Dünyaca ünlü iktisat yorumcusu Financial Times Başekonomi Müellifi Martin Wolf, CNBC-e’nin Global Görünüm programında Londra Temsilcisi Berfu Güven’in sorularını yanıtladı. Türkiye iktisadını 40 yıldır yakından izleyen Wolf, son gelişmeleri hem sürpriz hem de umut verici bulmadığını belirtti.
TÜRKİYE LİBERAL DEMOKRASİ ROTASINDAN UZAKLAŞTI
Wolf’a nazaran Avrupa’nın Türkiye’deki gelişmelere sessiz kalması, yalnızca Ukrayna savaşı ve Trump üzere büyük sıkıntılara odaklanmasından değil, tıpkı vakitte Türkiye ile ilgili umutlarını büyük ölçüde kaybetmiş olmasından kaynaklanıyor.
“Avrupa, artık Türkiye’nin AB’ye katılmayacağını ve liberal demokrasi rotasından uzaklaştığını kabul etmiş durumda. Bu, bir cins kabullenilmiş gerçekçilik.“
Türkiye’nin yakın tarihine dair değerlendirmelerde de bulunan Wolf, bugünkü siyasi yapının evvelki periyotlardan büsbütün farklı olduğunu vurguladını belirtti.
Bu hükümetin, merhum sevgili dostum Kemal Derviş’in gerçekleştirdiği ıslahatlar ve istikrar adımlarından büyük ölçüde faydalandığını düşünüyorum. Türkiye’yi sık sık ziyaret ettiğim devirlerde bu ıslahatların tesiri çok barizdi. Bu harikulâde ve şahane miras, Sayın Erdoğan döneminde Ali Babacan ve Mehmet Şimşek üzere çok akıllı siyaset yapıcılar tarafından sürdürüldü. Lakin bu mirasın değerli ölçüde aşındığını da söylemeliyim. Yeniden de son yıllarda Sayın Şimşek’in ekonomiyi yönetme biçiminden çok etkilendim. Tekrar misyonunun başında olmasından memnuniyet duyuyorum.
TÜRKİYE BÜYÜK POTANSİYELLERE SAHİP
Martin Wolf, Türkiye’nin büyük bir potansiyele sahip olduğunu lakin bu potansiyelin hayata geçmesinin uygulanan siyasetlerin kalitesine bağlı olduğunu lisana getirdi:
“Türkiye büyük potansiyele sahip bir ülke; stratejik pozisyonu, çalışkan halkı ve geniş iç pazarıyla değerli avantajlara sahip. Lakin bu potansiyelin hayata geçmesi, uygulanan siyasetlere bağlı. Mevcut idare devrinde bilhassa para siyaseti ve enflasyon konusunda tutarsızlıklar yaşandı. Son devirde Mehmet Şimşek’in misyona gelmesiyle birlikte iktisat idaresinde olumlu gelişmeler görülüyor. Yeniden de Cumhurbaşkanı’nın mutlak siyasi denetimi, Türkiye’ye dair global seviyede itimat ve istikrar tasalarına yol açıyor. Demokrasi eksikliği, meçhullüğü artıran temel öge olarak öne çıkıyor.”
TRUMP’IN ATTIĞI ADIMLAR ‘ULUSAL İNTİHAR’
Wolf, Trump’ın global ticaret nizamına karşı halini ise epeyce sert bir lisanla eleştirdi.
“Trump’ın ticaret siyaseti öngörülemez, agresif ve yıkıcı. Bu, sadece müttefikleri değil, ABD iktisadını de vuruyor. İş dünyası önünü göremiyor; bu belirsizlik ise global iktisat için en büyük tehdit.“
Trump’ın attığı adımları ‘ulusal intihar‘ olarak niteleyen Wolf, ABD’nin klâsik kıymetlerinden uzaklaşmasının Avrupa başta olmak üzere tüm dünyada önemli güvensizlik yarattığını lisana getirdi.
“Bu durum bana, bu sabah bir meslektaşımın kusursuz biçimde söz ettiği üzere, global ölçekte büyük sonuçları olacak bir çeşit ulusal intihar üzere görünüyor. Bu da dünyanın, dünya iktisadının ve Batı’nın geleceği açısından beni ziyadesiyle endişelendiriyor.”
İLERİYİ KESTİRİM ETMEK NEREDEYSE İMKANSIZ
Martin Wolf geleceğe dair beklentiler konusunda ise hayli temkinli: “Artık dört yıl sonrası için iddia yürütmek neredeyse imkansız. Belirsizlik, tüm karar alma düzeneklerini felç ediyor.”
