BBC’nin haberine göre , ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Çin mallarına uygulanan %125’lik gümrük vergisi de dahil olmak üzere, karşılıklı tarifelerden akıllı telefonlar ve bilgisayarları muaf tuttu . Bu karar, Çin’de kesim üreten Apple üzere teknoloji devlerinin tüketicilerini ve kullanıcılarını etkileyecek fiyat artışlarını hafifletebilir.
Hatırlanacağı üzere, Trump idaresi Çin ithalatına uyguladığı gümrük vergilerini değerli oranda artırarak toplamda yüzde 145’e çıkarmıştı. Çin ise buna karşılık Amerikan mallarına yüzde 84 oranında gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu. Pekin ayrıyeten Amerikan şirketlerine yönelik ek kısıtlamalar getirdi; bunlar ortasında 12 Amerikan şirketine yönelik ihracat denetimleri ve altı şirketin “güvenilmez kuruluşlar listesine” eklenmesi yer alıyor.
Bu tarife savaşı, global borsa piyasalarında anında sarsıntıya neden oldu. ABD’de Dow Jones ve S&P 500 endeksleri yüzde 4’ün üzerinde düşüş yaşarken, Nasdaq’ta yüzde 5’lik düşüş yaşandı. Apple ve Tesla üzere teknoloji devlerinin paylarında önemli paha kayıpları yaşandı. Avrupa borsaları da son beş yılın en büyük günlük düşüşlerini kaydetti.
Tesla CEO’su Elon Musk , Trump’ın gümrük siyasetlerini açıkça eleştirdi. Liderin ticaret danışmanı Peter Navarro’yu “aptal” olarak niteledi. Musk ayrıyeten Trump’a yeni tarifeleri kaldırması tarafında davette bulundu lakin bu davetler şimdiye kadar dikkate alınmadı. Navarro ise Musk’ın Tesla’sının “sadece yabancı kesimler kullanan bir araba montajcısı” olduğunu söyledi.
GÜMRÜK POLİSİ DUYURUSU
ABD Gümrük ve Hudut Müdafaa Dairesi, cuma günü geç saatlerde, malların Trump’ın birçok ülkeye uyguladığı yüzde 10’luk global gümrük vergisinden ve çok daha yüksek bir Çin ithalat vergisinden muaf tutulacağını açıklayan bir bildiri yayınladı. Bu karar, ABD’li teknoloji şirketlerinin, birden fazla Çin’de üretildiği için aygıtların fiyatlarının fırlayabileceği istikametindeki tenkitlerinin akabinde geldi.
Yarı iletkenler, güneş pilleri ve hafıza kartları üzere başka elektronik aygıtlar ve bileşenler de istisnalar ortasındadır. ABD’de genel olarak üretilmeyen tüketici eserleri. Analistler, bu tıp eserlerin yurtiçinde üretimine başlanmasının yıllar alacağını iddia ediyor.
Yeni gümrük vergilerinin kapsamına girmeyecek eserler ortasında, ABD’de büyük yatırımlar yapacağını duyuran Tayvanlı şirket TSMC’nin (Taiwan Semiconductor Manufacturing Co.) yanı sıra öbür çip üreticileri için de değer taşıyan yarı iletken üretim makineleri de yer alıyor.
KANUNDA BİR BOŞLUK VAR
Bloomberg, muafiyetin şu anda yürürlükte olmasına karşın bunun uzun mühlet devam edeceği manasına gelmediği ihtarında bulunuyor. Yani bu gümrük muafiyeti, sektörel ve tüm ülkeleri ilgilendiren gümrük vergileri üzere farklı çeşitteki gümrük vergilerinin toplanarak tıpkı eserler için maliyetin iki katına çıkmasını önleyen daha evvelki bir düzenlemeye dayanmaktadır.
Ancak şu anki muafiyet, bilhassa Çin’den gelen mallar kelam konusu olduğunda, birebir eserlerin yakında öteki bir cins tarifeye tabi tutulacağının bir işareti olabilir. Yani, tarife kararındaki bu “delik” aslında ikili vergilendirmeyi (örneğin sektörel + ulusal tarife) yasaklayan teknik bir kuralın sonucudur, hasebiyle Trump’ın yarı iletken sanayisi üzere birtakım kesimler için daha sonra gayeli tarifeler getirmesi bekleniyor.
Bunun bir örneği, Trump’ın tekraren özel gümrük vergisi koyduğu, her türlü elektronik aygıtın temel bileşeni olan yarı iletkenlerdir. Şimdi resmen yürürlüğe girmemiş olsa da, yarı iletkenlerin şu anda mevcut tedbirlerden muaf olması, idarenin ileride bunları nasıl amaç alacağını düşündüğü manasına gelebilir. Şu ana kadar muhakkak kesimlere yönelik sektörel gümrük vergileri yüzde 25 düzeyindeydi lakin yarı iletkenler ve ilgili eserlere yönelik özel gümrük vergilerinin ne olacağı şimdi bilinmiyor.
Beyaz Saray şimdi yorum talebine cevap vermedi.
