Senegal, ABD öncülüğünde Ay’da kalıcı üs kurmayı da kapsayan uzay araştırmaları programı Artemis Mutabakatı’nı imzalayan 56’ncı, Afrika’dan ise 4’üncü ülke oldu.
ABD’nin başşehri Washington’daki NASA Genel Merkezi’nde düzenlenen imza törenine, Senegal Uzay Çalışmaları Ajansı Lideri Maram Kaire ve NASA’nın yöneticileri katıldı.
SENEGAL DE GİDECEK
NASA’dan yapılan açıklamada, “Senegal Uzay Çalışmaları Ajansı, Artemis Mutabakatı’na imza atarak iki ülke ortasındaki güçlü bağları bir adım ileri taşıdı. Senegal imzacı 56. ülke oldu.” tabiri kullanıldı.
Afrika’dan daha evvel Nijerya, Ruanda ve Angola, Artemis Mutabakatı’na imza atmıştı. Senegal, muahedeyi imzalayan Fransızca konuşan Afrika’dan birinci ülke olarak da kayda geçti.
Uzay ajansını 2023’te kuran Senegal, 2021’de NASA’nın Lucy uzay aracı için hedeflenen Orus asteroidinin bir yıldızın önünden geçişini (okültasyon) gözlemleyerek, asteroidin boyut ve formunun belirlenmesine yardımcı olmuştu.
Senegal, Ağustos 2024’te de birinci uydusu GAINDESAT-1A’yı uzaya fırlatmıştı.
ABD ÖNAYAK OLDU
Kökeni 1967 Dış Uzay Mutabakatı’na dayanan Artemis Muahedesi, “uzayın sorumlu keşfinin idaresini geliştirmek için çok taraflı, bağlayıcı olmayan bir prensip ve kurallar bildirgesi” olarak biliniyor.
Artemis Muahedesi’nin unsurları ortasında uzay objelerinin kaydı, faaliyetlerin çakışmasının önlenmesi, bilimsel dataların paylaşımı ve acil yardım sağlanması üzere unsurlar yer alıyor.
ABD, tıpkı mutabakat çerçevesinde Ay’da kalıcı bir üs kurulması ve Ay’ın hem Mars seyahati için bir durak olarak kullanılması hem de burada kıymetli madenlerin çıkarılmasını öngörüyor.
Şimdiye kadarki en kapsamlı ve en çeşitli milletlerarası insan uzay keşif programı olarak nitelendirilen mutabakat ile uzay keşiflerinde tek bir global koalisyon oluşturulması hedefleniyor.
Anlaşma birinci sefer resmi olarak 5 Mayıs 2020’de gündeme gelmişti.
