Girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle üretimin gerilediğini belirten Gürer, “İthal gelmesine karşın yerli üretimle birebir fiyata satılıyor. Halbuki kâfi takviye sağlanmış olsaydı sarımsağın fiyatı bu kadar artmayacaktı. Emekliye verilen bin lira bayram ikramiyesi üç kilo sarımsak etmiyor” dedi.
Gürer, Ankara’da hale giderek toptancılarla sarımsak fiyatlarıyla ilgili konuştu. Son periyotta sarımsak fiyatlarındaki artışa işaret eden Gürer, şunları söyledi:
“Sarımsakta fiyat artışı devam ediyor. Sarımsak ülkemizde her bölgede yetişir fakat 2023 yılında 54 bin ton taze, 142 bin ton kuru sarımsak elde edilmesine karşın 2024 yılında taze 50 bin tona, kuru da 135 bin tona düştü. Girdi maliyetlerindeki artış sarımsak üretiminin 2024 yılında gerilemesine neden oldu. Bu nedenle 2025 yılında stoklar daha da düşük olduğundan ithalata yönelindi. İthalatla 2024 yılında 3 bin ton ithal sarımsak gelmişti, 2025 yılının iki ayında 935 ton ithal sarımsak geldi. Buna karşın fiyatlardaki artış devam ediyor. İthal gelmesine karşın yerli üretimle birebir fiyata satılıyor. Halbuki kâfi takviye sağlanmış olsaydı sarımsağın fiyatı bu kadar artmayacaktı.”
Haldeki bir toptancıyla sohbet eden Gürer, sarımsağın kaç liraya hale geldiğini sordu. Toptancı, “Sarımsak bize 200 lira civarında geliyor. Bu, tüccar malı. Biz burada bir de personellik yapıyoruz. Kiloda 15 lira personellik var. 230 lira civarında satıyoruz. Nakliye var, personellik var” diye konuştu. Sarımsağın vatandaşa ulaşıncaya kadar üç el değiştirdiğini anlatan toptancı “Aralık ayında bunu toptan 100 liraya satıyorduk, kilosu 100-110 liraydı. Üç ayda yüzde 100 artış var” diye konuştu. Toptancı, ithal sarımsağın kilosunun ise 180-200 TL civarında olduğunu söyledi.
Ömer Fethi Gürer de “Bugün ben markete uğradım bir markette kilosu 300 liraydı, başkasında 450 liraydı. Aralık ayında 140 lira civarındaydı kilosu. Şu anda emekliye bin lira bayram ikramiyesi verildi. Bin lira bayram ikramiyesi artışı üç kilo sarımsak parası etmiyor. İthal gelmesi de sorunu çözmüyor” halinde konuştu.
Toptancı da sarımsak ithalatının sorunu çözmediğini belirterek, “Ekimin artması lazım. Ekebilmek için de masraf var. Bir çalışanın yevmiyesi bin lira. Gübre, ilaç, tohum, nakliye, her şey masraf. Mazota gelen artırım, buna mecbur ekleniyor” dedi.
TOPTANCI: 40 YILDIR BU İŞİ YAPIYORUM, HİÇ BU KADAR ARTIŞ GÖRMEDİM”
Ömer Fethi Gürer’in, “Siz yıllardır bu işi yapıyorsunuz. Bu periyottaki artış daha evvelki periyotlarda hiç gördüğünüz bir şey miydi” sorusuna toptancı, “40 yıldır bu işi yapıyorum. Bu türlü hiç görmedim, bu kadar olmadı. Artık yeni dönem geliyor. Daha 1,5-2 ay bu türlü gider” diye konuştu.
Ömer Fethi Gürer de “Bu zerzevatın fiyatında üç ay içindeki önemli artış, yüzde 100l’ük artış dikkat çekiyor. Marketlerde de aslında yanına yaklaşmak mümkün değil. Toptancıya gelinceye kadar iki el değiştiriyor, iki de bundan sonra var, dört el. Bunun yanında her dört elde de nakliyeye gidiyor. Mazota gelen her artırım doğal olarak fiyatlara yansıyor” dedi. Toptancı, sarımsağın üreticiden kendilerine geldikten sonra paketleme ve saklama süreçleri olduğunu anlatarak, “Halde bunun personelliği var, ambalaj yaptırıyoruz. Bunlar yüzde 10-15 fireli olur. Ambalaj işinin zati yevmiyesi bin lira. Bir kişinin yapacağı mal taban 70-80 kilo. Buzhaneye her ay 1500 lira veriyoruz. Buzhanede takriben 6 ay kalıyor. Bunun meşakkati çoktur. Mesela fazla durduğu vakit çillenme yapar, saklaması külfetlidir, çabuk bozulur. Mecbur buzhaneye koyacağız. Benim dükkanımın aylık elektrik faturası 50 bin lira. Kar marjımız çok düştü. Kiloda bize 7-8 lira kalırsa büyük para” formunda konuştu.
Gürer’in sarımsak satışlarında düşme olup olmadığı sorusunu toptancı, “Düşme çok. Şu anda 250 liraya sarımsağı Türkiye’de kaç kişi alabilir” diye yanıtladı.
Ömer Fethi Gürer de “Bu, pazar yerlerindeki en düşük fiyat. Bir de markette 350 ile 600 lira ortasında fiyat değişiyor boyutuna, dişine nazaran. Buna ‘beyaz altın’ diyorlar, evvelce pamuğa diyorlardı” halinde konuştu.
“LİMONU KOLDA DON VURDU, KARABORSA OLACAK”
Gürer’in öbür eserlerde de artış olup olmadığını sorması üzerine toptancı, “Hepsinde var. Şu anda limon karaborsa olacak. Limonu kolda don vurdu. Don olduğu için şu anda halde depo limonları var” karşılığını verdi.
