İsrail Savunma Bakanlığına bağlı Yüksek Planlama Komitesi, “E1 projesi” olarak isimlendirilen ve Kudüs ile Batı Şeria’daki Ma’ale Adumim yerleşimi ortasında 3 bin 400’den fazla Yahudi yerleşimci konutu inşasını içeren planı onayladı.
The Times of Israel tarafından aktarılan bilgiye nazaran proje, Batı Şeria’yı ikiye bölmeyi, kuzeydeki Ramallah ve Nablus kentlerini güneydeki Beytüllahim ve El-Halil’den ayırmayı ve böylelikle Doğu Kudüs’ü Batı Şeria’nın geri kalanından izole etmeyi amaçlıyor.
İsrail kabinesinin aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich “tarihi” olarak nitelediği kararla ilgili “Bu, iki devlet yanılsamasını fiilen ortadan kaldıran ve Yahudi halkının İsrail topraklarının kalbine olan hakimiyetini pekiştiren değerli bir adımdır. Filistin devleti masadan sloganlarla değil, hareketlerle siliniyor. Her yerleşim, her mahalle, her konut bu tehlikeli fikrin tabutuna çakılan bir diğer çividir” dedi.
İsrail merkezli Yedioth Ahronoth gazetesine nazaran komite ayrıyeten, Doğu ve Batı El-Halil Dağları ortasındaki Asahel yerleşiminde 342 konut inşa edilmesine yönelik planı da ilerletti.
“İKİ DEVLETLİ TAHLİLE NAKAVT DARBESİ”
İsrailli hak örgütü Peace Now, E1 yerleşim projesini “iki devletli tahlile indirilen nakavt darbesi” olarak tanımladı ve planın Batı Şeria’yı böleceği ve Doğu Kudüs’ü daha da izole edeceği ikazında bulundu.
İsrail ve Filistin İdaresi ortasında 1993 yılında imzalanan Oslo Muahedeleri, tarafların sonuncu statü görüşmeleri tamamlanmadan Kudüs ve Batı Şeria’nın statüsünü değiştirecek tek taraflı adımlardan kaçınmasını öngörüyor. Lakin E1 projesi, Doğu Kudüs’ün Filistin devletinin başşehri olma ihtimalini fiilen ortadan kaldırıyor, hasebiyle, Oslo sürecinde hedeflenen “iki devletli çözüm” perspektifini neredeyse imkânsız hale getiriyor.
Birleşmiş Milletler (BM) dahil milletlerarası toplum, İsrail yerleşimlerini milletlerarası hukuka nazaran yasa dışı kabul ediyor. BM, yerleşimlerin genişlemeye devam etmesinin, Filistin-İsrail çatışmasında iki devletli tahlili tehdit ettiğini tekraren vurguladı.
Filistin Kolonizasyon ve Duvar Direnişi Komisyonu’na nazaran İsrail, 1967’den bu yana işgal altındaki Batı Şeria’da en az 710 yerleşim ve askeri karakol inşa etti; bu da her 8 kilometrekarede bir yerleşime denk geliyor. Filistinliler, milletlerarası kararların İsrail’in 1967’deki işgalini ve 1980’deki ilhakını reddettiğini hatırlatarak, Doğu Kudüs’ün gelecekteki devletlerinin başşehri olduğunu vurguluyor.
