendirmelerinin yer aldığı raporu tamamlayarak kamuoyuyla paylaştı.
BİLİM KURULU RAPORUNU PAYLAŞTI
TTB Bilim Konseyi’nin Barım’ın sıhhat durumu hakkındaki değerlendirmeleri şöyle sıralandı:
- Emine Ayşe Barım’ın tutuklanmadan evvelki ve tutuklandıktan sonraki muayene raporlarının ve tetkik sonuçlarının kıymetlendirilmesi sonucunda, her biri kendi başına ani mevt ve sakatlık riski taşıyan beyin anevrizması, kalp kası bozukluğu nedeniyle sol karıncık çıkışında daralma ve kapak yetmezliği, uykuda teneffüs durması hastalıkları ve bu üç hastalığa bağlı risklerin hapishane şartlarında gerçekleşmesinden telaş ediyor olması nedeniyle gelişen ağır korku bozukluğu ve panik atakları olduğu anlaşılmaktadır.
- Hapishane şartları bu hastalıkların birbirini tetikleyerek ağırlaşmasına neden olmaktadır. Ağır tasa bozukluğu ve panik atakları uykuda teneffüs durması hastalığı için kullanması gereken aygıtı kullanmasına mani olmakta ayrıyeten beyin sirkülasyonunu bozarak anevrizma yırtılmasına bağlı beyin kanaması riskini artırmakta bir yandan da mevcut kalp hastalığından kaynaklanabilecek kalp ritm bozukluğu ve ani kalp durması riskini artırmaktadır.
- Özellikle kalp problemleri ve beyin anevrizması için yapılması gereken tedaviler deneyimli takımların çalıştığı, ileri teknolojik imkanlara sahip merkezlerde bile ciddi mevt ve sakatlık riski taşıyan tedavilerdir. Emine Ayşe Barım bunun farkında olarak tutuklanmadan evvel farklı merkezlerden ve hekimlerden görüş almış ve kendisince en uygun gördüğü merkezde bu tedavileri yaptırmaya karar vermiştir. Tutuklanması nedeniyle tedaviler gerçekleştirilememiştir. Tutukluluk sonrasında gönderildiği hastanelerde hekimlerin önerdiği emsal tedavileri bu nedenle kabul etmeyip araştırmaları sonucunda kendi karar verdiği merkezde yapılmasını talep etmektedir.
- Sağlığın hak olarak kabulü ve toplumsal belirleyenlerinin varlığı, özgürlüğünden alıkonulan bireylerin, saygınlıklarını koruyabileceği ve bakım ihtiyaçlarının yerine getirilebileceği şartlarda tutulmasını gerekli kılar. Barım’ın mevcut hapishane şartlarında müdahale edilmediği takdirde kalıcı sıhhat hakkı/yaşam hakkı ihlaline yol açabileceği anlaşılan tıbbi rahatsızlıklarla baş edemeyeceği, sıhhat durumunun kötüleşeceği ve tutukluluğa bağlı kaçınılmaz acı eşiğini aşan yoğunlukta bir ezaya yahut zorluğa maruz bırakabilecektir.
- Barım’ın kıymetlendirme sürecinde kendi seçeceği hekim/hekimler tarafından muayene ve tedavi edilme hakkının tanınmaması, mevcut rahatsızlıkları göz önüne alındığında sıhhat hakkının ihlalinin yanı sıra azap ve berbat muamele yasağının ihlali manasına da gelebileceğinden; milletlerarası kontratlar, BM İstanbul Protokolü, BM Mandela Kuralları ve AİHM kararları da göz önünde bulundurularak hastanın teşhis ve tedavisinin kendi seçeceği hekim/hekimler tarafından yapılacağı bir ortama bir an evvel kavuşması gerekmektedir.
HUKUKİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Bilim Kurulu Barım’ın, tıbbi değerlendirmeler sonucu ceza infaz kurumu şartlarında kalmasının uygun olmadığı kanaatine vardığını rapora ekledi.
Raporda, tutuklunun “ihtiyaçlarına karşılık gelecek tıbbi yardımdan yoksun kaldığı”, “makul ölçüde muhtemel ve uygun tüm tıbbi önlemlere, tıbbi bakıma ve yardıma vaktinde erişemediği” ve “hastalıkları kaynaklı maruz kaldığı acının kamu makamlarının sorumlu tutulabileceği tutukluluk şartlarından ötürü artma tehlikesinin bulunduğu” kaydedildi.
Bu nedenle tutukluğun devamının Anayasa m. 17/3 ve AİHM m. 3 ihlali (insan haysiyeti ile bağdaşmayan muamele) olarak nitelendirilebileceği söz edildi.
