Henley Pasaport Endeksi, ülkelerin pasaport itibarlarına nazaran yapılan sıralamada Türk pasaportunu 46’ıncı sıraya geriletti. Türk Lirası üzere pasaportunda paha kaybetmesi Meclis gündemine taşındı.
DEVA Partili Hasan Karal, Henley Pasaport Endeksi’nin 2025 Temmuz datalarına dikkat çekerek, Türkiye pasaportunun 116 ülkeye vizesiz yahut kapıda vizeyle giriş hakkı sağladığını fakat global sıralamada fakat 46. sırada yer aldığını söyledi.
KİRİBATİ’NİN GERİSİNE NASIL DÜŞTÜK?
Türkiye’nin pasaport gücünün uzun müddettir kayıpta olduğunu tabir eden Karal, “Bu tablo, Türkiye’nin Arnavutluk, Dominik Cumhuriyeti, Moldova ve Kiribati üzere ülkelerle tıpkı kategoride değerlendirildiğini gösteriyor.” dedi.
Karal, bu sorunun sadece ferdî seyahat özgürlüğünü değil ihracat yapan KOBİ’leri, yurt dışında eğitim gören öğrencileri, milletlerarası etkinliklere katılan sanatkarları ve Türkiye diasporasıyla kurulan bağları da olumsuz etkilediğini vurguladı.
Henley Pasaport Endeksi’ne nazaran 42’inci sırada yer alan Kiribati ya da resmi ismiyle Kiribati Cumhuriyeti, Büyük Okyanus’ta, Mikronezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus’un orta bölümünde takımadalardan oluşan bir ada ülkesi. Toplamda 5,2 milyon kilometrekarelik bir alanı egemenliği altında bulunduran Kiribati, 110 bin 136 nüfusu (2015’ten bu yana nüfus sayımı yapılmamış) ve yüz ölçümü ile dünyanın en küçük ülkelerinden biridir. Turizm ve balıkçılık geçim kaynağıdır.
HAKAN FİDAN’A SORDU
DEVA Partisi Genel Lider Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Hasan Karal, Türk vatandaşlarının vize müracaatlarında yaşadığı meseleler, Türkiye pasaportunun memleketler arası sıralamalardaki gerilemesi ve Avrupa Birliği ile süregelen vize serbestisi süreçlerindeki tıkanıklıklar üzerine Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın yanıtlaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisine kapsamlı bir soru önergesi sundu.
Hakan Fidan’a yöneltilen sorular şu formda:
1) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Schengen ülkelerine yönelik vize müracaatlarında son 3 yılda yaşanan ret artışlarının münasebetleri Bakanlığınızca tahlil edilmiş midir? Red münasebetlerinin ülkeler bazında diplomatik temaslarla giderilmesi için özel teşebbüsler yürütülmekte midir?
2) Vize müracaatlarında yaşanan doküman yükü, müracaat fiyatı artışları ve randevu sistemindeki erişim sorunları konusunda Bakanlığınızın direkt vatandaş lehine devreye girdiği rastgele bir tahlil planı, konsolosluk iç yönergesi yahut uyum adımı bulunmakta mıdır?
3) Türkiye’nin yükseköğretim kurumları, sanayi temsilcileri, ticaret odaları ve sivil toplum aracılığıyla memleketler arası hareketliliği teşvik ettiği alanlarda (örneğin Erasmus+, Horizon Europe, fuar iştiraki, kültürel diplomasi) karşılaşılan vize manileri hakkında Bakanlığınızca hazırlanmış rastgele bir tesir tahlili ya da stratejik aksiyon planı mevcut mudur?
4) Türkiye vatandaşlarının pasaport gücünü artırmak ismine; son 5 yıl içinde birebir vize muafiyeti, kolaylaştırma protokolü yahut diplomatik mütekabiliyet asıllı mutabakat zaptı imzalanan ülkeler hangileridir? Bu teşebbüslerde önceliklendirme kriteriniz nedir?
5) Avrupa Birliği ile sürdürülen vize serbestisi diyalogunda bugüne kadar karşılanamayan kriterler, teknik değil siyasi münasebetlere mi dayanmaktadır? Bakanlığınız bu hususta kamuoyunu aydınlatacak şeffaf bir kıymetlendirme raporu yayımlamayı planlamakta mıdır?
6) Schengen vizesi müracaat süreçlerinin dijitalleştirilmesine yönelik AB’nin kabul ettiği yeni sistemin, Türk vatandaşlarının erişimini kolaylaştırıp kolaylaştırmayacağına ait Bakanlığınızın teknik değerlendirmesi nedir? Yeni sistem devreye girmeden evvel Türkiye’nin beklentileri iletilmiş midir?
7) Türkiye’nin dış temsilciliklerinde vazife yapan konsolosluk ünitelerinin, yurt dışında vize kaynaklı mağduriyet yaşayan vatandaşlara dayanak sağlamak emeliyle yürüttüğü şimdiki uygulamalar nelerdir?
8) Bakanlığınızın 2025–2030 devri için hedeflediği “pasaport gücü artışı”na yönelik diplomatik öncelikler nelerdir? Strateji sırf ülke listeleri bazında mı şekillenmektedir, yoksa yurttaşın vize müracaat sürecini kolaylaştırmaya dönük yapısal adımlar da planlanmakta mıdır?
