Kaliforniya Üniversitesi ve Washington Üniversitesi’nden araştırmacıların yürüttüğü bir deneyde, iştirakçilerin gözlerine lazer darbeleri yönlendirildi ve retinadaki muhakkak hücreler amaç alındı. Bilhassa yeşil ışık dalga uzunluğuna hassas hücreler olan M-konileri uyardılar .
Normal koşullar altında, bir koni tipinin uyarılması çabucak hemen her vakit komşu konilerin kısmi uyarılmasına neden olur, lakin bu durumda lazer sadece bir hücre tipi üzerinde tesirli oldu ve bu da bilim insanlarının büsbütün yeni bir görsel tecrübe yaratmasına imkan tanıdı.
Katılımcılar, gördükleri rengin günlük hayattaki rastgele bir renkten daha doygun ve ağır olduğunu ve bunu mavi-yeşil bir renk tonu olarak tanımladıklarını belirttiler. Yeni tona ‘olo’ ismi verildi ve bu tonun varlığı insan algısının hudutları hakkında birçok soruyu gündeme getirdi.
İNANILMAZ ANCAK KANITLANMASI ZOR
Deneye katılan beş şahıstan biri ve çalışmanın ortak muharriri olan Prof. Ren Ng, yaptığı açıklamada, rengin “gerçek dünyada görebileceğiniz her renkten daha doygun” olduğunu söyledi. “Diyelim ki hayatınız boyunca yalnızca pastel pembe görüyorsunuz. Sonra bir gün şimdiye kadar gördüğünüz en güçlü pembeyi görüyorsunuz ve biri size bunun kırmızı dediğimiz yeni bir renk olduğunu söylüyor. Olo’yu görmek bu türlü bir şeydi,” diye açıkladı uzman.
Katılımcılar, Oz ismi verilen özel bir aygıt kullanarak, ihtarım sırasında algıladıkları tona ulaşana kadar renk tonlarını ayarladılar. Oz, bu cins araştırmalar için özel olarak tasarlanmış aynalar, lazerler ve optik aletlerden oluşan gelişmiş bir sistemdir.
Ancak deney etkileyici bir teknolojik başarıyı temsil etse de birtakım bilim insanları sonuçlar hakkında kuşkularını lisana getiriyor. Araştırmaya katılmayan Londra’daki City St George’s Üniversitesi’nden görme uzmanı Prof. John Barbur , yeni bir rengin algılanmasının bir yorumlama sorunu olabileceğini vurguluyor.
ALGININ HUDUTLARI ZORLANDI MI?
Barbur’a nazaran, çok sayıda L-koni (kırmızıya hassas olanlar) uyarıldığında koyu kırmızı renk algısı oluşabilir ; lakin yoğunluk ve hassaslıkta farklılıklar ender değildir. Bu deneyde de benzeri bir durum yaşanabilir, dolayısıyla olo’nun gerçekten yeni bir renk mi, yoksa bilinen tonların yeni bir çeşidi mi olduğu sorusu akıllarda kalıyor.
Şüpheci görüşlere karşın, araştırmanın muharrirleri bu keşfin bilhassa renk körlüğü çeken insanlara yönelik terapilerin geliştirilmesinde daha geniş uygulama alanlarına sahip olabileceğine inanıyor. Prof. Ng, ” Olo’yu görmek teknik olarak son derece zordur , fakat daha fazla araştırmanın, muhakkak renkleri ayırt etmekte zorluk çeken insanlara yardımcı olacağını umuyoruz” dedi.
Daha fazla iştirakçiyle deneyin tekrarlanması ve öznel yorumların elenmesi için ek denetimlerin yapılması da atılacak adımlar ortasında yer alıyor. Bilim insanları ayrıyeten yeni keşfedilen gölgenin invaziv lazer uyarımı olmadan görülebilmesini sağlayacak yollar geliştirmeye çalışacaklar .
