MAYIS AYININ BAŞINDA KOMPLEKS GENİŞLETİLMİŞ GÜBRE İLE BESLEME
Eğer rastgele bir nedenle ilkbahar başında azot uygulaması yapmadıysanız, ortancalarınızı çabucak yavaş salınımlı bir gübre ile besleyebilirsiniz. Gübre toprak yüzeyine yayılır, toprağa karıştırılır ve bol sulanır. Granüller bitkinin muhtaçlık duyduğu hususları mevsim boyunca yavaş yavaş saldığından tek seferde gübreleme kafidir.
DİKİM
Salkım ortancalarının ekimi ve nakli için en uygun vakit ilkbahardır. Kapalı esaslı fidanlar dönem sonuna kadar dikilebilir. Lakin açık kök sistemine sahip bitkileri dikmek ve ortancaları toprak çözüldüğünde ve don tehlikesi geçtiğinde dikmek daha uygundur.
Salkım ortancaları için, tercihen kuzey rüzgarlarından korunan, yarı gölge bir yer seçin. Güneşe ekim yapmak mümkündür, fakat malçlama ve sulama gerekecektir ve çiçek salkımları daha küçük olabilir. Toprak güzel nemlendirilmiş, gevşek, verimli, killi yahut turbalı, asidik yahut hafif asidik tepkili olmalıdır (asitlik periyodik olarak denetim edilmelidir).
Dikim çukuru, sonbaharda bile evvelden hazırlanır, kış için yaprak, yosun, talaş vb. İle izole edilir. Asidik toprağı seven ortancalar için, toprağın üst humus katmanından, turba ve humustan 2: 2: 1 oranında özel bir toprak karışımı hazırlayın. Dikim çukurunun boyutu, kök sisteminin hacmine ve drenaj muhtaçlığına bağlıdır.
Kapalı kök sistemine sahip fidelerde kök toprağının her tarafından 15-20 cm geri çekiliriz.
Açık kök sistemine sahip bitkilerde, dikim çukurunda yayılan kökler duvarlara dayanmamalıdır.
Dikimden evvel kök sistemini denetim ediyoruz, kırık kökleri temizliyoruz, hasarlı olanları sağlıklı dokuya kadar kesiyoruz, sağlıklı olanları da yavaşça kısaltıyoruz. Yeni ve ekilen bitkilerin yaşama oranını artırmak için ayrıyeten kök oluşumu uyarıcısı da kullanabilirsiniz.
Ortancalar nemi sever, lakin sakin neme tahammül edemezler. Bu nedenle ağır killi topraklarda ve alçak alanlarda kireç içermeyen kırma taş, tuğla vb. gereçten 10-20 cm kalınlığında drenaj katmanının oluşturulması gerekecektir. Buna bağlı olarak dikim çukurunun derinliği de artacaktır.
Kapalı kök sistemine sahip bitkiler “çamura” (hazırlanan toprağın bir kısmının suyla seyreltilerek sıvı lapa kıvamına getirilmesi) ekilir. Ortaya dökülen verimli toprak konisinin üzerine, ortaya çıkan kök sistemi yayılır. Daha sonra yavaş yavaş toprak karışımını ekleyin, sıkıştırın ve boşluk kalmayacak formda sulayın.
Kök boğazının son pozisyonu, yerleştiğinde düz olabilmesi için toprak düzeyinin biraz üzerinde olmalıdır. Etrafına küçük bir toprak sırt yapılabilir. Ortancalar tekrar sulanır ve malçlanır.
İKİNCİ BESLEME MAYIS AYI SONUNDA
Ortanca yaprakları çiçek açıp çiçek tomurcuğu bırakma süreci başladığında ortancayı ikinci kere beslemenin vakti gelmiş demektir. Kök altına temel makro besinleri (azot, fosfor ve potasyum) ve yapraklara mikro besinleri içeren gübre uygulayın.
Makroelementler yeşil kütlenin faal büyümesini, tomurcuk oluşumunu, büyük çiçek salkımlarının gelişimini teşvik eder, çiçeklenme mühletini artırır ve ayrıyeten bağışıklığı ve kışa dayanıklılığı artırır.
Yapraklara püskürtülen mikro besinler, bilhassa yaprakların alt yüzeylerinin güzelce nemlendirilmesiyle daha âlâ emilir. Süreç kuru, rüzgarsız havada sabah yahut akşam saatlerinde yapılır.
Mikro besinler ortancaların sıhhati için olmazsa olmazdır. Çeşitli kloroz cinsleri çoğunlukla demir, çinko ve başka eser elementlerin eksikliğinden kaynaklanır. Ölümcül bir hastalık değildir lakin tedbir almakta yarar vardır.
YARI OLGUN ÇELİKLERLE ÇOĞALTMA
Mayıs ayının sonundan itibaren ilkbahar-yaz çelikleri üzerinde çalışmaya başlayabilirsiniz. Bunun için tabandan odunlaşmaya başlayan genç sürgünler alınır.
Çelikler, odunsu kısmın yakalanması için yaprak boğumunun altından lakin bir evvelki yılın büyümesinin üstünden kesilir. Tomurcuğun üstünde düz bir kesim, altında ise eğik bir kesim yapılır. Bu noktaya kadar çiçek açmış olan yapraklar koparılıp 2-3 adet bırakılır. Çelikler 10-20 cm uzunluğunda ve 1-2 boğumlu olarak kesilir.
Yarı olgun çelikler odunsu olanlara nazaran daha kolay köklenir, bu yüzden ekimden evvel direkt saksıda ıslatılmasına gerek yoktur. Genç çelikler (özellikle yazın hasat edilen yeşil olanlar) ek bir ihtarıma gerek kalmadan güzel köklenir.
Kesim ne kadar kısa olursa kök oluşumu o kadar kolay olur. Yüksekliğinin 2/3’ü kadarını nemli bir tabana daldırıyoruz. Aydınlık bir yere koyup sera oluşturuyoruz. Nizamlı olarak havalandırıyoruz ve gerekli toprak nemini koruyoruz. Köklenen çelikleri kalıcı bir yere dikiyoruz.
