19 Mayıs 1919, Türk milletinin bağımsızlık seyahatinin birinci adımı, işgalci güçlere, saltanata ve hilafete karşı başkaldırının simgesi olarak tarihteki yerini aldı. Ulu Başkan Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkarak yaktığı Kurtuluş meşalesi, Anadolu’da başlayacak olan destansı gayretin fitilini ateşledi.
TÜRK MİLLETİNİN YİNE DOĞUŞU
Atatürk, kendi hayat hikayesini anlattığı “Nutuk” isimli yapıtına şöyle başlar:
“1919 yılı Mayısının 19’uncu günü Samsun’a çıktım.”
Ve yıllar sonra kendisine hangi gün doğduğu sorulduğunda gururla, “19 Mayıs” diyecekti. Zira bu tarih yalnızca onun değil, tüm Türk milletinin tekrar doğuşunun simgesidir.
O ÇOK DAHA BÜYÜK BİR VİZYONA SAHİPTİ
Mondros Mütarekesi sonrasında ülkenin birçok bölgesi işgal altındayken, Anadolu şimdi düşman ayakları altına girmemişti. Halk, yurdun dört bir yanında işgallere karşı direnç gösterirken, Mustafa Kemal Paşa 9. Ordu Müfettişi olarak geniş yetkilerle Samsun’a gönderildi. Buyruğuna iki kolordu verildi. Atatürk’ün görünürde misyonu bölgede yaşanan güvensizlik ve kargaşayı bastırmaktı. O ise çok daha büyük bir vizyona sahipti: Kayıtsız kuralsız millet egemenliğine dayanan bağımsız bir Türk devleti kurmak.
TÜRK GENÇLİĞİNE ARMAĞAN ETTİ
19 Mayıs’ın manası yalnızca bir tarih değil, birebir vakitte Türkiye Cumhuriyeti’nin temelinin atıldığı gündür. Bu nedenle Atatürk, bu değerli günü Türk gençliğine armağan etti. Birinci olarak 24 Mayıs 1935’te Beşiktaş’ın teşebbüsüyle, Fenerbahçe ve Galatasaray atletlerinin iştirakiyle “Atatürk Spor Günü” olarak kutlandı. Sonraki yıllarda Beşiktaş’ın kurucu üyelerinden Ahmet Fetgeri Aşeni’nin teklifiyle bayramın kapsamı genişletildi ve tüm gençliğe mal edilerek “Gençlik ve Spor Bayramı” ismini aldı. Atatürk’ün onayıyla 1938’den itibaren her yıl 19 Mayıs resmî bayram olarak kutlanmaya başlandı.
1980 darbesi sonrasında bayramın ismi bugünkü hâlini aldı: 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı. Bugün her yıl başta başşehir Ankara olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanında ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde coşkuyla kutlanıyor. Spor şovları, merasimler ve gençlerin öncülüğünde düzenlenen etkinliklerle bu büyük gün yaşatılıyor.
19 Mayıs, Atatürk’ün gençliğe duyduğu itimadın ve milletin kararlılıkla yürüttüğü bağımsızlık çabasının sembolüdür. Yalnızca bir bayram değil, birebir vakitte Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş ideolojisinin başlangıcıdır.
