Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 2023-2024 Örgün Eğitim İstatistikleri’nde, bir evvelki yıla nazaran örgün eğitimde olmayan çocuk sayısında büyük bir artış yaşandı. İstatistiklere nazaran, örgün eğitimde bulunmayan çocuk sayısı; ilkokul çağında 223 bin, ortaokul çağında 500 bin ve lise çağında 797 bin kayıtlı olmayanlar ile açıköğretime kayıtlı 1 milyon 75 bin ve mesleksel eğitim merkezlerine (MESEM) kayıtlı 385 bin 956 öğrenciyle 2 milyon 982 bini buluyor.
2024 YILINDA 71 ÇOCUK HAYATINI KAYBETTİ!
Kamuoyunda, açıkladığı datalarla tartışılan TÜİK bile Türkiye’de çocuk işçiliğinin olduğunu gizleyemezken TÜİK’in datalarına nazaran; 2024 yılında çalıştırılan çocuk sayısı 869 bine yükseldi. İş Sıhhati ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisinin datalarına nazaran, yalnızca 2024 yılında 71 çocuk çalıştırılırken hayatını kaybetti.
“AYLIK ORTALAMA 5 İLA 10 ÇOCUK ÖMRÜNÜ YİTİRİYOR”
Cumhuriyet’ten Aytunç Ürkmez’in haberine nazaran, Türkiye çocuklara ait bu kara karneyle Dünya Çocuk İşçiliğiyle Gayret Günü’nü geçirirken; bu alanda çalışmalarıyla bilinen ve “Sınıfın Görünmeyenleri, Mülteci Çocuk İşçiler” kitabının muharriri Özgür Hüseyin Akış mevzuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. TÜİK’in datalarında Türkiye’deki sığınmacı, sokakta çalışan çocukların ve tarımda çalışan çocukların olmadığını söz eden Akış, “Bu manada TÜİK’in açıkladığı sayı hakikat değil. DİSK 2 milyona yakın çocuk personelin olduğunu belirtmişti. Bu bahiste gerçek dataların açıklanmamasının nedeni; gerçek bir çaba siyasetinin olmadığının göstergesi. Siyaset olmayınca gayret de olmuyor. Aylık ortalama 5 ila 10 ortası çocuk iş kazasıyla hayatını yitiriyor. Bu İSİG meclisinin verisi, daha fazla olduğu kesin” sözlerini kullandı.
“ÇALIŞMADAKİ ARTIŞ İŞ CİNAYETLERİNE DE YANSIYOR”
Akış, sığınmacı çocuklarla ilgili de açıklamalarda bulunarak “Özellikle mülteci çocuklar dokumacılık dalında yoğunluklu olarak çalışmaya başladı. Gaziantep bölgesi bunun en besbelli yeri. Çalışmadaki artış iş cinayetlerine de yansıyor. Mülteci çocuk personelliği en alt sömürü biçimi gelmiş durumda. Sermaye sınıfı mülteci çocuk işçiliğini en ağır biçimde kullanıyor. Mülteci çocuklar minimum fiyatın altına çalıştırılıyor. Bu çocukları yabancı düşmanlığı ile değerlendirmemek gerekiyor. Mülteci çocuk personelliği tıpkı vakitte çocuk istismarı sayılır. AKP’nin yanlış dış siyasetini eleştirmeden mülteci sıkıntısına bakıyoruz. Mültecilik sonuç, savaş sebeptir. AKP yayılımcı siyasetlerle cihatçı kümeleri desteklemeseydi savaş çıkmazdı” değerlendirmesini yaptı.
“YOKSULLUKTAN ÖTÜRÜ HER BİREY ÇALIŞMAK ZORUNDA KALIYOR”
MESEM’ler üzerinden devam eden çocuk personelliği hakkında ise, “2018-2023 ortasını çocukla gayret yılı ilan edildi lakin bu müddet zarfında MESEM’leri kurdular. Burada devlet, ‘Ben çocuk personelliği ile çaba ederken, çocuk işçiliğini de teşvik ederim’ dedi. Çocuklar çalışırken hem zihinsel hem fizikî denetim sağlayamadıkları için iş cinayetleri yaşanıyor. Bu çocuklar uzun mühlet çalıştırılıyor. Çocuklar erken yaşta yetişkin üzere davranıyorlar.” tabirlerini kullanan Akış, “Çocuklar aslında gelecek tasasıyla MESEM’lere gidiyor. Temel neden yoksulluk. Yoksulluktan ötürü ailedeki her birey çalışmak zorunda kalıyor. Çocuk personelliği tercih değil, bir zorunluluk” dedi.
“İTAATKAR BİR PERSONEL MODELİ YARATILMAYA ÇALIŞILIYOR”
Mevsimlik tarım işçiliğindeki çocuklara değinen Akış tabirlerini kullandı. Eğitimdeki gerici uygulamalarla gündeme gelen ÇEDES projesinin de çocuk işçiliğe neden olduğunu belirten Akış, “ÇEDES projesiyle birlikte mukadderatçı, şükürcü bir nesil yaratmaya çalışılıyor. İtaatkar, itiraz etmeyen bir emekçiler modeli yaratmaya çalışılıyor.” kelamlarını sarf etti.
İSTANBUL BAROSU KİTAPÇIK HAZIRLADI
İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi ise, MESEM’lerdeki çocuklara yönelik hak gasplarına yönelik “Aileler ve uygulayıcılar için MESEM öğrencilerinin hak arama rehberi” ve “MESEM öğrencileri hak arama rehberi” kitapçıkları hazırladı.
