Kocaeli’nin Gölcük ilçesi ile Yalova’nın Altınova ilçesi hudutlarında Marmara Denizi‘nde yapılan araştırmalarda müsilajın giderek arttığı ve hem derinliklerde hem de yüzeyde oluşmaya devam ettiğinin imgesi kayıt altına alındı.
Kocaeli Üniversitesi’nden (KOÜ) Prof. Dr. Halim Aytekin Ergül, “25 milyonluk nüfusu baz alarak yaptığımız bu çalışmayı artık yenileyecek olsak, nüfusun 27,2 milyona çıktığını göz önüne alırsak yani tablo daha da ağırlaşmış oluyor. Münasebetiyle da önümüzdeki günlerde müsilajla ilgili oluşumları 2021 yılında gördüğümüz oluşumlara emsal biçimde görmemiz hiç sürpriz olmayacaktır” dedi.
KOÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmı Araştırma Vazifelisi Dr. Serdar Aksan ve yüksek lisans öğrencisi Barış Karakaş 21 Ocak’ta Gölcük açıklarında araştırma için dalış gerçekleştirdi. Yapılan dalışta denizin yaklaşık 12-13 metre derinliğinden itibaren ağır biçimde müsilaj varlığının imajı kayıt altına alındı. Tabanda kümelenmiş müsilajlar olduğu da görüldü. 24 Ocak’ta Yalova Altınova açıklarında yapılan incelemede ise denizin yüzeyinde de katmanlar halinde müsilaj olduğu görüldü.
DENİZİN ALTI DA ÜSTÜ DE MÜSİLAJ
Sonbahar aylarından itibaren müsilajın giderek arttığını belirten KOÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Aytekin Ergül, “Müsilaj ya da ‘Deniz salyası’ ismini verdiğimiz oluşum, tek hücreli fitoplanktonik organizmalardan beden ifrazatı biçiminde salgılanan ve aslında olağan şartlarda denizlerde rastlanan lakin Marmara Denizi’nde çok ağırlaşmış halde karşılaştığımız ve maalesef birçok bakımdan ziyan veren, ekonomik kayıplara da neden olabilen ya da deniz ömrünü olumsuz etkileyebilen bir durum haline geldi. Bunu 2021 yılında bütün halkımız maalesef deneyim etmişti. Tekrar emsal oluşumlarla karşılaştığımızı üzülerek söylemek zorundayım. Bilhassa sonbahar aylarından itibaren Marmara Denizi’nin farklı bölgelerinde yaptığımız çalışmalarda ve gözlemlerde giderek artan boyutlarda varlığını koruduğunu, sürdürdüğünü görüyoruz. Geçtiğimiz hafta Altınova açıklarında yaptığımız bir çalışmada, müsilaj katmanlarının su yüzeyinde de görülür halde var olduğunu belirledik. Yani suyun muhakkak derinliklerinde var olduğunu zati biliyorduk lakin oluşumun yüzeyde de artık varlığını hissettirdiğini görüyoruz. Bu ne yazık ki önümüzdeki aylarda varlığını daha da çok hissettirebileceğini düşündürüyor” ifadelerini kullandı.
2021 UYARISI
Tedbirlerin ulaşabildiği seviyenin kâfi olmadığını söyleyen Prof. Dr. Ergül, “Yoğun olarak 2021 yılında bilhassa bu sıkıntıyla birlikte biz de boğuşmaya başladık. Görünen o ki önümüzdeki süreç yeniden bu boğuşmayla birlikte geçecek. Zira müsilajın oluşumunda ham husus olarak tek hücreli canlıların kullandığı bilhassa azotlu ve fosforlu bileşiklerin su ortamında varlığını koruduğunu görüyoruz. Marmara Denizi’nin çabucak her tarafında besleyici elementlerin farklı derişimlerde olmakla birlikte, müsilajın oluşturulabilmesi için kâfi derişimlerde olduğunu tespit ediyoruz. Bu aslında uzun müddettir de bilinen bir gerçek. Esasen, bunun bertarafı ile ilgili önlemler de alınmaya çalışılıyor. Yani oluşturulan kurullarda, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde bu hadise ile ilgili alınan aksiyonlarda da bu durum vurgulandı. Bilhassa arıtma tesislerinin ileri arıtım yapan tesisler haline dönüştürülmesi ile ilgili bir irade ortaya koyuldu. Bununla ilgili de bildiğim kadarıyla çalışılıyor fakat alınan sonuçların ne kadar kâfi olduğunu fiilen lakin denizin durumundan görmemiz mümkün. Görünen o ki önlemlerin ulaşabildiği seviye kâfi değil. Umuyorum önümüzdeki süreçlerde bu husustaki irade artarak devam eder ve bu sıkıntıdan kurtuluruz ya da denizin bu müsilajla baş edebilir, onu çevirebilir hale gelmesini sağlayabiliriz” dedi.
MARMARA’DA BASKI ARTTI
Daha evvel görülmeyen müsilajın son yıllarda neden görülmeye başlandığı sorusuna da karşılık veren Prof. Dr. Ergül, “Esasen o devirlerde de ondan evvelki yıllarda da 2021’den evvel de vardı lakin yoğunluğu denizin yüzeyinde hissedilebilir, gözle görülebilir halde değildi. O dönemlerde Marmara Denizi bunu çevirebiliyor, azot-fosfor istikrarını kurabiliyordu. Lakin biz 2021’deki çalışmaları, teknik olarak ölçümleri yaptığımızda Marmara Denizi etrafındaki nüfus aşağı üst 25 milyon civarındaydı. Geçtiğimiz aylarda TÜİK kayıtlarına nazaran Marmara bölgesindeki deniz etrafındaki Nüfusun, 27,2 milyona yükseldiğini gördük. Hasebiyle da bilhassa nüfus arttıkça evsel deşarjların da buna bağlı olarak artışı doğaldır ve bu doğal artış denizin kaldırabileceği yükün daha fazlasını aşikâr ki üretiyor. Muhtemelen daha evvelki periyotlarda deniz, sirkülasyonlar, akıntılar, müsilaj oluşumunu ya da gözle görülür hale gelişini engelleyecek biçimde bunu çevirebiliyordu. Fakat maalesef artan baskı, yani azotlu ve fosforlu bileşiklerin girdisi, oradaki müsilajı üreten organizmaların hammadde olarak rahatlıkla kullanabilecekleri seviyelere ulaştı ve bu devam ediyor” diye konuştu.
