Teklif, iklim değişikliği ile gayrette temel olan sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerini, planlama ve uygulama araçlarını, gelirleri, müsaade ve kontrol ile bunlara ait yasal ve kurumsal çerçevenin adap ve asıllarını kapsıyor.
39 TERİM TANIMLANIYOR
Teklifte, iklim hukukuyla ilgili, “İklim Adaleti”, “İklim Finansmanı, “Net Sıfır Emisyon”, “Adil geçiş”, “Birincil piyasa”, “Karbon Kredisi”, “Denkleştirme”, “Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)”, “Gömülü sera gazı emisyonları”, “Gönüllü karbon piyasaları” üzere 39 terim tanımlanıyor.
Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hukukî şahıslar, kamu faydası gözetilerek alınacak önlemlere ve düzenlemelere müddetinde uymakla ve bunları uygulamakla yükümlü olacak.
Sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerine ait ilerlemeler yıllık bazda İklim Değişikliği Başkanlığınca izlenecek.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKANLIĞI YETKİLENDİRİLECEK
Gerekli görülen önlemlerin alınması maksadıyla vazife alanı dahilinde, kurumlar ortası uyumu sağlamak, faaliyetleri ve standartları belirlemek, gelişmeleri izlemek, karbon fiyatlandırmasına ait piyasaya dayalı düzenekleri düzenlemekle İklim Değişikliği Başkanlığı yetkili olacak.
Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hukukî bireyler, kendi yetki ve sorumlulukları çerçevesinde plan ve projeler yapacak, yaptıracak, uygulayacak, destekleyecek ve işbirliği yapacak.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kararları gizli kalmak kaydıyla, İklim Değişikliği Başkanlığı, düzenlemenin uygulanmasına yönelik gerekli gördüğü bilgi, evrak ve bilgiyi, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hukukî şahıslardan direkt istemeye yetkili olacak. Kendilerinden bilgi ve evrak talebinde bulunulanlar, bunları istenilen müddette bedelsiz olarak Başkanlıkla paylaşacak.
Başkanlık, kendi iş ve süreçleri için gereksinim duyduğu dataları de öncelikli olarak Ulusal Coğrafik Bilgi Platformundan temin edecek. Temin ettiği datalar ile kendi ürettiği bilgileri de kamu kurum ve kuruluşları ile paylaşılmak üzere Ulusal Coğrafik Bilgi Platformuna aktaracak.
İklim Değişikliği Başkanlığı, Ulusal Coğrafik Bilgi Platformunda bulunmayan dataları ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile protokol yaparak temin edebilecek. Ulusal savunma ve ulusal güvenliğe ait bilgi ve dokümanların paylaşılmasına dair yol ve asıllar Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve ilgili bakanlık tarafından müşterek belirlenecek.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE UĞRAŞ İÇİN HAREKET VE STRATEJİ PLANLARI
Teklifle, iklim değişikliğiyle gayret faaliyetleri belirleniyor. Buna nazaran, sera gazı emisyonları, Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon amacı ve İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından yayımlanan yahut güncellenen strateji ve hareket planları doğrultusunda azaltılacak.
Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon gayesi ve İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından yayımlanan yahut güncellenen strateji ve hareket planları doğrultusunda, ilgili kurum ve kuruluşlarca iklim değişikliği ile alakalı mevcut yahut muhtemel kayıp ve ziyanları önlemeye, riskleri en aza indirmeye yahut fırsatlardan yararlanmaya yönelik ahenk faaliyetleri gerçekleştirilecek.
İklim değişikliğinin tesirlerine karşı su kaynaklarının faal idaresini sağlamak üzere planlama araçları, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca hazırlanacak ve çölleşme ve erozyonla uğraş ile ağaçlandırma ve toprak koruma kapsamında orman dışı alanlarda oluşturulan yutak alanların net sıfır emisyon amacı doğrultusunda sürdürülebilir idaresi sağlanacak.
YEREL ÇERÇEVE İÇİN AKSİYON PLANLARI
Yerel iklim değişikliği hareket planları, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk gayesiyle adil geçiş gereklilikleri gözetilerek her ilin bütüncül bir planı olacak halde vali uyumunda, büyükşehirlerde büyükşehir belediyesi, başka vilayetlerde il belediyesi ve vilayet özel yönetimi tarafından birlikte, ilgili kurum ve kuruluşların iştirakiyle hazırlanacak yahut hazırlatılacak ve karara bağlanmak üzere Vilayet İklim Değişikliği Uyum Konseyine sunulacak.
Yerel iklim değişikliği aksiyon planlarının hazırlanması yahut izlenmesi süreçlerinde, ilgili kurum ve kuruluşlar kendilerinden talep edilen doküman, bilgi ve bilgiyi ilgili mevzuat kararları çerçevesinde paylaşacak.
KARBON DÜZENLEME SİSTEMİ KURULABİLECEK
Türkiye Gümrük Bölgesinde ithal edilen malların gömülü sera gazı emisyonlarını ele almak için Sonda Karbon Düzenleme Sistemi (SKDM) kurulabilecek. SKDM’ye ait raporlama, kapsam, içerik, yordam ve asıllar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecek.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı başkanlığında, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığını, Hazine ve Maliye Bakanlığını, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını, Ticaret Bakanlığını, Tarım ve Orman Bakanlığını, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını temsilen birer bakan yardımcısı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Lider Yardımcısı, Sermaye Piyasası Kurulu Lideri, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Lideri ve İklim Değişikliği Başkanından Karbon Piyasası Kurulu oluşturulacak.
Teklifte, düzenleme kapsamında elde edilecek özel gelirlerin ve bu gelirlerin bütçeleştirilmesine ait kararlar de düzenleniyor.
PARA CEZALARI BELİRLENDİ
Kanun teklifinde, düzenlemede yer alan yükümlülüklere ait idari yaptırımlar da belirlendi.
Buna nazaran, sera gazı emisyonlarının takibine ait yasaklara yahut sınırlamalara alışılmamış olarak, doğrulanmış sera gazı emisyonu raporunu müddeti içerisinde sunmayanlara, 500 bin liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası verilecek.
Ozon katmanını incelten unsurlara ait mevzuatla belirlenen metot ve asıllara, yasaklara yahut sınırlamalara karşıt olarak, ozon katmanını incelten hususları kullanan, ithal eden, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere 2,5 milyon, ozon katmanını incelten unsurları içeren eserlere yahut ekipmana bakım, tamirat ve servis gayeli hizmet veren gerçek ve hukukî şahıslara 250 bin, ozon katmanını incelten hususları içeren eserlerin yahut ekipmanın etiketlenmesi kararlarına uymayanlara 120 bin lira idari para cezası verilecek.
