Chobani ve sahibi Hamdi Ulukaya, Fenerbahçe’ye sponsor olunca bir anda Türkiye’nin en çok konuşulan konusu oldu.
Peki kim bu Chobani?
Kim bu Hamdi Ulukaya?
Duayen gazeteci Ertuğrul Özkök, Hamdi Ulukaya’nın hayat öyküsünü yazdı. Özkök’ün T24’teki yazısından öne çıkan kısımlar şöyle:
– Son bir haftadır birtakım Fenerbahçe taraftarlarının başlarında sorular olduğunu görüyorum. Evvel şunu söyleyeyim, bu yalnızca Fenerbahçe olayı değil. Türkiye’nin futbol kesiminde yeni bir devrin başlangıcı. O nedenle bu akşamki yemek öncesi Çobani’yi kurduğundan beri tanıdığım Ulukaya’yı biraz anlatayım.
-Bu ay başında onunla Saint Tropez’de bir yemek yedik. Eşi ile birlikte gelmişti. İsterseniz Fenerbahçe’nin yeni sponsorunu tanıtmaya o yemekte daha düzgün tanıdığım eşinden başlayayım. Eşi Fransız asıllı. İsmi Louise Vongerichten… Annesi Amerikalı, babası Fransız. Babası dünyaca ünlü şef Jean-Georges Vongerichten… Kısaca eşi gastronomi kültüründe çalışan bir bayan. Resmi nikahlarını 2018 yılında NewYork’ta yaptılar. Ancak düğün ailelerinin isteği üzerine İstanbul’da Esma Sultan Yalısı’nda yapıldı. Anne ve babası Fransa’nın güney kıyılarında oturuyor.
– Fenerbahçeliler’e evvel bu “Çobani” isminin nereden geldiğini anlatayım. Ulukaya 1972 yılında Erzincan’ın İliç kazasında doğdu. Kürt bir göçebe ailenin çocuğudur. Ailesi hayvancılık ve sütçülükle uğraşıyordu. Fakat 9 yaşında köyünden çıktığı için Kürtçe bilmiyor. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi sonrasında 1994’de ABD’ye gitti. 2005 yılında, üretimi durdurulmuş bir süt eserleri fabrikasını kredi ile alarak Yoğurt üretimine başladı. Markası İngilizce olarak “Chobani” diye yazılıyor. Söz Türkçede “Çoban” sözünden üretildi. Ailesi ismine kurduğu şirketin ismi “Sheperd Futures…” Yani şirketin ismi da “Çoban…”
– Ulukaya vizyoner bir iş insanı. Çobani markasını yaratıp, eski fabrikayı ayağa kaldırdıktan sonra, bir manada köyde baba mesleği olan yoğurtçuluğu çağdaş bir yaratıcılığa çevirdi. Marka bir anda Amerika’nın dev süt eserleri markaları ile yarışa girdi ve kendine yer etti. 2005’de yarattığı marka, 6 yıl sonra 1 milyar dolar satışla ABD’nin önder yoğurt markası olmuştu.
– Bu ortada zayıflama ilacı olarak çok yaygın bir kullanım alanı bulan Ozempik ve gibisi ilaçlar onun yolunu daha da açtı. Zira bütün tabipler Ozempik kullanıcılarına yoğurt yemelerini tavsiye ediyordu. Ve sonunda bugün itibariyle Amerikan yoğurt pazarının yüzde 30’una ulaşan bir marka haline geldi Çobani.
– 2023’de “La Colombe” isimli espresso ve kahve eserleri markasını satın alıp, büyüttü. Bugün basket dünyasındaki en ihtiraslı projelerden biri NBA’in Euroleage’le ortak bir lig düzenleyerek, dünya basket kulüpleri şampiyonasını yaratmak. Bu projede Avrupa’dan potaya alınan dört ekipten biri Fenerbahçe.
– Bugünlerde San Fransisco’ya giderseniz kentin bahislerinden biri, bölgenin en eski efsane bira fabrikasının yeni sahibi. 19’uncu Yüzyıl’da Altına Hamle devrinde, buraya gelen Alman altın arayıcıları kentin birinci bira fabrikalarından birini kurmuşlar. Anchor Brewing Company isimli bu şirket üretimi durdurmuştu ve satışa çıkarılmıştı. Fakat markaya Japonya’nın dev biracıları da talipti.
Savaşı Ulukaya kazandı. Bu şirketin ürettiği Anchor Steam Beer San Fransisco’nun kült biralarından biri olarak biliniyor.
– Bu süratli yükseliş, onu ABD iş dünyasının A Kadrosuna soktu. Ünlü ekonomi dergisi Fast Company onu ABD’nin en tesirli 100 insanından biri seçti. 2013 yılında Ernst & Young Dünya Teşebbüsçü mükafatını aldı. 2019’da Inc. dergisi tarafından “son on yılın en değerli girişimcilerinden biri” olarak tanındı. Forbes’a nazaran serveti Temmuz 2025 prestijiyle yaklaşık 2,3 milyar dolar. ABD’nin en tesirli insanlarından Bill Gates ve Warren Buffet’la biraraya gelip yemek yiyor.
– Chobani’nin net karının %10’unu Chobani Foundation aracılığıyla eğitim, açlıkla çaba ve sivil topluma dayanak projelerine yönlendiriyor.
İlginç bir detay vereyim. Bu vakfın eski ismi Shepherd’s Gift, yani “Çoban Armağanı” idi… 2015’te “Giving Pledge” denilen mukaveleyi imzalayarak, servetinin büyük kısmını mülteciler için bağışlamaya taahhüt etti Çalışanlara kâr hissesi sistemi uygulayan, şirketin yüzde 10’u kadar pay tanıyan bir şirket kültürü kurdu. Çalışanların yaklaşık yüzde 30’unu mülteciler ve göçmenlerden oluşturuyor. Tüm çalışanlar için altı haftalık fiyatlı ebeveyn müsaadesi uygulaması başlattı. Ayrıyeten New York maddeleri için taban fiyat artışını savundu. Evet Fenerbahçe forması üzerine yazılacak olan “Çobani” sözünün gerisinde bu türlü bir insan ve kültür var.
