Shein, 2008 yılında kurulduğundan bu yana süratle büyüdü ve pandemi devrinde iş hacminde epey yükseltti. Şirketin süratli yükselişi az bilinen bir markadan, 150 ülkedeki müşterilere eser gönderen, dünyanın en büyük süratli moda perakendecilerinden birine dönüşmesini sağladı.
Ancak Çin’de kurulan fakat şu anda merkezi Singapur’da bulunan şirket, tedarik zincirlerinde zorla çalıştırma argümanlarını da içeren çevresel tesiri ve çalışma zorlukları nedeniyle tenkitlerin amacı oldu.
Internet dokuma firması Shein ,ürünlerinin Uygurların zorla çalıştırıldığı Çin’in Sincan bölgesinde üretilen pamuğu içermediği konusunda İngiliz milletvekillerine garanti vermeyi reddetti.
Shein’in Avrupa kolunun genel danışmanı Zhu, iş ve ticaret komitesindeki milletvekilleri önündeki gergin tartışmalarda, aktivistlerin mecburî çalıştırma konusundaki kaygıları ortasında, süratli moda perakendecisinin tedarik zinciriyle ilgili soruları yanıtlamaya yetkili olmadığını söyledi.
Zhu, Shein’in üreticilerinin (şirketin direkt sahip olmadığı) tartışmalı ipliği kullanıp kullanmadıkları yahut bunlardan rastgele birinin Sincan bölgesinde bulunup bulunmadığı hakkındaki soruları yanıtlayamayacağını söyledi. Şirketin gelecekte yazılı bir karşılık sağlayabileceğini söyledi.
Zhu’ya bölgedeki pamuk üretimi ile Müslüman azınlık Uygur halkının mecburî çalıştırılması ortasındaki ilişkileri ortaya koyan bir evrak gönderildi.
Yinan Zhu, iş ve ticaret seçme komitesine söz veriyor.
Iddialar, H&M, Nike, Burberry ve Adidas üzere birtakım büyük moda markalarının Sincan pamuğu kullanan eserlerini piyasadan kaldırmasına ve bu durumun Çin’de yansılara yol açmasına, ayrıyeten şirketlerin boykot edilmesine yol açtı.
Ticaret ve İş Komitesi’ndeki milletvekilleri, Bayan Zhu’ya Shein eserlerinin Çin pamuğu ve bilhassa Sincan pamuğu içerip içermediği konusunda tekraren itirazda bulundu.
Şirketin rastgele bir fabrikası yahut üretim tesisi bulunmadığını lakin çoğunluğu Çin’de olmak üzere Türkiye ve Brezilya’da da geniş bir tedarikçi ağıyla çalıştığını söyledi.
Shein’in “faaliyet gösterdiğimiz ülkelerdeki yasa ve düzenlemelere uyduğunu” da kelamlarına ekledi.
Zhu, tedarikçilerinin katı standartlara uymak zorunda olduğunu ve üçüncü taraf kuruluşların binlerce kontrol gerçekleştirdiğini savunsa da, Zhu tedarikçilerin hangi 140 kategoride denetlendiğini yahut bunlar ortasında Sincan pamuğuna yönelik bir yasağın olup olmadığını söyleyemedi.
İngiltere Milletvekili Charlie Maynard, siyasetçilerin Shein eserlerinde Çin’den gelen pamuk bulunup bulunmadığı üzere “çok kolay sorular sorduğunu” ve Zhu’nun “bize net yanıtlar vermediğini” ve “kasıtlı cehalet” sergilediğini düşünüyor.
Çinli online pazaryerinden Stephen Heary, “ortaklar ve tüketicilerden gelen geri bildirimleri dikkate aldıklarını” ve Sincan bölgesinden satıcıların sitede eser satmasına müsaade vermediklerini iletti.
Ancak şirketin bölgeden pamuk kullanımını yasaklayıp yasaklamadığına dair bir bilgi verilmedi.
Yazan :Zeynep Küçük Moreau
