FARKLI TRENDLER ORTASINDA HASSAS BİR İSTİKRAR ARANACAK
Avrupa PV pazarı, yenilenebilir güce geçiş ve güç güvenliğini artırma muhtaçlığının tesiriyle 2024 yılında dikkate paha bir büyüme kaydetti. Güneş gücü, AB’nin iklim maksatlarına ulaşma ve fosil yakıt ithalatına bağımlılığı azaltma stratejisinin temel taşı olarak ortaya çıktı. Bu maksatlar, mali teşvikler ve AB üye ülkeleri ortasında yenilenebilir güç amaçlarının gözden geçirilmesi de dahil olmak üzere siyaset tedbirleriyle desteklendi. Fotovoltaik kıta genelinde kıymetli bir öncelik haline geldi.
2024 yılında AB , artan güç talebi ve yenilenebilir altyapıya artan yatırımın tesiriyle fotovoltaik tesisler için yeni bir büyüme ölçütü belirledi . Tezli iklim gayelerinin benimsenmesi hızlandırıldı ve ulusal güç planları ve AB seviyesinde teşvikler üzere dayanak çerçeveleri oluşturuldu. Lakin büyüme, gelişen ticaret dinamikleri ve fiyat baskıları üzere zorlukları da beraberinde getirdi. 2025 yılında piyasayı onlar belirleyecek.
PV modülü tedarik eğilimlerinin , stok düzeylerinin ve fiyatlarının 2025 yılında pazar gidişatını değerli ölçüde etkilemesi bekleniyor. Pazar gelişiminin teşvik edilmesi ile operasyonel zorlukların ele alınması ortasında hassas bir istikrarın kurulması gerekecektir. Uzmanlara nazaran bu da 2024-2025 manasına geliyor. PV bölümünün gelişimi için kritik bir periyot .
ÇİN’DEN AB’YE FOTOVOLTAİK MODÜL SEVKİYATI
Ocak-Ekim 2024’te AB ülkeleri Çin’den yaklaşık 83 GW PV modülü ithal etti. 2024 yılının tamamına ait ön datalar 100 GW’tan bahsediyorlar. Bu sayılar büyük ölçüde 2023 yılı düzeyleriyle uyumlu. Bu, AB’nin Çin’de üretilen modüllere olan bağımlılığının devam ettiğini gösteriyor. Çinli üreticiler, AB pazarındaki hakim pozisyonlarını korumak için ölçek ekonomilerinden ve maliyet avantajlarından yararlanıyor.
2023’ün sonunda olmasına karşın ve 2024’ün başı arz fazlası durumu fark edildiğinden beri piyasa dinamikleri değişti. Talebin ithalatı yakalaması ve 2024 yılı için toplam 65 GWdc civarında olacak yeni kurulumların istikrarlı süratiyle desteklenen stok düzeyleri normalleşti.
Daha da önemlisi, kurulu hacimlerin üzerindeki kapasite fazlası, arz fazlası olarak değerlendirilmemelidir. Tedarik zinciri kesintilerine karşı müdafaa sağlamak için ekseriyetle yıllık yeni kurulan kapasitenin yaklaşık %25-30’u kadar olduğu iddia edilen inançlı seviyede stok tutulur. Bu nedenle, 2023’te görülen arz fazlası durumunun temel olarak, pandemi sonrası kesintiler nedeniyle 2022’deki birikmiş talep nedeniyle bu yılın stok düzeyleri inançlı kabul edilebilir. Fiyat rekabeti güçlü kalsa da istikrar, distribütörlere bir ölçü rahatlama sağladı.
Gelecekte Çin PV modüllerinin AB’ye akışını çeşitli faktörler etkileyebilir. 2024 seçimlerinden sonra ABD ticaret siyasetindeki değişiklikler. global tedarik zincirlerini değiştirebilir ve potansiyel olarak Çin ihracatını tekrar yönlendirebilir. Ayrıyeten, artan hammadde maliyetleri ve Çin hükümetinin iç pazarları istikrara kavuşturmayı amaçlayan siyasetleri, üretimi yahut ihracatı sınırlayabilir. Bu da global arz ve talep dinamiklerinin daha istikrarlı olmasını sağlayacaktır.
FİYAT EĞİLİMLERİ VE AZALAN MALİYETLER
Çinli üreticilerin agresif fiyatlandırma stratejileri, Güneş modülü fiyatlarını 2024’te rekor düşük düzeylere itti. Düşen fiyatlar, heyetim maliyetlerini düşürerek proje geliştiricilere ve son kullanıcılara büyük yarar sağlarken, birebir vakitte tedarikçiler üzerinde de değerli bir baskı oluşturarak bölümün uzun vadeli sürdürülebilirliğine ait tasaları artırdı.
Bu süratli fiyat erozyonu dünya pazarının dinamiklerini değiştirdi. Rekabeti artırdı ve tedarik zinciri boyunca üreticiler için mali zorluklar yarattı. Bilhassa Almanya, 2024 yılında modüllerin pazar hissesinde değerli bir değişiklik gördü: standart modüllerin hissesi %79’dan %26’ya düşerken, yüksek verimli modüllerin hissesi %17’den %74’e çıktı.
Avrupalı şirketler fiyat trendlerinden çok etkilendi. Çinli üreticilerin ürettiği ucuz modüllerle rekabet edemeyen birçok Avrupalı firma faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldı. 2024 yılında çok sayıda iflas ve fabrika kapanışı saydık. Devasa üretim kapasitelerine ve devlet sübvansiyonlarına güvenen Çinli üreticiler pazara hakim olmaya devam ediyor. Avrupalı üreticiler için bu şartlar, kârlılığı giderek erişilemez hale getiriyor.
Fiyatlandırma ortamı modül fiyatlarını o kadar düşürdü ki birçok üretici üretim maliyetlerinin altında satış yapıyor. Bu da mali kayıpları daha da artırıyor. Bu piyasa şartlarını ele almak emeliyle, Çin Fotovoltaik Endüstrisi Birliği (CPIA) dahil olmak üzere Çinli düzenleyiciler ve sanayi birlikleri, taban fiyatın belirlenmesi üzere tedbirler önerdi. Uygulanması durumunda, daha fazla fiyat kaybının önlenmesi ve bölüme istikrarın tekrar kazandırılması maksadıyla modüller için bir asgarî fiyat tabanı oluşturulacak.
Avrupa pazarları açısından fiyatlarda hafif bir artış, yerli üreticilere en azından kısmen rekabet gücünü tekrar kazanma fırsatları sunabilir. Birtakım üreticiler Avrupa’da PV üretimine başlama planlarını aslında duyurdular.
SENARYOLAR VE STRATEJİK HUSUSLAR
İyimser senaryoda, güçlü siyaset uygulamaları ve ağ altyapısını çağdaşlaştırmaya ve müsaade süreçlerini tertibe sokmaya yönelik koordineli eforlar, değerli bir büyümeyi teşvik edebilir. Bu durumda AB’deki Güneş gücü kurulumları 2025’te %10 oranında artacak. Stabilize edilmiş modül fiyatları, paha zinciri boyunca karlılığı artıracaktır. Bu, yatırımcıların inancını güçlendirecek ve Avrupalı üreticilerin rekabet güçlerini yine kazanabilecekleri bir ortam yaratacaktır.
Daha ölçülü bir senaryoda, kademeli iyileştirmeler ve devam eden ithalat bağımlılığı istikrarlı fakat daha az etkileyici bir büyümeye yol açabilir. Modül fiyatları, daha düşük heyetim maliyetlerinin kullanıcılara ve geliştiricilere yarar sağlayacağı baskı altında kalmaya devam ediyor.
Bununla birlikte, hammadde kıtlığı yahut kısıtlayıcı ticaret siyasetleri üzere dış faktörlerin mevcut tedarik zinciri sıkıntılarını daha da kötüleştirmesi halinde, hudutlu bir kalkınma senaryosuna da ulaşılabilir. Bu, tesislerin durmasına ve daha yüksek maliyetlere yol açacaktır.
Politika yapıcıların odak noktası, ağın çağdaşlaştırılması ve müsaadelerin verilmesindeki idari gecikmelerin azaltılması olmalıdır. Tıpkı vakitte maksada yönelik teşvikler ve kamu-özel iştirakleri yoluyla yerli üretimin desteklenmesi de değerli. Global tedarik zincirlerini istikrara kavuşturmak ve adil rekabeti teşvik etmek için memleketler arası diplomasi kritik kıymet taşıyacak.
