Pasifik Okyanusu‘nda biriken milyarlarca plastik atık, dünyanın en büyük deniz kirliliği alanı olan Büyük Pasifik Çöp Yığını (GPGP)’ni oluşturdu. Yaklaşık 1,6 milyon kilometrekare büyüklüğe ulaşan bu yığın, mikroplastikler aracılığıyla yalnızca okyanus hayatını değil, insan sıhhatini da tehdit ediyor.
MİKROPLASTİKLER BESİN ZİNCİRİNE KARIŞIYOR
ABD’nin Hawaii ve California eyaletleri ortasında kalan bölgede, okyanus akıntılarıyla taşınan plastik atıkların oluşturduğu GPGP, 1,8 trilyondan fazla plastik modül içeriyor. Bu kesimlerin birden fazla, güneş ışığı ve dalgaların tesiriyle mikroplastiğe dönüşüyor.
Deniz canlıları tarafından yutulan mikroplastikler, besin zinciri yoluyla insanlara ulaşıyor. Bilimsel çalışmalar, insan bedenine giren bu parçacıkların kanser, hormonal bozukluklar, kalp-damar hastalıkları ve nörolojik rahatsızlıklara yol açabileceğini gösteriyor.
DENİZ HAYATI VEFATLA KARŞI KARŞIYA
Plastik kirliliği, sadece insanları değil, deniz canlılarını da direkt etkiliyor. Birtakım hayvanlar, plastikleri yiyecek sanarak tüketiyor; kimileri ise balıkçılık ağlarına dolanarak hayatını kaybediyor. Bilim insanları, bu durumu “deniz canlıları için vefat cezası” olarak tanımlıyor.
EKONOMİK ZİYAN 229 MİLYAR DOLARI BULABİLİR
Avustralya‘daki Wollongong Üniversitesi araştırmacılarının 2022’de yayımladığı bir rapora nazaran, şayet plastik üretimi bu süratle artmaya devam ederse, okyanus kirliliğinin global ekonomik maliyeti 2030 yılına kadar 229 milyar dolara ulaşabilir.
TEMİZLEME GAYRETLERİ YETERSİZ
GPGP’nin temizlenmesi için birçok sivil toplum kuruluşu çalışsa da, mikroplastiklerin boyutunun çok küçük olması ve geniş alana dağılmış olmaları sebebiyle bu uğraşlar sonlu kalıyor. Milletlerarası toplumun şimdi sorumluluğu paylaşmaması da sorunun tahlilini geciktiriyor.
Hamburg Uygulamalı Bilimler Üniversitesi’nden Prof. Walter Leal, bu durumun artık bir “kamu sıhhati krizi” haline geldiğini belirtiyor. Leal’e nazaran mikroplastiklerin tabiatta asırlarca çözünmeden kalması, durumu daha da karmaşık hale getiriyor.
ÇÖZÜM: ÖNLEYİCİ TEDBİRLER
Uzmanlar, GPGP’nin büyümesini engellemek için en tesirli tahlilin plastik üretimini azaltmak ve tek kullanımlık plastiklere bağımlılığı sona erdirmek olduğunu vurguluyor. Ayrıyeten, tabiatta çözünebilen alternatiflerin teşvik edilmesi gerektiği tabir ediliyor.,
