CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) açıkladığı buğday alım fiyatlarıyla ilgili, “Son beş yılda TMO’nun açıkladığı buğday alım fiyatı 5 kat arttı fakat çiftçinin DAP gübresi yüzde bin 133, mazotu yüzde 607 zamlandı. Çiftçi toprağa değil, borca çalışıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Genç, TMO’nun 2025 yılı buğday alım fiyatlarını değerlendirdiği açıklamasında, buğday üretiminde kullanılan temel girdilerin son 5 yılda, TMO’nun açıkladığı fiyatlardan daha fazla arttığını belirtti. Genç, “Buğday alım fiyatı 2020’den bu yana yaklaşık 6 kat artarken, mazot yüzde 607, gübre yüzde bin 133 zamlandı. Çiftçiye fiyat var üzere görünüyor fakat gerçekte artan yalnızca maliyet” tabirlerini kullandı.
“ÇİFTÇİNİN ELİNE GEÇEN NET ÇIKAR GİDEREK AZALIYOR”
CHP’li Genç’in hazırladığı tabloya nazaran 5 yıllık artışlar şöyle:
Genç, tabloya ait,
“Bu tablo, çiftçinin her yıl daha yüksek maliyetle, birebir eseri üretmeye çalıştığını gösteriyor. Fiyatlar artıyor deniliyor lakin artan sırf üreticinin maliyeti. Çiftçinin eline geçen net kar giderek azalıyor.”
“BU DAYANAKLAR ÇOKLUKLA GEÇ YATIYOR, KÂFİ DEĞİL”
Genç, Tarım ve Orman Bakanlığının ton başına 2 bin 520 lira takviye açıklamasına da değinerek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu dayanaklar çoklukla geç yatıyor, kâfi değil. Birden fazla vakit nakdi değil, birebir oluyor. Bu da çiftçinin cebine direkt tesir etmiyor. Üstelik çiftçi eserini TMO’ya satamayınca bu takviyelerin birçoklarından yararlanamıyor. Gerçekte bu dayanaklar makyaj olarak kalıyor. Her yıl daha yüksek maliyetle üretim yapmaya zorlanan çiftçi, sattığı eserle borcunu bile ödeyemiyor. Tarım Bakanlığı ise hala ‘rekor fiyat verdik’ diyor.”
“BU BİR KAR NİZAMI DEĞİL, BORÇ DÜZENİDİR”
CHP’li Genç, çiftçinin ziraî üretimden elde ettiği gelirle ailesini geçindiremediğini, borçla üretim yapmaya zorlandığını belirterek;
“Çiftçi bugün buğday üretmek için kredi çekiyor, girdileri vadeli alıyor, yıl sonunda eserini maliyetin biraz üstünde satabiliyorsa şanslı sayılıyor. Bu bir çıkar tertibi değil, borç tertibidir. Çiftçi toprağa değil, borca çalışıyor. Şayet mazotu, gübreyi, tohumu ucuzlatmazsanız; dayanak verseniz de çiftçi kar edemez. Tarım stratejik kesimdir. Yarın besin krizine düşmemek için bugünden çiftçiye sahip çıkmalıyız.”
