Antalya’nın Kumluca ilçesine bağlı Çaltı Mahallesi’nde, Güneş Gücü Santrali (GES) projesi kapsamında tez kamulaştırma yoluyla topraklarına el konulan köylüler, Cumhurbaşkanlığı kararıyla yapılan uygulamayı yargıya taşıdı. Alakır Irmağı üzerinde inşa edilen Dereköy Hidroelektrik Santrali’nde güç üretecek yeterlilikte su bulunmayınca, bu tesise entegre olarak üretim yapacak bir Güneş Gücü Santrali projesi yapılması gündeme geldi. Bu kapsamda, Ekim 2021’de “Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” kararı verilirken, 17 Temmuz 2025 tarihinde Cumhurbaşkanlığı kararı ile toplam dokuz parselden oluşan kırk bin iki yüz metrekareyi aşan arazi için çabuk kamulaştırma kararı alındı. Köylüler, kararın iptali için Danıştay’da dava açtı.
PROJEYİ YÜRÜTEN ŞİRKETLER VE KAMULAŞTIRMA KARARI
Gazeteci Yusuf Yavuz’un aktardığı bilgilere nazaran, Kumluca Alakır Vadisi’ndeki Dereköy Hidroelektrik Santrali’ne entegre olarak yapılması planlanan GES projesi, Reis Güç şirketi tarafından projelendirildi. Dereköy Hidroelektrik Santrali, İstanbul merkezli İrem İnşaat şirketine satılmıştı. 2021 yılında Reis Güç’ün aldığı ÇED kararı doğrultusunda uygulanmak istenen GES projesi için, Çaltı Mahallesi’nde dokuz başka parsel, toplam kırk bin iki yüz metrekare büyüklüğünde arazi için ivedi kamulaştırma kararı alındı.
2 BUÇUK DÖNÜM YERE 57 BİN TL
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yürütülen kamulaştırma süreçleri için hazırlanan raporlarda, köylülerin nar bahçeleri, nohut ekilen marjinal kuru tarım yerleri olarak gösterildi. 2 buçuk dönümlük bir parsele 57 bin Türk Lirası kamulaştırma bedeli öngörülmesi mahallî halkın yansısını çekti.
ACELE KAMULAŞTIRMANIN MÜLKİYET HAKKINI GASP EDİYOR
Yargı kararlarıyla birçok kere iptal edilen ivedi kamulaştırma kararları, savaş şartları yahut ülke güvenliğini ilgilendiren durumlarda istisna olarak kullanılan bir formül olarak biliniyor. Lakin son yıllarda özel şirketlerin güç projeleri, kentsel dönüşüm, otoyol ve madencilik üzere alanlarda sıkça başvurulan bir uygulama haline geldi. Mülkiyet hakkının gasp edildiği uygulamalara husus olan tez kamulaştırmalar, halkın mağduriyetine yol açıyor.
KÖYLÜLER DANIŞTAY’A BAŞVURDU
Çaltı Mahallesi halkı, Güneş Gücü Santrali projesi için bahçe ve tarlalarına el konulmasını sağlayan 17 Temmuz 2025 tarihli Cumhurbaşkanlığı kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali için Danıştay’da dava açtı. Dava dilekçesinde, çabuk kamulaştırma kararının yalnızca muhakkak koşullarda ve hudutlu bir yetkiyle verilebileceği, özel bir şirket faydasına uygulanmasının maddelere ters olduğu belirtildi.
“HES’TE GÜÇ ÜRETİLECEK SU YOK” UYARISI GÖRMEZDEN GELİNDİ
Dava dilekçesinde, Alakır Vadisi’ndeki Hidroelektrik Santrali (HES) projelerinin inşa edildiği periyotta halkın kâfi su olmadığını belirten ikazlarının dikkate alınmadığı vurgulandı. HES projeleri için gereken Çevresel Tesir Değerlendirmesi süreçleri uygulanmadığı ve proje bilgilerinin bilimsel ve hakikat olmadığı için beklenen güç verimliliğinin sağlanamadığı kaydedildi. Şirketlerin kâr emeliyle Güneş Gücü Santrali projelerine yöneldiği ve köylülerin yerlerine müdahale edildiği lisana getirildi.
DEĞERLEME RAPORLARI VE GERÇEK DURUM
EPDK’nın değerleme raporlarında, köylülerin nar, zeytin ve narenciye bahçeleri bulunan toprakları “nohut tarlası” olarak göstermesi ve tüm parseller için birebir raporun kullanılması eleştirildi. Dilekçede, Çaltı köyündeki 5 bin 437 metrekarelik bir yere 184 bin Türk Lirası, bin 769 metrekarelik bir öteki toprağa 118 bin Türk Lirası, 2 bin 417 metrekarelik toprağa 57 bin Türk Lirası, 15 bin 508 metrekarelik bir bahçeye ise 1 milyon 815 bin Türk Lirası kıymet biçilerek toplam 40 bin 200 metrekare için 2 milyon 974 bin Türk Lirası kamulaştırma bedeli belirlendiği tabir edildi. Bu bedellerin köylüler için yetersiz ve haksız olduğu vurgulandı.
KÖYLÜLERİN GÖZÜ YARGIDA
Arazilerine el konulan köylüler, Danıştay’dan tez kamulaştırma kararının yürütmesinin durdurulmasını ve iptalini talep etti. Geçim kaynağı olan bahçelerini kaybetmek istemeyen köylülerin gözü yargının vereceği kararda.
MUHTAR VE DERNEK AÇIKLAMALARI
Çaltı Mahallesi Muhtarı İsmail Yavuz, “Yüce Türk adaletinden tek beklentimiz, haksız yere toprakları ellerinden alınan köylülere topraklarının iade edilmesidir” dedi. Alakır–Karacaören Tabiat Kültür Turizm Tanıtma ve Dayanışma Derneği ise davanın bir an evvel sonuca bağlanmasını ve kararın yürütmesinin durdurulmasını beklediklerini açıkladı. Dernek, tüm toprak sahiplerinin mülkiyet hakkının keyfi uygulamalarla gasp edilmesinden son derece rahatsız olduğunu ve adaletin sağlanmasını ümit ettiklerini belirtti.
