Çoğumuz küçük yaşlardan itibaren yabancıların otomobiline binmemeyi yahut sokakta otostop çeken birini almamayı öğreniriz. Lakin Atlas Okyanusu’nun başka yakasında, bilhassa Karayipler’eki en büyük ada olan Küba’da, yabancıların araçlarına binmek binlerce vatandaş için gerekli bir tahlil .
Toplu taşıma sisteminin çöküşün eşiğine geldiği 1990’lı yıllardan 2000’li yılların başına kadar Küba idaresi özel bir yasa çıkardı. Devlet araçları , birebir tarafta hareket ettikleri sürece, otostop çeken yayaları durdurmak ve almak zorundadır . Çok sayıda özel sürücü de bu sisteme katılıyor.
Uygulama o kadar yaygınlaşmış ki, otostopçuların bu hareketinin hatırlatılması nedeniyle “ir con la botella” yani “şişeden içmek” ismi bile almış .
Süreç öbür toplu taşıma araçlarında olduğu üzere sistemli bir formda işliyor. “Punto amarillo” (sarı noktalar) ismi verilen, sarı üniformalı devlet memurlarının yolculara nereye gittiklerini sorduğu, evvel yaklaşık 0,04 sent fiyatında küçük bir fiyat ödeyen yolcuların, birebir yere giden araçlara bindirildiği organize noktalar var.
Ancak günlük tecrübe her vakit tozpembe olmuyor. Mahalle sakinleri, otostop çekmenin yaygın olduğunu lakin bunun için nerede durulacağı, ne kadar fiyat ödeneceği, ne vakit araçtan kaçınılacağı üzere gayrı resmi kuralların bilinmesi gerektiğini vurguluyor. Hatta kimi sürücüler bu durumdan faydalanarak resmi olmayan noktalarda durup daha yüksek fiyat talep ederken , kurnaz şahısların araçlarına binenleri soyduğu da çok sayıda olaya rastlanıyor.
Olayın kökeninde, Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında Küba’dan çekilmesiyle ortaya çıkan ekonomik kriz yatıyor. Ülke, güç tüketiminin %75’ini karşılayan Sovyet petrolüne büyük ölçüde bağımlıydı. Komünist bloğun dağılmasının akabinde ABD ambargosunun baskısı altında kalan Küba, yakın tarihinin en sert periyotlarından birini, “Barış Vaktinde Özel Dönem” olarak isimlendirilen periyodu yaşadı.
Bu devirde akaryakıt sorunu nedeniyle toplu taşıma ortadan kalktı. Vatandaşların çok azı özel araca sahipken, ulaşım araçlarının çabucak hepsi devletin elindeydi. Hasebiyle otostop çekmek tek alternatifti.
