Doğu Karadeniz bölgesinde yetiştirilen fındık, Türkiye’nin en kıymetli tarım kaynaklarından biri olarak öne çikarken, 1937 yılında müdafaa altına alındı.
Türk üreticinin kaliteyi belirlediği ve dünya lideri olduğu fındığın ticari pahasını ve ülke iktisadına katkısını koruma edebilmek için kurulan Fiskobirlik’ten yeniden berbat haber geldi.
FİSKOBİRLİK DE SÜMERBANK ÜZERE KESİM PARÇA SATILIYOR
Türkiye’nin en büyük tarım satış kooperatifi, dünyanın ise en büyük fındık kooperatifi Fiskobirlik’in, Karadeniz kıyı yolundaki denize sıfır pozisyondaki 7,5 dönümlük toprağının satışa çıkarılması yansılara neden oldu.
Giresun Ziraat Odası Başkanı Nurittin Karan, “Fiskobirlik’i şahsî emellerine alet ediyorlar” dedi.
Nurittin Karan, Yönetim Kurulu Başkanlığını AKP Sakarya Milletvekili Lütfi Bayraktar’ın yaptığı Fiskobirlik’in, yaklaşık 2 milyar liralık borç batağında olduğunu, kurumun her gün 2,5 milyon lira faiz ödemek zorunda kaldığını söyledi.
Fiskobirlik idaresinin adeta tasfiye etmek istercesine kurumun sahip olduğu gayrimenkulleri satmayı sürdürdüğünü belirten Karan, kamuoyunda büyük reaksiyona neden olan Giresun’daki 7,5 dönümlük son arazi satışıyla ilgili açıklamalarda bulundu.
Birliğin mallarının tamamı kadar borca battığını aktaran Karan, “Şu anda bütün gayrimenkullerine birebir ipotek karşılığında bankalardan kredi kullanılmış, mal varlığının tamamı kadar borcu vardır. Son yıllarda Tirebolu ve Fatsa ile Giresun’da Genel Müdürlüğün önü, Entegre Tesisinin önü, ne buluyorlarsa, hangisi öncelikle satılıyorsa onu satma kaygısına düşmüş bir idareyle karşı karşıyayız” diye konuştu.
11 Temmuz 1933’te Atatürk’ün şahsen ismini verdiği Sümerbank da 23 işletme, 16 mağaza, 335 bayisi ile özelleştirilme kapsamına alınmış 2003-2019 yılları ortasında borç batağına girip ziyan ederek ya satılmış ya da kapatılmıştı. Cumhuriyet tarihinin en kıymetli kurumları ortasında yer alan Sümer Holding’e ilişkin dört taşınmaz daha en son geçtiğimiz yıl 7-8 Eylül’de satıldı.
Fiskobirlik’in de Sümerbank ile emsal formda borçlanıp ziyan ettikten sonra mülklerinin satışa çıkması dikkatleri çekti.
“BAŞKA BEDELLİ YERİ KALMADI”
Lütfi Bayraktar’ın, kurumu şahsî emellerine alet ettiğini söyleyen Karan, Fiskobirlik’in kurtuluşunun yalnızca gayrimenkul satışı ile çözülemeyeceğini söz ederek şunları söyledi:
“Aslında Yönetim Kurulu Liderinin milletvekili olması kurum için bir avantaj olması lazım. Fakat biz görüyoruz ki liderin milletvekili olması kurum için bir dezavantaja dönüşmüş. Başkan sadece kurumu borçlandırmak için milletvekilliğini kullanıyor, ferdî emellerine alet ediyor. Bu yere Giresun Üniversitesi de takas yoluyla talip olduğunu açıkladı. Ancak Bayraktar buna yanaşmıyor. Zira onlara acil para lazım. Toprakları satmaları gerekiyor. Zira ödemelerinde aksamalar olduğunu kamuoyundan duyuyoruz.
Fiskobirlik’in Giresun’da öbür kıymetli yeri kalmadı. Genel Müdürlüğün önü de şu anda bir proje kademesinde. Satılıp satılmadığını bilmiyoruz. Satıldığı tarafında bilgiler kamuoyuna yansıdı. Ellerinde yalnızca genel müdürlük binası ile entegre tesisinin arazisi kaldı. Artık bundan sonraki satış sırasının entegre tesise geldiğini düşünüyoruz. Çok uzun sürmez, bu yılın sonuna gerçek ne yazık ki kurumun maddi ve maddi dertlerinin had safhaya ulaştığını görebiliriz.”
Öte yandan Fiskobirlik’in kelam konusu araziyi satışa çıkarması, üniversite gelişim alanı olması nedeniyle başta Giresun Üniversitesi olmak üzere, siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlar tarafından reaksiyonla karşılandı.
ATATÜRK’ÜN TALİMATIYLA KURULMUŞTU
Türk fındığı, evvel 1937 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla muhafaza altına alındı. Sonra Türk tarımının gelişmesi için birliklerin kurulmasının değerine dikkat çeken Atatürk’ün “Fındık başta olmak üzere öteki aşikâr başlı eserlerimizi ilgilendiren birlikler kurulmalıdır“ sözleri ile harekete geçildi.
1. Memleketler arası Fındık Kongresi sonrasında 28 Temmuz 1938 tarihinde Giresun, Ordu, Trabzon, Keşap ve Bulancak Fındık Tarım Satış Kooperatiflerinin birleşmesiyle Fiskobirlik kuruldu. Fiskobirlik; ülke fındığının sigortası olarak İstanbul’dan Artvin’e kadar 50 kooperatife bağlı değişken ortak sayısı ile alanında dünyanın en büyük üretici birliğidir.
