İBB Başkanı ve CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’na yönelik 19 Mart operasyonuyla gözaltına alınan eski İBB Medya A.Ş. Genel Müdürü Elif Atayman, Silivri’deki Marmara Cezaevi’nden Afyonkarahisar Kapalı Cezaevi’ne sevk edilmişti. Atayman, 7 buçuk saat kelepçeli bir formda sevk edilmiş ve koğuşta 5 gün yerde yatırılmıştı.
“İLK KURBAN BENİM”
T24 muharriri Candan Yıldız’ın sorularını yanıtlayan Atayman, prestij suikastının birinci kurbanı olduğunu söyledi.
İşte Elif Atayman’ın kendisine yöneltilen sorular ve verdiği karşılıklar:
– Gözaltına alındığınızda ya da tutuklama kararı çıktığında ne hissettiniz? Bunu bekliyor muydunuz?
Sabah 06.00 üzere polisler geldi, evvel konutu aradılar. Sonra emniyete giderken, oğluma ‘Akşama görüşürüz’ dedim. Aklımın ucundan bile geçmezdi tutuklanacağım. Adliyede ben de avukatlar da tahliyemi bekliyorduk. Zira ne somut bir suçlamaya ne de alakalı somut bir soruya muhatap oldum. Aslında kabahat yok ortada. Tutuklanmam hukuksal açıdan en uzak ihtimal bile değildi lakin 5, 5 aydır içerdeyim.
İlk tutuklama dalgasında, adliye koridorlarında yürürken görüntüsü yayınlanan birinci kişi ve tek bayan tutukluyum. Büyük bir prestij suikastının birinci kurbanıyım. Elbette şaşkınlık ve keder yaşadım ancak o görüntünün tekrar tekrar yayımlanmasıyla, beni aşan büyük bir algı operasyonunun bayan figürü haline getirildiğimi fark ettim. Daha iddianame bile ortada yokken, “suç örgütü” denilen kelamda bir yapının, bayanlı erkekli ne kadar organize bir oluşum olduğunu argüman edebilmek için ülkü figür vazifesi görüyordum o görüntü ile. Yaşadıklarım, insanı yalnızca ruhen ve fiziken değil, toplumsal ve mesleksel olarak da değersizleştiren, kamuoyu nezdinde itibarsızlaştırmanın tabanını hazırlayan bir süreç.
“Evini, otomobilini taksitle almış bir insanım”
Böyle bir şeyi kim bekler… Epey yıl kamu hizmeti vermiş, tüm süreçleri tekraren kamu kontrolünden geçmiş, sabit ikametgâhı olan, sabıka kaydı bulunmayan, son derece mütevazı bir hayat süren, konutunun ve otomobilini taksitle almış bir beşerim. Buna karşın “kaçma”, “delilleri karartma” ve “örgüt üyeliği” üzere tezlerle, tek bir somut kanıta dayalı soru sorulmadan tutuklandım. Hangi kanıtı karartacağım. MASAK kayıtlarında yasa dışı hiçbir sürecim yok, maddi bir varlığım da yok. HTS kayıtlarında ilişkilendirilebileceğim bir bulgu da yok, sorulmadı da. Tüm bunlara karşın tutuklandım.
Dolayısıyla bu tutukluluğun bir önlem değil, direkt bir cezalandırma olduğunu birinci andan itibaren hissettim, hâlâ da o denli düşünüyorum.
– Geçmişe dönük keşke şunu şöyle yapsaydım dediğiniz oldu mu?
Bu süreçle ilgili “keşke” dediğim katiyen tek bir öge yok. Hatasız olduğumu biliyorum ve beraat edeceğim. Münasebetiyle, geriye dönük bir pişmanlık değil, bugüne dair çok güçlü bir haklılık hissi ve bu inançla hoş bir gelecek için çaba duygusu taşıyorum; o günlere ulaşacağımıza da inanıyorum.
“KÖTÜLÜK, PEK ÇOK BİREYDEN YORAR BENİ”
– İstanbul’dan uzak bir cezaevine gönderildiğinizde ne hissettiniz?
Aileme ve avukatlarıma haber verilmeden Silivri’den Afyonkarahisar’a 7,5 saatlik bir seyahatle, kelepçeli halde sevk edildiğimi biliyorsunuz; vardığımda bileklerim mordu. 5 gün yerde yattım. Bunlar fizikî olarak elbet çok zordu, azabın diğer bir tipi, ancak insan onuru açısından daha da ağırdı. Meslek yaşantım boyunca çok çalıştım, çok ürettim. Hayatım boyunca da beşere paha katmak için çalıştım; beni tanıyanlar bilir, “kötülük” tahminen pek çok şahıstan daha fazla yorar beni. Hayatın her şiddetli devrinde, güzelden ve direkt yana bir duruşu korumak için gayret verdim. Bu türlü bir muameleyle insan onurunun ayaklar altına alınmasının utancını, ben mi taşımalıyım, yoksa aylardır cürmünü dahi öğrenemeyen bir tutukluya bunu layık görenler mi yaşamalı, bunun takdirini vicdanlar veriyor.
İlk hafta natürel ki travmatikti; 500 sayfalık kitabı 2 günde bitirdim. Tüm niyetlerden, olan bitenden kaçarak, zihnimi öteki bir yere odaklamaya çalıştım bilinçsizce muhtemelen. Zira bu muameleleri asla hak etmedim, hiçbir insan hak etmez esasen. İnsanca hayat her şartta hak olduğu için ‘İnsan Hakları’ diye bir kavram var; tutuklu ya da hükümlü herkes için üniversal bir hak. Bir de ailemden ve avukatlarımdan 500 kilometre uzağa gönderilince, bunun bir sürgün olduğundan emin oldum.
– Silivri ve şu anki cezaevi şartlarını karşılaştırdığınızda, en büyük farklar olarak neler öne çıkıyor?
Silivri’de 70 küsur gün tek başımaydım. Afyon’da ise kalabalık bir koğuştayım. Birinci günüm 30 kişilik bir koğuşta, duman altı bir ortamda, uzun mühlet bir sandalyede oturarak geçti. Burada hijyen şartları standartların altında. Sigara dumanı çok ağır; içmeyen biri olarak başta çok zorlandım. Birinci günlerde avluya yakın yerde yeniden bir sandalyede vakit geçiriyordum, artık alıştım demek güç, fakat mecburum. Her iki cezaevi de yoksunlukların yeri. Resmen olmasa da aralıktan dolayı burada fiilen savunma hakkım zorlaştırılmış oldu. Silivri’de olsam, ailem de avukatlarımı da daha rahat görebilirdim; savunma hakkımı daha kolay kullanabilirdim. Şu anda resmi bir hak var, fiili kısmı ise çok güçlü.
– Koğuşta bir gününüz nasıl geçiyor, koşullarınız nasıl?
Türkiye’deki tüm cezaevleri üzere Afyon da çok kalabalık. 08:30 sayımla başlıyoruz güne. Kahvaltıdan sonra koğuş paklığı yapılıyor. Akabinde bütün günü yatakta kitap okuyarak geçiriyorum. Ortak bir televizyon var, ortada izliyorum. Kitap alışverişi yapıyoruz. Cezaevinde bilhassa bayan tutukluların hayat şartları, hijyen, sıhhat üzere pek çok açıdan standartların altında. Şartlar elbette sınırlayıcı; koğuş kalabalık, hijyen yetersiz; sıcaktan, sinekten ve kalabalıktan bunalmamak mümkün değil. Bir de görüş imkânı ve mühletleri çok kısıtlı. Ailemle haftada yalnızca 10 dakika telefonla görüşme hakkım var, 1 gün de görüş.
Onlarca kitap okudum diyebilirim. Server Tanilli’den Stefan Zweig’e, Daron Acemoğlu’dan Ayşe Kulin’e pek çok hususta, farklı dünyalarda dolaşıyorum. Ama büyük bir sürprizle karşılaştım burada. Cezaevi kitaplığında merhum amcam Veysel Atayman’ın “Etik” ve “Aydınlanma” isimli kitaplarına rastladım. Tarifsiz bir memnunluk duydum. Amcam Türkiye’nin çok kıymetli bir sinema muharriri, mütercimi ve dilbilimcisiydi; akademide de bilhassa lisan, eleştirel teori ve kültürel çalışmalar alanında önde gelen hocalardandı. Hapishane duvarları gerisinde hatasız formda gün sayarken, Etik ve Aydınlanma’nın karşıma çıkması, tam da vaktin ruhuna uygun bir tesadüf oldu. Size biraz fazla mana yüklenmiş gelebilir lakin güya vaktin ötesinden hem akla hem vicdana dokunarak “Dik dur, doğruyu savunmaktan, hakkını aramaktan vazgeçme” diyor. Bugün yaşadığımız haksızlıkların ortasında, bu bedellerin kitap sayfalarından çıkıp hayatımıza hâkim olacağı günlerin umuduyla yazdıklarını tekrar okudum.
– Koğuşta kalan öbür tutuklularla irtibatınız nasıl?
Koğuşta iletişimiz âlâ; ortamızda iş kısmı var. Kimileri kursa gidiyor, kiminin okuma- yazma öğrenmesine yardımcı oluyorum, kiminin mektuplarını yazıyorum. İnsanları, yalnızca insan olmaları temelinde değerlendiriyorum; öykülerini dinliyorum. Ne yapılabilir ki cezaevinde… İnsanlığımı, hoş günlere olan inancımı canlı tutmaya çalışıyorum.
– Ailenizle görüş vakitleri neler hissediyorsunuz?
Görüş günleri hem heyecan verici hem de hüzünlü elbette. Oğlum her hafta yollara düşüyor. Annem babam yaşlı beşerler, beni görebilmek için İstanbul’dan Afyon’a kilometrelerce yol geliyorlar. Küçük bir aileyiz; her vakit yanlarındaydım, artık onların bana ulaşmaya çalıştığını görmek üzüyor; en çok da üzülmelerine üzülüyorum. Bu yaşta bana moral vermeye çalışmaları yüreğimi sızlatıyor. Bu soruşturmada tutukluluk bir önlem değil, bir cezalandırma aracı, lakin yalnızca beni değil ailemi de cezalandırıyorlar.
– İçeride geçen vakit, belgedeki seyir, umudunuz canlı mı?
‘Adaletin yarısı yasa, yarısı vicdandır’ demişti bir hâkim büyüğüm. Bu kelamı, yüzüme bakılmadan tutukluluğa devam kararı verilen her SEGBİS duruşmasında daha güzel anlıyorum. Yeniden de umudumu kaybetmiyorum. Bu ülkeyi çok seven ve Cumhuriyete en derinden inanın biriyim; en çok da bu yüzden umudum büyük. Hala vicdanlı insanların olduğuna inanıyorum. Çok sevenim varmış, sağ olsunlar. Tanımadığım pek çok insanın gönderdiği içten iletiler, gösterdiği dayanışma güç veriyor. Gelen mektuplarda, dayanak bildirilerinde gördüğüm adalet arayışı umudumu canlı tutuyor. Türkiye’nin yalnızca hukukla, adaletle yol alabileceğini herkes çok âlâ gördü; bu bile umut etmek için, inanmak için kâfi.
Güçlü bir vicdana ve sanılanın bilakis tüm baskılara karşın büyük bir direnme ve dayanışma gücüne sahip bir toplum olduğumuzu hatırladığımız için çok memnunum.
Suçum olmadığını yorulmadan, bıkmadan tekrar etmek, haksızlığa uğrayan herkes ismine da bir sorumluluk artık benim için. Bu nedenle kendimi adalete inanmakla yükümlü hissediyorum.
“Etkin pişmanlıktan tahliye edilenlerin benimle ilgili bilgi vermediklerinden eminim zira tanımıyorum”
“Masak kaydım yok, HTS kaydım yok, kuşkulu mal varlığım yok” açıklaması yaptınız. Evrakta daha çok saklı açık şahit sözleri temel alınmış üzere görünüyor. Son vakitlerde da aktif pişmanlıktan yararlanarak tabir veren ve tahliye edilenler var. Bu hususta neler söyleyeceksiniz?
Emniyet müdürlüğünde alınan sözümde bana yalnızca hazırlanmış bir MASAK raporunun benimle ilgili yalnızca iki satırdan oluşan kısmı gösterildi. Bu iki satırda ikamet ettiğim Şişli’de adıma kayıtlı konutum ve Bilecik’teki bir tarlanın kaydı vardı. Yani suçlamalarla ilgisi olan kuşkulu sayılabilecek hiçbir malvarlığımın olmadığı bana gösterilen MASAK raporuyla da anlaşılmış olmalıydı.
İfademde benimle ilgili olabilecek hiçbir bildiri, e-posta, arama ya da HTS kaydı gösterilmedi, sorulmadı.
Sorulan sorularda, şahit ve kapalı şahit oldukları söylenen bireylerin tabirleri özetle okunmuştu ve hiçbirinde benimle ilgili bir argüman ya da beni işaret edebilecek bir olay anlatılmıyordu. Yani bu bâtın şahitlerin söyledikleri bahislerde bile bilgim yok. Fotoğrafları gösterilen isimlerin de çok büyük kısmını de tanımıyorum, rastgele bir iş münasebetim yahut tanışıklığım olmadı.
Kimlerin ne halde ve hedefle faal pişmanlıktan yararlandığını bilmiyorum. Belgede kapalılık kararı olduğu için bu bilgilere avukatlarım da erişemiyor. Fakat basında yer alan haberlerden birtakım bilgiler geliyor. Faal pişmanlıktan yararlandıkları için tahliye edilen bireylerin benimle ilgili olabilecek hiçbir bilgi vermediklerine eminim zira tanımıyorum.
Soruşturma sürüyor, yeni dalgalarla yeni isimler gözaltına alınıyor ve tutuklanıyor. Siz belge geneliyle ilgili neler söyleyeceksiniz, hakkındaki tezlerle ilgili de…
Dosya geneliyle ilgili söyleyebileceğim en net bahis hakkımda ileri sürülen tezlerin hiçbirinin gerçek olmadığıdır. Tutukluluğum, hata örgütüne üye olmak ve rüşvet suçlamalarıyla ilgilidir. Lakin bugüne kadar alınan sözlerimin hiçbirinde sav edilen bu örgütün varlığına ve benim nasıl üye olduğuma, örgütün hangi düzeyinde, misyonunda olduğuma ait bir kanıt gösterilmiş değil. Tıpkı biçimde rüşvet suçlamasından tutuklu olmama karşın kiminle, nerede nasıl bir rüşvet alakasına girdiğime ait tek bir tez ve kanıt gösterilmemiştir. Bir rüşvet savı varsa suçlanan bireye bunun kanıtlarının gösterilmesi sorulması gerekmez mi? Hukukun adaletle işlemesi halinde beraat edeceğimden en ufak bir kuşkum yok. İleri sürülen rüşvet, kelamda örgüt üyeliği, ihaleye fesat üzere suçlamaları kanıtlayacak tek bir kanıt olmayacak zira bu türlü bir şey yok.
