İktidarın iktisat siyasetleri, vergiler ve enflasyonla, yükü vatandaşın üstüne yüklerken alım gücü her geçen gün daha da düşüyor. Temel besin unsurlarına ulaşmakta sorun yaşayan dar gelirli vatandaş mutfağında et görmekten her geçen gün daha da uzaklaşıyor.
Fiyat artışına yurtdışından et ithal ederek tahlil bulmaya çalışan iktidar 2023 yılında et ve et eserleri ithalatında 363 milyon dolar ile rekor kırmıştı. Ocak-Eylül 2024 periyodunda toplam 498 milyon dolarlık et ve et eseri ithalatı ile bu rekor egale edildi.
“ET İTHALATINI ÜLKE GÜNDEMİNDEN ÇIKARACAĞIZ”
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Komisyon Başkanı AKP Samsun Milletvekili Mehmet Muş‘un başkanlığında toplandı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda Bakanlığının bütçesiyle ilgili sunum yaptı.
Yaptığı sunumda plansız üretimden kaynaklı sorun yaşandığını söz eden İbrahim Yumaklı, “3 yıllık planlama devri sonunda et ithalatını ülke gündeminden çıkaracağız. 22 yıllık hükümetlerimiz periyodunda çiftçilerimize ve kesime yönelik takviye ve yatırımlarımız sayesinde 2023 yılında 68,5 milyar dolar ziraî hasılayla Avrupa’da birinci, dünyada ise dokuzuncu sıradayız.” dedi.
Yumaklı’nın sunum konuşması şöyle:
Hayvansal üretimde; süt, besi ve kanatlı yetiştiriciliği için planlama kapsamında yeni bölgeler belirledik. Bu bölgeleri belirlerken su potansiyeli, iklim özellikleri, mera varlığı, yem bitkisi yetiştiriciliği ve pazara yakınlığı dikkate aldık. Planlamayla birlikte; kontratlı üretimin yaygınlaştırılmasını, aile işletmelerinin desteklenmesini, işletmelerin kayıtlılığının artırılmasını ve hastalıktan ari işletmelerin sayısının çoğalmasını sağlıyoruz. Böylelikle hayvancılık bölümünü güçlü, dirençli ve sürdürülebilir hale getiriyoruz.
3 yıllık planlama periyodu sonunda; büyükbaş hayvan varlığını 16,6 milyondan 17,7 milyon başa, küçükbaş hayvan varlığını 52,4 milyondan 61,1 milyon başa, kanatlı eti üretimini ise 2,5 milyon tondan 2,6 milyon tona çıkarmayı hedefliyoruz. Planlama periyodu sonunda et ithalatını ülke gündeminden çıkaracağız. Su eserleri avcılığında sürdürülebilirlik ile mevcut kapasite ve potansiyel yetiştiricilik imkanlarını bir ortada kıymetlendirerek planlama yaptık. Hamsinin de dahil olduğu 7 avcılık tipi ile 4 yetiştiricilik tipini üretim planlaması kapsamına aldık. Su eserleri planlaması kapsamında; dönemde 400 bin tonu hamsi olmak üzere toplam 445 bin ton avcılık kotası tahsis ettik.
“YENİ DESTEKLEME MODELİNİ HAYATA GEÇİRDİK”
Üreticileri planlamaya yönlendirecek en kıymetli tamamlayıcı unsurumuz olan yeni ziraî destekleme modelini de bu süreçte hayata geçirdik. Yeni modelde ziraî dayanakları, sade ve daha aktif hale getirdik. Bitkisel üretim dayanaklarını 21 kalemden 3 ana kaleme, hayvancılık dayanaklarını 22 kalemden 7 ana kaleme, su eserleri dayanaklarını ise 15 kalemden 2 ana kaleme indirdik. Birinci kere takviye fiyatlarını üretim devrinden evvel ve 3 yıllık olarak açıkladık. Bitkisel üretimde üreticiler artık hangi ilçede, hangi esere, ne kadar takviye alacağını bilecek. Dayanak meblağları, temel girdiler olan mazot ve gübre maliyetlerindeki değişime nazaran her yıl güncellenecek. Bitkisel üretimde yeni takviye modelini; temel takviye, planlama dayanağı ve üretimi geliştirme dayanağı olarak planladık. Bakanlık kayıt sistemindeki üreticilerimize mazot maliyetinin ortalama yüzde 50’si, gübre maliyetinin ise ortalama yüzde 25’i kadar temel dayanak vereceğiz.
Planlama kapsamına alınan eserler, belirlenen ilçelerde üretilirse ek planlama dayanağı vereceğiz. Böylelikle mazot maliyetinin tamamını, gübre maliyetinin ise yarısını karşılamış olacağız. Temel ve planlı üretim dayanağına ek olarak, yeraltı su kısıtı bulunan 52 ilçede, az su tüketen arpa, buğday, yağlık ayçiçeği, mercimek, nohut, aspir, fiğ ve yem bezelyesi yetiştiren üreticilerimize su kısıtı dayanağı vereceğiz. Bu ilçelerde belirlenen eserleri üreten çiftçilerimizin, hem gübre hem de mazot maliyetinin tamamını karşılamış olacağız. Süt üretim bölgelerinde yem bitkisi üreten üreticilerimize ek yüzde 50 takviye vereceğiz. Bunlara ek olarak belli eserlerde sertifikalı tohum ve fidan kullanımı, organik ve yeterli tarım uygulamaları üzere faaliyetler için üretimi geliştirme dayanağı vereceğiz. Bu kapsamda kamu tarafından ıslah edilen ulusal tohumla üretim yapan çiftçilerimize de ek dayanak vereceğiz.
“DİŞİ BUZAĞILARA TEMEL DAYANAĞIN 4 KATI EK DESTEK”
Hayvancılıkta uyguladığımız yeni destekleme modelinde; büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık, arıcılık ve ipek böcekçiliğine temel hayvancılık takviyesi, çiğ süt, karkas et ve tiftik için ise eser geliştirme dayanağı veriyoruz. Temel hayvancılık takviyelerinin yanında birinci sefer; aile işletmelerine, genç ve bayan yetiştiricilere, birinci derece ziraî birlik ve kooperatif üyelerine ve gezginci arıcılara üretimi yönlendirme emelli ek dayanaklar vereceğiz. Hayvansal üretimde, verimliliğin artırılması hedefiyle; yapay tohumlama, soy kütüğü, ari işletme ve gibisi ek takviyeler ödeyeceğiz. Planlama bölgesindeki aile işletmelerimize, yönlendirici ve verimlilik kriterlerini sağlamaları koşuluyla, buzağı başına verdiğimiz takviye ölçüsünü 3 katına kadar çıkardık. Hastalıktan ari tüm işletmelerde doğan dişi buzağılara temel takviyenin 4 katı ek dayanak vereceğiz.
Su eserlerinde; 2025 yılı için Küçük Ölçekli Balıkçılık Takviyesini yüzde 100’e kadar artırıyoruz. Ayrıyeten, balıkçı gemisi sahibi bayanlara birinci kez yüzde 35 ek takviye veriyoruz.”
ET İTHALATINDA 2 YIL ÜST ÜSTE REKOR KIRILDI
CHP Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, tarım ve hayvancılıkta yaşanan meselelerin üreticinin desteklenmemesinden kaynaklandığını söyledi.
Ocak-Eylül 2024 devrinde toplam 498 milyon dolarlık et ve et eserleri ithalatı yapıldığını söyleyen Bakırlıoğlu, “2024 yılının ocak-eylül devrinde ise 2023 yılının da rekoru kırıldı” diye konuştu.
Son 3 yıllık devirde et ithalatındaki 15 kattan fazla artışa dikkat çeken Bakırlıoğlu, şöyle konuştu:
“2021’den bu yana daha eti ithalatı yüzde bin 537 arttı. Yurttaşlarımız ise kırmızı etin tadını unuttu. İktidar yanlış tarım siyasetiyle hem üretemeyen hem de yurttaşın et tüketemediği bir Türkiye yarattı.
Şu anda dana etinin kilosu 620 TL. TÜİK datalarına nazaran, dana eti tüketici fiyatı 2021 yılında ortalama 65 TL idi. 2021 yılında dana eti ithalatımız 2 bin 231 tondu. 2023 yılına baktığımızda ise dana eti ithalatımız 36 bin 538 tona çıkmış durumda ve dana etinin kilosu 620 TL. 2021’den bu yana daha eti ithalatı yüzde bin 537 artmış. İktidar üreticiyi desteklemeyip, fiyatları aşağıya çekmek için ithalata kartına sarılıyor ancak bu boşa gayret fiyatları düşürmeye yetmiyor.
