CHP Niğde Milletvekili ve Tarım Orman ve Köyişleri Kurulu Üyesi Ömer Fethi Gürer; Niğde, Osmaniye ve Konya’da süt üreticileriyle çiğ sütün durumunu konuştu.
Gürer, Türkiye’de ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü ölçüsünün, son Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran geçen yılın birebir devrine kıyasla yüzde 5,4 oranında azaldığına dikkat çekti.
Süt üreticilerinin, Ulusal Süt Konseyi’nin belirlediği çiğ süt fiyatının yem ve ahır sarfiyatları karışında düşük kaldığını lisana getirdiğini söyleyen Gürer, bu fiyata karşın süt satmakta sorun yaşadıklarını belirtti.
İKTİDARA “ACİL DESTEK” ÇAĞRISI
Gürer’in buluştuğu süt üreticilerinden Aslan Üstündağ ise artan maliyetler karşısında ineklerinin bir kısmını satmak zorunda kaldığını belirterek “Devlet takviyesinin artırılmazsa işimiz zor” diye konuştu.
Artan ahır ve yem maliyetleri karşısında düşük süt fiyatlarının, süt inekçiliği için önemli bir tehdit olduğunu söyleyen Gürer, iktidara, hayvancılık ile geçim sağlayanların durumu için acil takviye davetinde bulundu.
“FRANSA BİZDEN FAZLA SÜT ÜRETİYOR”
Gürer, süt üretimi ve hayvancılıkta yaşanan meselelerin giderek derinleştiğine dikkat çekerek, “Ülkemizde süt üretimi sorun. Hayvan varlığı bakımından Fransa, bizim süt ineğimizin yarısına sahip lakin bizim ürettiğimizden fazla süt üretiyor. Süt inekçiliğinin en büyük sarfiyatı yem. Yem fiyatları artıyor, sütün fiyatı artmıyor. Ahır masrafları artıyor, sütün fiyatı artmıyor” sözlerini kullandı.
TAVSİYE FİYATI UYGULANMIYOR
Ulusal Süt Konseyi’nin tavsiye fiyatı olan 17 lira 15 kuruşun birçok bölgede uygulanmadığını belirten Gürer, “Niğde’de 12 lira – 14 lira aralığında, Konya’da 15 lira, farklı vilayetlerde 11 liraya kadar çiğ sütün fiyatı değişkenlik gösteriyor. Besicilik yapan, süt inekçiliği yapan bundan para kazanamayınca bu işi sürdüremiyor. Zira yem sarfiyatı maliyetlerin yüzde 70’ini oluşturuyor. Yem fiyatları daima artıyor. 50 kiloluk süt yeminin torbası bugün 700 lirayı geçmiş” diye konuştu.
“URUGUAY VE BREZİLYA’DAN HAYVAN İTHALATI YAPILIYOR”
AKP iktidarının hayvancılıktaki ithalat siyasetini eleştiren Ömer Fethi Gürer, şunları söyledi:
“Son üç yılda 1,5 milyon baş sığır ithal edildi, 2,4 milyar dolar ödeme yapıldı. Sığır kısmı 2023-2024 yılları ortasında 733.000 baş azaldı. Et üretiminde 187 bin tonluk kayıp yaşandı. Küçük aile tipi işletmeler üretimden çekiliyor. TÜİK bilgilerine nazaran hayvan sayısında da azalma var. 2010 yılından bu yana 10 milyon baş hayvan ithal edildi. Yurt dışına 11 milyar dolar döviz gitti fakat hayvancılıkta problemler çözülemedi. Uruguay ve Brezilya’dan hayvan ithalatı yapılıyor. Bu ithalatlara karşın ne et üretimi artıyor ne de hayvan sayısında ithal edilen hayvanlara nazaran artış gerçekleşiyor. Türkiye’nin 16 milyon 800 bin büyükbaş varlığı var. Bunun 10 milyonu ithal edilen hayvanlardan oluşuyor. Bu durumda hayvancılığın sürdürülebilmesi için yanlışsız dayanakların verilmesi gerekiyor. Üretici, beslediği hayvandan para kazanamayınca bu işi bırakıyor.”
“DESTEK SAĞLANMAZSA ÜRETİCİLER HAYVANCILIĞI BIRAKIYOR”
“Süt üreticisinin durumu vahim. Süt üretimi düşüyor. Üretilen süt, fabrikalar tarafından alınırken, fabrika yemini de kendi satıyor ve fiyat artırımlarında taviz vermiyor. İthal yem fiyatı artıyor lakin sütün fiyatı artmıyor. Bugün sütün gerçek maliyeti 20-22 lira ortasında. Üreticiler, kendi emeklerini hesaba katmadan fiyatlandırma yapıyor. Ahır masrafları, personellik, veteriner masrafları, yem masrafları daima artıyor. Bu işi yapanlar 24 saat hayvancılık yapmak zorunda kalıyor. Gerekli dayanaklar sağlanmazsa üreticiler hayvancılığı bırakıyor”
ÜRETİCİ SÜBVANSİYON İSİYOR
Süt üreticisi Bilgin Üstündağ ise kesimin zorluklarını şu sözlerle anlattı:
“Yaklaşık 4-5 yıl evvel hatırladığım kadarıyla sütümüz 9 liraydı, soğuk süt veriyorum. Bugün 15 liraya veriyoruz. O gün 300’e yakın hayvanım vardı, totalde bunları 100’e düşürdüm. Büyükbaş hayvanlarda artık para kazanamadığımız için yalnızca işletmemiz burada hayvanımız olsun, malımız mülkümüz beklesin diye yapıyoruz. Ziyan ediyoruz. İktidar daha çok sübvansiyon vermesi lazım. Örneğin arpaya dayanak veriyor, yeme takviye veriyor lakin halk eserleri çok değerli fiyatlarla alıyor. Taban fiyat alan bir adam bin liraya et yiyor ya da 800 liraya et yiyor. Ben 400 liraya karkas et satıyorum, ancak bana diyorlar ki ‘Çok fazla paraya satıyorsun’ Biz kazanmıyoruz. Bunun yapılması için devletin daha çok sübvansiyon vermesi lazım. Olağan yem takviyesi koşul, mazot takviyesi kaide. Bu süspansiyonları biraz daha fazla verirse biz ucuza mal üretiriz ve halkımız da yanlışsız dürüst et yiyebilir. Aksi takdirde vakit içerisinde biz burayı düzgünce azaltıp bitireceğiz. Ne yapalım yani? Para kazanamıyoruz. Evvelden 350-400 hayvanım vardı. Büyükbaş hayvan sayımı şu anda 100’e düşürdüm. Artık bu sarı beyaz olanlar Simental, siyah beyaz olanlar Hollanda. Bunlar sağlam ırktır, sütleri çok fazla olmaz, 20 kilo civarında olur ancak hastalanmazlar.”
