“Bıçak sırtı” bir seçimdi anketlere nazaran. Bendeniz de az bir farkla Kamala Harris’in kazanabileceğini sanıyordum doğrusu. Yanıldım. Yanılan yalnızca ben değilim doğal. “Kim kazanırsa kazansın ortadaki fark çok az olacak” diyenler de yanıldı. Trump’un hiç de küçümsenmeyecek bir farkla Harris’i yenmiş olması varsayımları yanlış çıkardı.
Şimdi ne olacağı üzerinde durulacak haliyle. Bana sorarsanız, Trump 2016’daki seçim zaferinden çok daha güzel pozisyonda bir başkanlık yapacak. Zira o devir Trump ile takımının bir geçiş programı yoktu. Yani idaresinin birinci yılı bir plan eksikliği içinde geçmişti. Bu kere o denli olmayacak. Ayrıyeten Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu kazanması da çok kıymetli.
ABD basınında gözüme çarpan yorumlar ortasında Trump‘ın kazanmasının daha fazla deregülasyon ile 2017 vergi değişikliklerinin genişletilmesine yönelik beklentileri artırdığı savı da var. Bunun piyasa tarafından olumlu karşılanacağı düşünülüyor.
Bu seçimde saklanamayacak kimi gerçekler ortaya çıktı. Çeşitli anket dataları de gösterdi ki hem siyah hem de Latin erkeklerin Trump’a takviyesinde inanılmaz bir artış olmuş. Bu dayanak kilit birkaç eyalette Trump’a zafer getirdi. Tüm bu kümeler ortasında Trump‘ın en büyük ilerleme kaydettiği küme, Harris‘in yüzde 44’üne karşılık, yüzde 54 üzere büyük bir farkla dayanağını kazandığı Latin erkekler oldu. Bu oranın, birebir kümenin yüzde 59’unun Joe Biden‘a, yalnızca yüzde 36’sının Trump‘a oy verdiği 2020’den daha yüksek olduğu belirtiliyor.
Trump‘ın göçmen zıddı telaffuzları, komedyen Tony Hinchcliffe‘in Trump‘ın Madison Square Garden mitinginde Porto Riko hakkında yaptığı ‘yüzen çöp adası’ yorumu göz önüne alındığında, Latin erkeklerden gelen dayanak hakikaten şaşırtan, lakin iktisat kelam konusu olduğunda, Latin erkeklerin kamyonculuk, inşaat ile öbür düşük fiyatlı el emeği gerektiren işlerde çalıştığı hatırlanmalı. Enflasyondan, hayat pahalılıpından en çok etkşlenen bölümlere mensup latinler de.
Bu eğilim muhakkak yalnızca Latin erkeklere has değil. Eylül ayında yapılan bir anket, her dört siyah erkekten birinin Trump’ı desteklediğini gösteriyordu. Pennsylvania‘da siyah erkeklerin yüzde 24’ü Trump’a oy verdi. Bu oran 2020’de Trump‘a oy verenlerin iki katından fazla.
Latin kökenli erkekler üzere siyah erkekler de düşük fiyatlı el emeğine dayalı işlerde çalışıyor. Biden idaresinde yükselen enflasyon muhtemelen onları da sert bir formda etkilemiş olmalı.
İki adayın da seçmen profilleri ortasında “eğitimli seçmen” de besbelli farklılıklar gösteriyor. Trump üniversite mezunu olmayan personel sınıfına mensup seçmenlerin yüzde 55’inin, Harris ise üniversite mezunu seçmenlerinin yüzde 57 ‘sinin dayanağını aldı.
Hegemonyasını yitirmiş bir Amerika’nın yine “ayağa kalkması”nın yolunu içe kapanmakta görüyor Trump. Ülkesinin NATO’ya, BM’ye para vermesinden yakınıyor, bir Cumhuriyetçi siyasetçinin yapmadığı işleri yapıyor. Birinci başkanlık döneminde Kuzey Kore lideri Kim jong un ile görüşmesi bunlardan biriydi.
Sürmekte olan Rusya-Ukrayna savaşını bitireceğini söylemesinin asıl nedeni Amerikan sermayesine verilmesi gereken paranın savaşa harcanmasına gösterdiği reaksiyon. Trump’ın “barışçıllığı”nın nedeni de sermayenin “savaş” yüzünden para kaybetmesine olan itirazı. Para kazananların yalnızca silah monopolleri olduğunu söylemişti bir kezinde.
Dediği üzere savaşı durdurabilir mi, göreceğiz. Avrupa’dan gelen eserlere yüksek vergiler koyacağına eminiz. Çin’le, Rusya’yla ilgileri “normalleştirecek mi” anlayacağız.
Değişmeyen, daima istikraralı kalan yanının İsrail destekçiliği olduğuna ise kuşku yok. Birinci başkanlığı periyodunda kendisinden evvelki liderlerin yıllarca önlerine getirildiğinde erteledikleri Kudüs’ü İsrail’in başşehri olarak tanıyan maddeyi onaylayan kişi olduğunu anımsamak lazım.
Ortası yok Trump’ın. Bakalım kaosa mı yol açacak sukünet mi sağlayacak?
Anlamamız fazla sürmeyecek.
