Türkiye ekonomisindeki makus gidişat yapılan son ankette de kendini ortaya koydu.
İstanbul İktisat Araştırma ve Danışmanlık, 2-7 Nisan 2025 tarihleri ortasında 2 bin bireyle yapılan anketin sonuçlarını “Nisan 2025 Türkiye İktisadı Raporu” başlığı ileyayınladı.
Araştırma sonuçlarının yer aldığı raporda, iktisada dair görüşlerde geçen aya kıyasla kısmi bir optimistlik ortaya çıksa da gençlere dair bilgiler telaş verici.
Anket kapsamında satılımcılara sorulan “Bugün prestijiyle iktisadın nasıl olduğunu düşünüyorsunuz?” sorusuna gelen cevaplar, iktisadın olumsuz değerlendirilmesinde azalma olduğunu gösterdi.
Nisan ayında iktisadın “çok kötü/kötü” olduğunu belirtenlerin oranı evvelki ay yüzde 74 iken bu ay yüzde 69’a geriledi.
Ekonominin “ne yeterli ne kötü” olduğunu söyleyenlerin oranı ise yüzde 16 olarak sabit kaldı. “Çok iyi/iyi” diyenlerin oranı ise 5 puanlık bir artışla yüzde 14’e yükseldi.
PARTİLERE NAZARAN VERİLEN CEVAPLAR
Ekonomi değerlendirmeleri, siyasi partilere nazaran sorulduğunda ise MHP seçmeninde olumsuz görüşler yine arttı. AKP seçmeninde ise olumsuz görüşlerin oranı yüzde 39,4 oldu. Muhalefet partilerinin seçmenlerinde, ekonomik memnuniyetsizlik çok daha yüksek düzeylerde. CHP seçmeninde bu oran yüzde 94,8, DEM Parti seçmeninde yüzde 94,0, İYİ Parti seçmeninde ise yüzde 90,7 düzeylerinde.
YAŞLARA NAZARAN NE DEDİLER
Yaş kümelerine nazaran ekonomik değerlendirmeler ortasında bariz farklar görüldü. 18-34 yaş kümesinde ekonomiyi olumsuz değerlendirenlerin oranı yüzde 73,2 olarak belirlendi. 35-54 yaş kümesinde bu oran yüzde 68,1, 55 yaş ve üzerindeki iştirakçilerde ise yüzde 67,1 olarak ölçüldü. Gençler, ekonomik durumu öbür yaş kümelerine nazaran daha olumsuz pahalandırıyor.
EĞİTİM DURUMUNA NAZARAN GELEN CEVAPLAR
Eğitim düzeyinin iktisada dair görüşler üzerinde değerli bir tesiri var. Üniversite ve üzeri eğitim seviyesine sahip iştirakçilerin yüzde 76,1’i ekonomiyi “çok kötü/kötü” olarak değerlendirirken, bu oran lise mezunlarında yüzde 71,2, ilköğretim ve altı kümede ise yüzde 64,5 oldu. Eğitim düzeyi arttıkça ekonomik memnuniyetsizlik artıyor.
EKONOMİ EN ÇOK KİME MAKÛS?
Ekonominin en olumsuz değerlendirildiği küme öğrenciler oldu. Öğrencilerin yüzde 83’ü ekonomiyi “çok kötü/kötü” olarak kıymetlendirdi. Başka kümelerde ise bu oran daha düşüktü; günlük ve özel dal çalışanlarında yüzde 73, memurlarda yüzde 64, patronlarda ise yüzde 63 olarak ölçüldü.
KISMİ İYİMSERLİK
Katılımcıların gelecek bir yıl içindeki ekonomik beklentileri, karamsar bir tablo çiziyor. Yüzde 51,2’si iktisadın daha makûs olacağına inanırken, yüzde 25,2’si iktisadın değişmeyeceğini düşünüyor. İktisadın “daha iyi” olacağına inananlar ise yüzde 23,7 oldu. Bu bilgiler, iyimserlikte hudutlu bir toparlanma olduğunu lakin genel olarak karamsarlığın hâlâ baskın olduğunu gösteriyor.
GELİRLER SARFİYATLARI KARŞILAMADI
Katılımcılara 2025 yılı Aralık ayı için enflasyon varsayımlarını sorduklarında, yüzde 36’sı net bir kestirimde bulunamadı. Yüzde 64’lük kesim ise net bir enflasyon beklentisi tabir etti. Geçim kasveti konusunda ise iştirakçilerin yüzde 52’si gelirlerinin masraflarını karşılamadığını belirtti. Bu oran, Mart ayına nazaran 3 puanlık bir azalma gösterdi.
