Merhaba bedelli okuyucularım,
Kimi vakit adaletin terazisi bozulur; birçok vakit ise terazinin hiç kurulmadığı anlaşılır. Türkiye’de toplumsal güvenlik sistemine dair yürütülen her yeni tartışma, işte bu bozuk terazinin ayarsız ibresini bir sefer daha gözler önüne seriyor. Kademeli emeklilik konusu da bunun en canlı örneklerinden biri. Lakin bu o denli bir sıkıntı ki, mevzuyu yalnızca teknik tabirlerle, yasa unsurlarıyla ya da sayılarla konuşmak mümkün değil. Zira burada sorun, yalnızca yaş ya da prim gün sayısı değil; burada sıkıntı, hayata ve emeğe biçilen kıymettir.
Çalışma hayatının tam ortasına, 8 Eylül 1999 tarihinde bırakılan bir çizgi var. Bu çizgi, tüzel olarak bir başlangıç sayılabilir ancak vicdani olarak çok şey yarım kalmıştır. Bugün milyonlarca vatandaş, işte o tarihten sonra işe başladıkları için, kendilerinden evvel başlayanlardan çok daha geç yaşta emekli olmak zorunda kalıyor. Üstelik bu gecikmenin sebebi, ne kendi tercihleri, ne de bir gecikmenin sonucu. Bir gün evvel başlayanla bir gün sonra başlayan ortasında 10 yılı aşkın bir fark olması, bırakınız hakkaniyeti, insan aklını zorlayan bir eşitsizliktir.
Ve asıl can alıcı nokta burada başlıyor. Bu durumun ismini koymak artık kural: Bu, kademesizlik mağduriyetidir.
Bugün “kademeli emeklilik” isteyen vatandaşlar, kimsenin hakkını gasp etmeye çalışmıyor. Talep edilen şey kolay: Bir sistemde değişiklik yapılırken, geçmişten gelen hakların da gözetilmesi. Yani çalışmaya başladığı tarih itibariyle kademeli geçişten faydalanamayan yüz binlerce insanın ortada bırakılmaması. Bir gün farkla 17 yıl geç emekli olmak zorunda kalan insanlara, “bu adil” diyebilecek vicdan sahibi biri varsa, buyursun çıksın açıklasın.
Bu beşerler öfke değil, tahlil istiyor. Karışıklık değil, insanca bir ömür istiyor. “Kademeli emeklilik” talebi budur işte. Kimsenin gölgesine sığınmayan lakin kendi gölgesiyle baş başa kalan insanların sesidir bu.
Ne yazıktır ki, bu ses yıllardır duyulmuyor. Duymak istemeyenler “yük getirir” diyor. Hangi yük? Emeklilik hakkı, ne vakitten beri yük oldu? Yüz binlerce kişinin prim ödeyerek kazandığı bir hakkın takvimle oynanarak ötelendiği bir tertip, nasıl olur da “adil bir sistem” olarak sunulabilir?
Sosyal devletin en temel prensibi, geçmişle gelecek ortasında istikrar kurabilmesidir. Bu istikrar bozulduğunda, sadece haklar değil, toplumsal itimat de erozyona uğrar. Bugün gençler neden sigortasız çalışmaya razı? Neden kayıt dışılık yaygın? Zira sistem inanç vermiyor. Zira bir gün bir kararnameyle, bütün hakların yerle bir edilebileceği hissi, personelin de memurun da yüreğine işlemiş durumda.
Kademeli emeklilik talebi, yalnızca bugünün değil, yarının sistemini de onarmaya yönelik bir davettir. Bu çağrıyı yok saymak, gelecekte çok daha büyük toplumsal patlamalara yer hazırlamak demektir.
Çalışma hayatına yıllarını vermiş, sabahın köründe yollara düşen, kar-kış demeden mesaisini tamamlayan beşerler, “bir günle 17 yıl geç emekli olunmaz” diyor. Bu ses kulak tırmalamıyor; kulak verilmeyi bekliyor.
Kimse ayrıcalık istemiyor. Kimseye özel yasa da talep edilmiyor. Talep edilen tek şey, makul bir kademelendirme ile bu mağduriyetin onarılması. Çünkü mağduriyetin ismi konulmadan, tahlil üretilemez.
Kademeli emeklilik, seçim vaadi olmamalı. Yalnızca oy tasasıyla gündeme alınmamalı. Bu sorun, ülkenin vicdan sıkıntısıdır. Her ne kadar siyasetin gündeminde yer almıyorsa da, sokakta, konutta, işyerinde konuşulan gerçek budur.
Ve unutulmamalı: Daha evvel görmezden gelinen her toplumsal talep, sonunda bir yasaya dönüşmüştür. EYT örneği önümüzdedir. Yıllarca “bu iş olmaz” denilen ne varsa, halkın ısrarlı talebiyle mümkün hale gelmiştir.
Bugün görmezden gelinen kademeli emeklilik talebi de, yarının yasa metnine dönüşecektir. Fakat bu dönüşümün vaktinde olması, adaletin yerini bulması açısından elzemdir. Her geçen gün, bu mağduriyet daha da derinleşiyor.
Unutmayalım: Adalet geç geldiğinde, yalnızca geç kalmaz; manasını da yitirir.
Ve buradan kamuoyuna, basına, sendikalara, siyasete ve sokağa bir davettir bu yazı:
Bu talepleri “sessiz azınlık” üzere göstermeyin. Bu insanların her biri mesken geçindiriyor, borç ödüyor, sıhhat sıkıntılarıyla gayret ediyor. Her biri yıllarca çalıştı, primini günü gününe ödedi. Bu beşerler artık haklarının teslim edilmesini bekliyor. Yalnızca hürmet değil, hakkaniyet de istiyorlar.
Bugün görmezden geldikleriniz, yarın omuzlarınızda ağır bir vicdan borcuna dönüşebilir.
Ve hatırlatalım:
Bir günle 17 yıl beklemek zorunda kalan bir toplumda, adalet sessiz kalmamalı.
