Ticaret Bakanlığı ve Gümrük Muhafaza takımları, 22 Aralık 2024’te İstanbul Havalimanı’nda Nijerya’dan Bangkok’a gönderilmek istenen kafes tipi bir kargoyu denetim etti. Kutunun içinden jenerasyonu tükenme tehlikesi altındaki yavru bir goril çıktı.
Yasadışı yollarla yurt dışına götürülmek istenen goril, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Tabiat Müdafaa ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) tarafından müdafaa altına alındı. İnternette yapılan anketle gorile “Zeytin” ismi verildi.
Zeytin’in eylül ayı içinde Nijerya’ya gönderilmesi ve goriller için özel olarak hazırlanmış rehabilitasyon merkezinde hayatını sürdürmesi bekleniyor.
“HAYATA UMUT DOLU GÖZLERLE BAKIYOR”
Doğa Muhafaza ve Ulusal Parklar Genel Müdürü Kadir Çokçetin, Zeytin’in kurtarılma sürecini şöyle anlattı:
“Bildiğiniz üzere, 2024 yılının son günlerinde İstanbul Havalimanı’nda nakil deposunda bir paket içerisinde Zeytin birinci defa karşımıza çıktı. Memleketler arası ticareti yasak olduğu halde bu biçimde bir ticarete bahis edildiği tespit edilince gruplarımızca el konuldu. Zeytin birinci bulunduğunda bitkin bir haldeydi, dehşet dolu gözlerle bakıyordu etrafına lakin sonrasında biz onu ruhsatlı bir hayvanat bahçesinde, steril özel bir ortamda bakıma aldık. Evvel gerilimini, korkusunu atması için ve gereğince beslenmesi için bakıcılarımız özel hassasiyetle yaklaştı olaya. Vakit içerisinde Zeytin kendini bulmaya başladı. İmajlarda de görüleceği üzere özgüveni yerine geldi, göğsüne vurmaya başladı. Salıncakta sallanıyor, bakıcılarıyla güreşmeye başladı. Şu an keyfi pek yerinde, hayata daha umut dolu, daha keyifli gözlerle bakıyor. Birinci geldiğinde 62 santimetre uzunluğundaydı, şu anda 80 santimetreye çıktı. Kilosu da yaklaşık 9 kilogramdı, şu anda 16 kiloya yaklaştı. Sıhhati pek yerinde.”
Zeytin’in Nijerya’ya iade sürecini de Çokçetin, şöyle anlattı:
“İade sürecini uzun müddettir işletiyorduk, ilgili yazışmaları yapıyorduk. Zeytin’in bu uluslararası kontratlar kapsamında, ihraç edilen ülkeye iadesi talep edilirse iade edilmesi gerekiyor. Biz orada uygun ortam var mı, sıhhat şartları ve iklim şartları uygun mu, diğer gorillerin olup olmadığı. Sadece gorillerden oluşan bir rehabilitasyon merkezine verilmesi için gereken ehemmiyeti ve hassasiyeti gösterdiğimiz için süreç biraz uzadı. Zira Zeytin’in sıhhati ve güvenliği bizim için kıymetli olduğundan bu süreci hassasiyetle yürüttük. Şu anda sürecin sonuna geldik, yakın vakitte Zeytin’i uğurlamayı planlıyoruz. Bunun için gerekli taşıma şartlarını Türk Hava Yolları (THY) ile birlikte yönetiyoruz, hazırlıklar da sona yaklaşmış durumda. İnşallah yakın vakitte Zeytin’i Nijerya’ya uğurlayacağız”
“İLK GELDİĞİNDE YEMEK BİLE YİYEMİYORDU”
Zeytin’in gelişim sürecine de değinen Çokçetin, şu tabirleri kullandı:
“İlk geldiğinde özgüveni çok düşük düzeydeydi, korkuyordu. Hatta yemek yemekte bile zorlanıyordu. Bakıcılarımız onunla saatlerce, gece gündüz yanında durarak, gerekirse kendileri de yemek yiyerek ona yedirmek için uğraştılar, çok emek verdiler. Duygusal olarak da çok yakınlaşma oldu. Bakıcıların dışında Türkiye’de bütün kamuoyunun da ilgisini çekti. Biliyorsunuz, bir anket düzenlendi, isim yarışı üzere. Bakanlığımızın düzenlediği bu ankete vatandaşlarımız ağır iştirak gösterdi ve ismi en son Zeytin olarak belirlendi. Zeytin oyun oynamaktan hoşlanıyor. İmajlarda de tahminen görülecektir; salıncakta sallanmak, bir şeylere tırmanmak, bakıcılarıyla güreşmek üzere şeyleri çok seviyor. Kamuoyuna mal olduğu için artık biz kurum olarak hem yazışmalarımızda hem de bundan sonraki süreçte Zeytin’in hangi şartlarda bakıldığının ülkemiz tarafından takipçisi olunacağını Nijerya’ya bildirdik. Bunu da ilerleyen süreçte takip edeceğiz, yer yer kamuoyuyla da bu durumu paylaşmayı planlıyoruz.”
“GİTMESİ DUYGUSAL OLARAK BİZİ ZORLUYOR”
Çokçetin, hislerini şöyle lisana getirdi:
“İzole, steril bir ortamda ruhsatlı bir hayvanat bahçesinde Zeytin’in çabucak beslenme sistemi oluşturuldu. Sıhhat denetimleri yapıldı. Beslenmeye başladı. Ve yavaş yavaş o üzerindeki bitkin ve korkmuş halden sıyrılarak daha özgüvenli bir hale geldi. Fizikî gelişimi de çok uygun. Şu anda uzunluğu 62 santimden 80 santime yükseldi. Kilosu 9 kilogramdan 16’ya çıktı. Bir taraftan bakıcılarıyla güreşmeye başladı, psikolojisi düzeldi. Elleriyle göğsüne vurmaya başladı. Sosyalleşmesi de çok âlâ. Ruhsal ve fizikî manada Zeytin’in gelişimi istediğimiz noktada. Ancak doğal ortamı değil Türkiye. Biz Zeytin’i çok sevdik. Onun gitmesi, duygusal olarak bizi biraz zorluyor. Lakin bunun yanında da onun yeterliliği ve daha rahat bir doğal ortamında yaşaması için de biz gerekli iade prosedürünü başlattık.”
