Muğla Büyükşehir Belediyesi, bugün gerçekleştirilen Şubat Ayı Meclis Toplantısı’nda, Menteşe’nin Bayır Mahallesi ile Yatağan’ın Deştin Mahallesi’nde inşa edilmesi planlanan Entegre Çimento Fabrikası için hazırlanan imar planının iptalini gündeme aldı.
Belediye Başkanı Ahmet Aras’ın sunduğu önerge, meclis üyelerinin oy çokluğu ile kabul edildi. İmar planlarının tüzel eksiklikler, çevresel tesirler üzere sebeplerle iptal edilmesi gerektiği belirtildi.
Çimento fabrikasının çevresel tesirlerinin olumsuz olduğu, tarım alanları ve su havzaları üzerinde yaratacağı risklerin önemli olduğu söz edildi. Ayrıyeten, projenin ulaşım planlamasının eksik olduğu ve kamu güvenliğini tehdit ettiği lisana getirildi.
Menteşe’nin Bayır Mahallesi ile Yatağan’ın Deştin Mahallesi hududunda inşa edilmesi planlanan Entegre Çimento Fabrikası için hazırlanan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı’nın şehircilik prensibi ve planlama temellerine uygunluğunun sağlanamadığı gerekçesiyle, kelam konusu imar planının iptaline yönelik oy çokluğu ile karar alındı. AKP ve MHP kümesi ise oylamaya katılmadı.
Önerge, ilgili üç kurula gönderildi. Kurul raporunda, kimi üyelerin itirazına karşın oy çokluğu ile imar planının iptali uygun bulundu. Meclis’te de karar oy çokluğu ile kabul edilerek, entegre çimento tesisi maksatlı 1/5000 ölçekli nazım imar planı iptal edildi.
Kararın akabinde Deştin köylüleri salonda, “Deştin çayı özgür akacak” sloganları attı. Duygusal anlar yaşayan köylüler, CHP Parti Meclisi Üyesi Baran Bozoğlu, Muğla Milletvekilleri Gizem Özcan ile Cumhur Uzun’a ve İl Başkanı Zekican Balcı’ya sarılarak ağladı.
Kültür merkezi önünde Deştin köylüleri ile birlikte açıklama yapan CHP Parti Meclisi Üyesi Baran Bozoğlu, şunları söyledi:
“Bugün burada çok tarihi bir karar alındı. Bu tarihi kararda sahiden bugüne kadar emek veren herkese ben ferdî olarak çok teşekkür ediyorum. Bugün bu karar sürecinde bilhassa Cumhuriyet Halk Partisi’nin değişim sürecinin, bu değişimle birlikte gelen yeni belediye liderlerimizin, belediye meclis üyelerimizin, milletvekillerimizin, yöneticilerimizin, vilayet yöneticilerimizin çok büyük emeği var. Bu kadar baskıya, zorlama ya karşın bu karar bugün burada alınabildi. Çok açık bir şey söylemek istiyorum size, bu türlü kritik bir kararın alınması için çok güçlü bir siyasi iradeye gereksinim vardır. Bu güçlü siyasi irade vekillerimizin, örgütümüzün, belediye liderlerimizin, belediye meclis üyelerimizin gerisinde olmasa, kolay kolay alınamaz. İşte bu siyasi idareyi de ortaya koyan Cumhuriyet Halk Partisi’nin genel lideri Sayın Özgür Özel’dir.”
Deştin Çevre Platformu Sözcüsü Haluk Özsoy ise “Burada bugün çok büyük bir şey oldu. Belediyelerimiz çok sıkıntı bir süreç yaptı. Ancak yeni bir uğraş pratiği doğdu. Bugün burada artık biz eminiz ki en az bizim gövdemizi taşın altına koyduğumuz kadar, belediye meclisleri de artık bizim için gövdelerini taşın altına koyacak ve buradan çimentocuların anlaması gereken bir şey var. Bakın orada bütün partiler, ret veren AK Parti bile bunu burada istemediğini belirtti. Burada kimse bu çimento fabrikasını istemiyor. Artık karşımızdakilerin de bu bildirisi alıp burada işgalci kuvveti üzere tekrar tekrar denemeyi bırakıp, tası tarağı toplayıp gitmesi gerekiyor” dedi.
NE OLMUŞTU?
Menteşe’ye bağlı Bayır Mahallesi ve Yatağan ilçesindeki Deştin Mahallesi’nin ortak hududu Tekağaç mevkiinde kurulmak istenen ve 2021 yılında üretimine başlanan entegre çimento fabrikasına verilen Çevresel Tesir Kıymetlendirme (ÇED) olumlu kararı, Muğla 2. Yönetim Mahkemesi tarafından 7 Eylül 2023 tarihinde iptal edilmişti.
Menteşe Belediyesi de 18 Eylül 2023 tarihinde ÇED olumlu kararının iptalinin akabinde fabrikanın inşaatını mühürlemişti. Projeye verilen yapı ruhsatları ise iptal edilmişti.
Şirket, ÇED olumlu kararının iptalini, yürütmesinin durdurulması talebiyle Danıştay’a taşımıştı. Danıştay 4. Dairesi, 9 Kasım 2023 tarihli kararında; yürütmenin durdurulması talebini oy birliğiyle reddetmişti. Danıştay 4. Dairesi, 11 Ocak 2024’te ise ÇED olumlu kararının iptalinin geçerli olduğuna, oybirliğiyle karar vermişti.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ise ÇED yönetmeliği 2009/7 genelgesine münasebet göstererek iptal edilen ÇED için 28 Kasım 2024’te İnceleme-Değerlendirme Kurulu (İDK) toplantısı yapılmasına karar verilmişti.
Bu gelişmeler yaşanırken yurttaşlar bir yandan da 1/5000 ve 1/25.000 ölçekli Nazım İmar Planlarının ise Muğla Büyükşehir Belediye Meclisi, 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planlarının Menteşe Belediye Meclisi tarafından iptal edilmesini talep etmişti.
Yurttaşlar, 4 Ocak 2024’te de entegre çimento fabrikasının yerindeki ‘Sanayi Alanı‘ kararının kaldırılması için Etraf Şehircilik Vilayet Müdürlüğü’ne dilekçe vermişti. Mart 2024’te ise bu kararın iptali için Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na dava açmıştı.
