CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak’ın, “Türkiye ve Dünya Gündemine” ait haftalık kıymetlendirme raporu yayınladı. Raporda, PKK terör örgütü lideri Abdullah Öcalan’ın İmralı’dan yaptığı davete da değinerek, şunları kaydetti:
“İmralı’dan yapılan davet kamuoyuna açıklandı. PKK, silah bıraktığını lakin Öcalan’ın PKK kongresine katılıp fesih sürecini yönetmesini, demokratik siyaset ve türel boyutun tanınmasını istedi. Açıklamada, PKK’nın kendisini feshetme kararı için toplanacak kongreyi Abdullah Öcalan’ın katılarak yönetmesi talebine yer verildi. Şiddet ve terörün sonlandırılması, silahların bırakılması olumlu bir durum olarak görülse de bunun hangi düzenekle yürüyeceği bilinmeyen. Silahlar kime teslim edilecek? PKK’nın kendisini feshetmesi durumunda önder takımları ve örgüt mensubu silahlı teröristler kime teslim olacak, nereye gidecek? Heyetteki DEM Parti Eş Liderleri, süreçlerin Abdullah Öcalan’ın da yer alacağı bir düzenek tarafından izlenerek denetlenmesini, devletin oluşturacağı bir düzeneğin süreci “doğrudan Kandil ile irtibat içerisinde yürütmesini” söz ediyorlar.
Tüm bu süreçler, sistemler konusunda asıl inisiyatifin TBMM’de olması gerekirken şu ana kadar bu tarafta bir adım atılmış değil. Perde gerisinde neler olduğu, hangi müzakere ve pazarlıkların yapıldığı bilinmiyor. Kamuoyuna açıklanan Öcalan’ın özel notunda silahların bırakılması ve PKK’nın kendini feshi için “demokratik siyaset ve hukuksal boyutun” tanınması gereği vurgulanıyor. Bunun manası, “PKK istenenleri yaparsa devlet de üzerine düşenleri yapsın” demektir. İktidarın süreci yasal yere oturtması, PKK önderleri ve mensuplarına yasa teminatı, yargılanmama, dokunulmazlık sağlanması vs. istenmektedir. Fesih Kongresine Öcalan’ın katılıp yönetmesi şartı, birebir vakitte Öcalan’ın özgür bırakılması talebidir.
“TESADÜF DEĞİLDİR”
Cumhurbaşkanı Erdoğan Anayasa’nın birinci 4 unsuruna bağlılık söz etmesine karşılık, eski Başbakan ve eski AKP Genel Başkanı Binali Yıldırım’ın bu etapta Türkiye’de Türkler, Kürtler, Süryaniler, Çerkezler, Abazaların yaşadığını vurgulayıp Anayasa’da Türk vatandaşlığının gözden geçirilmesini gündeme getirmesi tesadüf değildir. Kapalı kapılar gerisinde çok daha derin ve farklı pazarlıkların işaretidir.”
“SPORDAKİ SİYASET GÖLGESİNİN SONUCUDUR”
Toprak, derbiye ithal-yabancı hakem atanması, ülke futbolunun “‘ithalata bağımlı'” hale geldiğinin göstergesi olduğunu belirterek, bahse ait şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bugüne kadar devşirme yabancı atletleri millileştirerek madalya peşinde koşulurken artık en üst ligde ‘ithal hakem’ sürecine girilmesi, spordaki siyaset gölgesinin sonucudur! Türkiye dış ticaretinde ve ihracatında yüzde 70’e varan ithalat bağımlılığına emsal halde bilhassa en esaslı asırlık kulüplerin uğraş ettiği, ülkemizdeki en kitlesel sporların başında gelen futbolda da ithal yabancı hakem sürecine girilmesi ve bunun bir tahlil olarak görülmesi ülke sporu ve spora gönül veren milyonlarca taraftar ismine üzücüdür. Geçtiğimiz hafta oynanan Süper Lig maçının Sloven hakem triosu tarafından yönetilmesi, Türk hakemlik müessesinin yetkinlik ve tarafsızlığının yara almasına taban yarattı.
İktidar, bugüne kadar pek çok alanda olduğu üzere sporda da siyasallaşmanın, partizanlaşmanın, federasyon ve kulüp idarelerine müdahalenin yolunu açtı. Sportif muvaffakiyet ve ticarileştirilen madalya sayısının artırılması için ‘devşirme yabancı sporcu’ ithaline girişildi. Pek çok olimpik spor branşında yabancı ithal atletlere Türk vatandaşlığı verilerek ulusal kadrolarda yer almaları sağlandı ve getirdikleri madalyalarla övünüldü.
“TÜRK HAKEMLERİNİN İTİMAT VE PRESTİJ KAYBI”
Türk futbolu açısından yaşanan kayıp yalnızca son derbide orta hakeme 3 bin 200 euro (121 Bin TL) fiyat ödenmesi değildir. Asıl ağır kayıp ülke sporunun, futbolunun, esaslı kulüplerin, özerk federasyonların, Türk hakemlerinin inanç ve prestij kaybıdır ki, bunun bedeli lirayla, dolarla, euro ile ölçülemez.”
“ELEŞTİRİ VE SİYASİ KABAHATLERİ KAPSAMIYOR”
İnfaz Yasası’nda yapılması düşünülen değişikliklere ait görüşlerini açıklayan Toprak, şunları kaydetti:
”Yeni İnfaz Yasası düzenlemesi ile getirilecek kısmi af, kabahat işlemeyi alışkanlık haline getirenleri ödüllendiriyor. Yapılacak değişiklik hata örgütü ve mafya başkanlarını salan 2020 ve 2023 düzenlemelerinin devamı niteliğinde. Cezaevlerinde yeni alan açmayı hedefleyen değişiklikler yeniden fikir, tabir, tenkit ve siyasi kabahatleri kapsamıyor! Adalet Bakanlığı’nın 10’uncu Yargı Paketi ismi altında hazırladığı yeni infaz düzenlemesinin TBMM’ye gönderileceği açıklandı. 2020’de COVID19 salgını nedeniyle yapılan infaz düzenlemesiyle binlerce tutuklu ve hükümlü salınmış, çok sayıda tutuklu ve hükümlü de açık cezaevlerine geçirilerek cezalarını bir mühlet burada çektikten sonra salıverilmişti. 2023’teki Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi öncesinde 2020 düzenlemesinin devamı olduğu vurgulanan yeni infaz düzenlemesiyle tekrar yaklaşık 100 bin dolayında tutuklu ve hükümlü salındı. Hür kalanlar ortasında mafya ve organize hata örgütü önderlerinin de yer alması uzun müddet tartışıldı ve kamuoyunun reaksiyonunu çekti.
“SUÇ SÜRECE ORANLARI KATLANDI”
Cumhurbaşkanı Erdoğan bugüne kadar ortaya atılan genel af taleplerine ait olarak ısrarla “Devlet lakin kendisine karşı işlenen kabahatleri affedebilir. Bunun dışında şahıslara karşı işlenen hataları affetmek devletin yetkisinde değildir, kamu vicdanını yaralar” telaffuzunu lisana getirdi. Lakin iktidarın “infaz düzenlemesi” ismi altındaki kısmi af icraatlarıyla şahıslara karşı işlenen cinayet, uyuşturucu, organize cürüm, taciz, tecavüz, bayan cinayeti vb. cürümler işlemiş binlerce kişi salındı. Hata sürece oranları katlandı. Kabahat yaşı 14-15’e düştü. Uyuşturucu tacirleri, sanal bahis ve organize hata şebekeleri, motorize tetikçiler, haraç çeteleri ülkeyi sardı. Türkiye Interpol’ün aradığı milletlerarası hatalıların ikamet adresi oldu. Yakalanan zanlıların daha evvel onlarca kabahat kaydı olduğu ortaya çıkıyor.”
“SÖZLERİN HİÇBİRİSİ TUTULMADI”
Raporunda, kamu ve özel bölümde çalışan yüz binlerce personelin toplu kontratlarının bu yıl yenilenecek olmasına da değinen Toprak, şöyle devam etti:
“Türk-İş ve Hak-İş, kamuda istihdam edilen 600 bin personel ismine yürütülecek toplu pazarlığa ait talepleri iktidara sundu. İki yıl vadeli yeni toplu mukavele için birinci 6 ayda yüzde 50 artırım talep ediliyor. Kamu ve özel dalda çalışan personeller ve kamu kurumlarında çalışan memurların toplu kontratları sendikalarla iktidar ortasında yapılacak pazarlıklarla yenilenecek. Kamu kurumları ve Kamu İktisadi Teşebbüslerinde (KİT) çalışan 600 bin emekçi ismine bu kurumlarda örgütlü Türk-İş ve Hak-İş konfederasyonları tarafından yürütülecek toplu pazarlıklarda çalışanlar ismine talep edilen fiyat artırımları ve toplumsal haklara ait çerçeve muahede protokolü geçen hafta Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’na iletildi. İki personel konfederasyonu ile iktidar ortasında başlayacak toplu iş kontratı pazarlıkları mayısa kadar sürecek. Çalışanları, emeklileri enflasyona ezdirmediğini tez eden iktidarın vaatlerini tutması açısından bu toplu kontrat süreci samimiyet ve itimat testidir. Bugüne kadar düşük tutulan maaş ve fiyat artırımlarıyla enflasyona yenik düşen, hayat şartları berbatlaşan, refah seviyesi gerileyen emekçi ve memurlara verilen kelamların hiçbirisi tutulmadı. İktidar daima olarak kâfi kaynak olmadığı mazeretinin arkasına sığındı. Muhtemelen kamuda çalışan 600 bin emekçinin toplu kontrat pazarlığı için talep ettikleri fiyat artışları ve refah hissesi talepleri iktidar tarafından birebir mazeretle savuşturulmaya çalışılacak.”
“SANAL BİR ARTIŞTIR”
Toprak, büyüme suratının Orta Vadeli Program maksadının altında kaldığını belirterek, şunları söyledi:
“Büyüme suratı 2024 yılının son çeyreğinde yüzde 3, yılın tamamında yüzde 3,2 oldu. Orta Vadeli Program (OVP) gayesinin altında kalan büyüme suratında tüketim, inşaatfinans (faiz) tesirli oldu. Kişi başı ulusal gelirin 15 bin 463 dolar olması yüksek enflasyon ve kurların baskılanmasıyla yaratılan sanal bir artıştır! Geçen yılın son üç aylık devrinde yüzde 3, yılın tamamında ise yüzde 3,2 oranında büyüme gerçekleşti. GSYH artışı geçen yılın birinci çeyreğinde yüzde 5,4, ikinci çeyreğinde yüzde 2,4 ve üçüncü çeyrekte yüzde 2,1 olmuştu. Son çeyrekteki büyüme bir evvelki çeyreğe kıyasla yüzde 1,7 oranında artış kaydetti. 2024 yılında GSYH (Milli Gelir) cari fiyatlarla bir evvelki yıla nazaran yüzde 63,5 artarak 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL oldu. TL bazında kişi başı ulusal gelir (KBMG) 507 bin 615 olurken döviz cinsinden ise 15 bin 463 dolar olarak hesaplandı. TL cinsi KBMG’nin aylık meblağı 42 bin 301 TL’ye karşılık geliyor. Taban fiyat 22 bin TL ile KBMG’nin yarısı seviyesinde. En düşük emekli aylığı (14 bin 469 TL) TL bazlı KBMG’nin dörtte biri.
“ENFLASYON BEKLENTİSİ YÜZDE 59’A YÜKSELDİ”
Ekonomik İnanç Endeksi, 10 ay sonra tekrar gerileyerek ‘güvensizlik’ hududunun altına indi. Merkez Bankası’nın Sektörel Enflasyon Beklentileri Anketi’nde hanelerin 12 ay sonrasına dönük yıllık enflasyon beklentisi yüzde 59’a yükseldi. Enflasyonun düşeceğine inananlar evvelki aya nazaran 2,5 puan azaldı! Şubat ayı Ekonomik İnanç Endeksi (EGE) ve Sektörel Enflasyon Beklentileri Anketleri iktidarın ekonomik siyasetlerinin toplum genelinde emniyetli bulunmadığını ilan edilen amaçlara inanılmadığını gösterdi. EGE sonuçlarına nazaran ocakta 99,7 olan inanç endeksi puanı,şubatta yüzde 0,5 oranında azalarak 99,2 puana geriledi. EGE’yi oluşturan alt inanç endekslerinde de şubat ayı sonuçları tartıyla itimat hududu olan 100 puanın altında kaldı. EGE’nin 10 ay sonra tekrar iktisada ve uygulanan siyasetlere inanç açısından ‘kırmızı çizgi’ olan 100 puanın altına inmesi ve şubat ayında da gerilemenin devam etmesi ve karamsarlığın yaygınlaştığının göstergesi.”
“ETNİK VE MEZHEPSEL AYRIŞMAYI DERİNLEŞTİRİYOR”
İsrail’in Suriye’de yükünü artırdığını kaydeden Toprak, şunları söyledi:
“Şam’daki Ulusal Diyalog Konferansı’na Kürtlerin, Şiilerin, Türkmenlerin çağrılmaması etnik ve mezhepsel ayrışmayı derinleştiriyor! Suriye’de Esad rejiminin devrilmesiyle Golan Doruklarını ve ülkenin güneyini işgale girişen İsrail ordusu geçen hafta işgali genişleterek başşehir Şam’ın 20 kilometre yakınına geldi. İsrail savaş uçakları Şam etrafını bombaladı. Bölgedeki silah ve mühimmat depolarının imha edildiği duyuruldu. İsrail, 8 Aralık’ta Esad’ın ülkeyi terk etmesinin akabinde askeri üsleri, silah depolarını, araştırma merkezlerini, Lazkiye ve Tartus limanlarında Suriye donanmasına ilişkin savaş gemilerini, Şam’daki Tapu ve Nüfus yönetimlerinin de ortalarında olduğu kamu binalarını imha etmişti. İsrail ordusu Golan Zirvelerinin akabinde Suriye ve Ürdün’e su sağlayan kaynakların ve barajların bulunduğu bölgeyi de denetime aldı.
“SIKINTILI BİR TABLO ORTAYA ÇIKABİLİR”
Suriye’nin yeni idare süreci, yeni anayasa çalışmaları vb. hususları ele almak üzere Cumhurbaşkanı Ahmed el Şara’nın davetiyle geçen hafta Şam’da toplanan Ulusal Diyalog Konferansı’na Şiilerin, Türkmenlerin ve Kürtlerin temsilcileri davet edilmedi. Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed el Şara’nın İsrail’le savaşmayacaklarını daha evvel lisana getirdiği anımsandığında önümüzdeki süreçte Türkiye açısından külfetli bir tablo ortaya çıkabilir.”
