Kahramanmaraş, 40 yıldır kömürün gölgesinde yaşıyor. Afşin-Elbistan A ve B Santrallarının toplamda 8 ünitesi bulunurken bu santrallerin 2795 MW kapasiteye sahip olduğu biliniyor. Lakin mevcut termik santrallerin etrafa ve halk sıhhatine verdiği ziyanlar ortadayken bölgedeki güç yatırımları sürat kesmeden devam ediyor.
İklim alanında çalışan ekoloji örgütleri, Elbistan’daki yeni kömürlü termik santral açılmaması gerektiğine işaret ederek “Santralın etrafında yaşayan insanların üzerine yağan küller ve gazlar maalesef bölgede sağlıklı insan bırakmadı. Üstelik ne göçmen kuşlar geliyor buraya ne 5 bin yıllık asmalar üzüm veriyor. Tabiatın bize armağan ettiği birinci sınıf tarım alanlarına sahip güzelim Elbistan Ovası’nın büyük kısmını 40 yılda çöle çevirdik” açıklamasını gerçekleştirdi.
ÇED OLUMLU KARARI VERİLDİ
Afşin-Elbistan A Termik Santralı’na, toplam 688 MW kapasitede 2 ünite daha eklenmesinin planlandığı iletilirken Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yeni bir termik santral büyüklüğünde olan ek üniteler için 27 Aralık 2024 yılında “Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararı verdi.
350 Türkiye, Avrupa İklim Aksiyon Ağı, Buğday Ekolojik Ömrü Destekleme Derneği, Fosil Yakıtların Ötesi, Greenpeace Türkiye, Yerde Adalet Derneği, Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği, Pak Hava Hakkı Platformu, Yuva, Türetim İktisadı Derneği, Yeşil Niyet Derneği ve TEMA Vakfı’nın bulunduğu imzacı kurumlar, bölgenin yeni bir kömürlü termik santralı daha kaldıramayacağını söz etti ve santrallerin insan sıhhatine ve ekosisteme verdiği ziyanları şu halde sıraladı:
● Sıhhat Bakanlığı’na bağlı Elbistan Sıhhat Küme Başkanlığı’nın kayıtları, Afşin Elbistan A Santralı’nın açılışını takiben bölgedeki kanser hadiselerinin sekiz kat arttığını ortaya koyuyor.
● İki santralın sıhhat tesirlerinin incelendiği modelleme çalışmasına nazaran, bu santrallar kuruluşlarından 2020 yılına kadar 17.500 erken mevte neden oldu. Eklenmesi planlanan iki ünitenin de tüm baca gazı filtreleri eksiksiz yapılsa bile 2268 erken mevte yol açacağı öngörülüyor. Sıhhat tesirlerinin toplam ekonomik maliyeti ise 88,4 milyar TL.
● Santralın genişletilmesi, hem bölge halkını susuz bırakacak hem de içme, kullanma ve sulama sularını tehlikeye atacak. Çevresel Tesir Kıymetlendirme Raporuna nazaran ek üniteler Afşin ilçesinin bir yılda tükettiği suyun sekiz katı su tüketecek.
● Bölgede yapılan akademik çalışmalar; santrala yakın topraklarda arsenik, kadmiyum, kurşun, çinko, mangan ve molibden üzere ağır metallerde ve iz elementlerde kıymetli artışlar olduğunu gösteriyor. Halk sıhhatini tehdit eden bu durum tarımsal randımanın düşmesine neden olarak geçim kaynaklarının da azalmasına yol açıyor.
● Kömür tüketimi iklim değişikliğinin en önemli nedenlerinden olduğundan, yeni kömürlü termik santral kurmak Türkiye’nin 2053 net sıfır karbon amacı ile de çelişiyor. Sağlıklı ve inançlı bir ömür için yeni kömürlü termik santral projeleri iptal edilmeli.
