Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Genel Konseyi’nde düzenlenen Filistin problemine barışçıl bir tahlil bulunması ve iki devletli tahlilin hayata geçirilmesi bahisli Yüksek Seviyeli Milletlerarası Konferans’ta konuşma gerçekleştirdi. Guterres, yaptığı konuşmada on yıllardır Orta Doğu diplomasisinin barışa giden yoldan çok bir “süreç” olduğunu bildirerek “Sözcükler, konuşmalar, bildiriler alandaki beşerler için fazla bir mana tabir etmiyor. Daha evvel de gördüler, duydular. Bu süreç devam ederken yıkım ve ilhak tüm süratiyle ilerliyor. Bu uğraşın farklı olduğunu kanıtlama sorumluluğu hepimize aittir.” sözlerini kullandı.
“FİLİSTİNLİLER İÇİN DEVLET KURMA ÖDÜL DEĞİL HAKTIR”
Orta Doğu barışı için temel sorunun, iki devletli tahlilin hayata geçirilmesi olduğunun çok açık bilindiğini vurgulayan Guterres, “Yani, İsrail ve Filistin’in bağımsız, hâkim ve demokratik iki devlet olarak, yan yana barış ve güvenlik içinde yaşaması. Bu tahlile karşı duranlara temel sorum şudur: Alternatif nedir? Filistinlilerin eşit haklardan yoksun bırakıldığı, daima işgal ve eşitsizlik altında yaşamak zorunda bırakıldığı bir tek devlet gerçeği mi? Filistinlilerin topraklarından sürüldüğü bir tek devlet mi? Bu ne barıştır, ne adalettir, ne de milletlerarası hukuka uygundur ve kabul edilemez. Bu yol yalnızca İsrail’in global seviyede artan yalnızlığını derinleştirir. Açık konuşalım: Filistinliler için devlet kurma bir ödül değil, bir haktır. Bu hakkın inkarı, dünyanın dört bir yanındaki aşırılık yanlılarına verilmiş bir armağan olur.” açıklamasında bulundu.
Guterres, öbür yandan vaktin tükendiğini ve her geçen gün itimadın azaldığını, kurumların zayıfladığını ve umutların yıkıldığını belirterek memleketler arası topluma sırf iki devletli tahlil vizyonunu canlı tutma daveti yapmadığını; tıpkı vakitte bunu gerçeğe dönüştürmek için acil, somut ve geri döndürülemez adımlar atılması gerektiğini söz etti.
Guterres, bunun için şiddetin derhal sona erdirilmesi, Milletlerarası Adalet Divanı’nın daveti doğrultusunda ilhak ve yerleşim faaliyetlerinin derhal durdurulması, işgal altındaki Filistin topraklarının rastgele bir bölgesinden Filistinli nüfusun zorla yerinden edilmesi ve etnik paklık manasına gelebilecek her türlü uygulamanın reddedilmesi, her türlü vahşet kabahati ve milletlerarası hukuk ihlalleri için tam hesap verebilirliğin sağlanması, emniyetli bir siyasi diyaloğun tekrar başlatılması ve her iki halkın eşit haklarının ve onurunun tekrar teyit edilmesi gerektiğine dikkat çekti.
“GAZZE FELAKETLERİN BİRBİRİNİ İZLEDİĞİ BİR ÇÖKÜŞE SÜRÜKLENDİ”
Sürece Gazze’den başlanması gerektiğini belirten Guterres, “Gazze, felaketlerin birbirini izlediği bir çöküşe sürüklendi.” dedi ve hayat kurtarıcı insani yardımlar üzerindeki kısıtlamaların hafifletilmesine yönelik son adımları memnuniyetle karşıladığını lakin bunların kabusu sona erdirmek için kâfi olmadığını kaydetti.
Gazze’de derhal kalıcı bir ateşkes, tüm esirlerin şartsız ve derhal özgür bırakılması ile tam ve manisiz insani erişime gereksinim olduğunu vurgulayan Guterres, “Bunlar barışın ön şartları değil, temelleridir.” sözlerini kullandı. Guterres, Gazze’nin ötesinde, Doğu Kudüs dahil olmak üzere, işgal altındaki Filistin topraklarının devam eden işgalinin yasa dışı olduğunu yineleyerek, bu işgalin tercihten değil, hukuktan kaynaklanan sorumluluklardan sona ermesi gerektiğini belirtti.
Guterres, kelamlarının devamında “Filistin devletinin kurulması ile İsrail’in güvenliği ortasında uydurma bir tercih yaratılmasını reddedelim. İşgalin güvenlik getirmediğini kabul edelim. İsrail’in legal güvenlik korkuları nasıl ciddiye alınmalıysa, Filistin halkının legal hakları da birebir biçimde ele alınmalıdır.” sözlerini kullanırken İsrail’e açık ve net bir halde iki devletli tahlile tekrar bağlı kalması davetinde bulunulması gerektiğini belirtti. Ayrıyeten BM Genel Sekreteri, İsrail’in bu tahlili baltalayan tüm hareketlerini durdurmasının tek bir sesle talep edilmesi gerektiğine de dikkat çekti.
“HİÇBİR ULUS GÜVENSİZLİK İÇİNDE YAŞAMAMALIDIR”
Filistin’in barışçıl, demokratik ve kapsayıcı bir devlet vizyonu etrafında birleşmesinin de desteklenmesi gerektiğini söz eden Guterres, “Bu ihtilaf yönetilemez, çözülmelidir. Harika şartların oluşmasını bekleyemeyiz. Bu şartları biz yaratmalıyız. Acı dayanılmaz hale gelene kadar barış eforlarını erteleyemeyiz. Çok geç olmadan harekete geçmeliyiz.” kelamlarını sarf etti. Bunun yalnızca siyasi bir sorun değil, tıpkı vakitte ortak pahalara ve unsurlara dair bir sorun olduğunu vurgulayan Guterres, “Hiçbir ulus daima bir güvensizlik içinde yaşamamalıdır ve hiçbir halk daima işgal altında yaşamamalıdır. Bu, vicdanın davetidir. Bu davete açıklıkla, cüretle ve kararlılıkla karşılık verelim.” kelamlarını sarf etti.
Guterres, üye ülkelere Filistinliler, İsrailliler, Orta Doğu ve dünya hakları için barış yolunu seçme davetinde bulundu.
