Uluslararası Adalet Divanının (UAD), İsrail’in Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına yönelik kısıtlamalarının hukuksal sonuçlarını pahalandıran istişare görüşü duruşmalarının üçüncü gününde Türkiye ismine sunum yapan Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, İsrail’in Gazze’de ve Batı Şeria’da milletlerarası hukuku ihlal eden hareketlerinden önemli telaş duyulduğunu söyledi.
İsrail’in Gazze’de açlığı silah olarak kullandığını söz eden Nuh Yılmaz, İsrail’in düşmanca davranmayı tercih etmesiyle Gazze’ye yönelik atakların sürat kesmeden devam ettiğini belirtti.
DIŞ İŞLERİ BAKANLIĞI YASAKLARA TEPKİ GÖSTERDİ
İsrail’in BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansını (UNRWA) yasaklamasına ait duruşmalar, Hollanda’nın idari başşehri Lahey’deki Barış Sarayı’nda 5 günde tamamlanacak.
Duruşmaların üçüncü gününde ABD, Rusya, Fransa, Macaristan ve Endonezya’nın akabinde öğlenden sonraki oturumda Türkiye sunum yaptı. Lahey’de devam eden duruşmalarda 39 devlet ve 4 milletlerarası kuruluş, İsrail’in BM kuruluşlarına yönelik kısıtlamalarına ait kanaatlerini sunacak.
Türkiye ismine UAD’de sunum yapan Yılmaz, Gazze’de kısa süren ateşkesin Filistinlilerin yaşadığı acıları sona erdirmek ismine umut olduğunu, lakin İsrail’in düşmanca davranmayı tercih etmesiyle Gazze’ye yönelik taarruzların sürat kesmeden devam ettiğini belirtti. Yılmaz, şunları söyledi:
“Gazze halkı tekrar abluka altında ve bu sefer sıfır insani yardımla. İsrail, açlığı bir silah olarak kullanıyor. Tahliye buyruklarından birkaç dakika sonra yüz binlerce yerinden edilmiş insanı bir yerden öbür bir yere sürüklüyor. Meskenleri, hastaneleri, okulları, sığınakları, kampları, inançlı bölgeleri ve geriye kalan tüm sivil altyapıyı maksat alıyor. İsrail son olarak 21 Mart’ta Gazze’nin tek özel kanser tedavi hastanesi olan Türk-Filistin Dostluk Hastanesi’ni ve bitişiğindeki tıp fakültesini havaya uçurdu.”
İsrail’i durduracak hiçbir yasanın uygulanmadığına dikkati çeken Yılmaz, “Gazze’de soykırıma varan toplu katliamlar var. Bu durumun, acil milletlerarası müdahale olmazsa Batı Şeria’da tekrarlanması yakın.” diye konuştu.
Yılmaz, İsrail’in UAD tarafından emredilen süreksiz önlemleri de ihlal ettiğini vurgulayarak, “Tüm objektif gözler ve hukuka uyan halklar için İsrail’in milletlerarası yükümlülüklerini daima olarak reddetmesi ve bunlardan kaçınması milletlerarası hukuk ve milletlerarası insancıl hukuku tehlikeye attığının açık bir göstergesidir.” diye konuştu.
“UNRWA, GAZZE’DE ÇOCUKLARIN AÇLIKTAN VEFATINI ÖNLEYEBİLİRDİ”
Sunumunda, İsrail’in insani yardım çalışanlarına yönelik hücumlarına da değinen Yılmaz, “Türk-Amerikan vatandaşı Ayşenur Ezgi Eygi’nin işgal altındaki Batı Şeria’da barışçıl protestolar sırasında öldürülmesi, insani yardım gönüllülerinin karşı karşıya olduğu riskleri ortaya koymaktadır.” tabirine yer verdi.
Yılmaz, UNRWA’nın yardımlarının kıymetine işaret ederek, “İsrail’in Gazze’ye yardım ulaştırılmasına getirdiği kısıtlamalar ve bilhassa çocuklar için ölümcül olduğu kanıtlanan Gazze’deki açlık, UNRWA’nın Gazze ve işgal altındaki Filistin topraklarında tam faaliyetlerini sürdürmesi halinde önlenebilirdi.” dedi.
Türkiye’nin, İsrail’in memleketler arası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerini ısrarla yerine getirmemesinden derin telaş duyduğunu vurgulayan Yılmaz, şunları kaydetti:
“Türkiye, UAD’den İsrail’in milletlerarası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini teyit eden ve BM’nin, öteki milletlerarası örgütlerin ve üçüncü devletlerin işgal altındaki Filistin topraklarındaki varlığına ve faaliyetlerine hürmet gösterilmesinin kıymetini ortaya koyan bir müşavere görüşü yayınlamasını hürmetle talep ediyor.”
Yılmaz, ayrıyeten Türkiye, İsrail-Filistin ihtilafına memleketler arası hukuk ve ilgili BM kararları uyarınca iki devletli tahlil temelinde adil ve kalıcı tahlil bulunmasını desteklemeye devam edeceğinin altını çizdi.
İSRAİL’İN BM KURULUŞLARINA KISITLAMALARI
İsrail Meclisinin 28 Ekim 2024’te UNRWA’nın faaliyetlerini kısıtlayan kanunları kabul etmesi ve 31 Ocak 2025’te Doğu Kudüs’teki UNRWA operasyonlarını sonlandırmasına ait UAD istişare görüşü duruşmalarında, 39 ülkenin yanı sıra Arap Ligi, İslam İşbirliği Teşkilatı, Afrika Birliği ve BM sunum yapacak.
Duruşmaların tamamı ise 2 Mayıs’ta sona erecek. İstişare görüşüne ait yazılı beyanda bulunan İsrail, kelamlı duruşmalarda yer almayacak.
Süreç, kelamlı sunumların akabinde Divan yargıçlarının müşavere görüşünü hazırlamak için müzakereye başlamasıyla devam edecek.
UAD, müracaat görüşlerini ekseriyetle 4 yahut 6 aylık müddette açıklıyor.
