Uluslararası Boks Federasyonu (IBU), uzun müddettir tartışma konusu olan cinsiyet uygunluğu sorununa netlik kazandıran yeni bir düzenlemeyi yürürlüğe soktu. 20 Ağustos 2025 prestijiyle geçerli olan Cinsiyet Uygunluk Siyaset Kılavuzu, 18 yaş üstü tüm atletlerin federasyon onaylı karşılaşmalara katılabilmesi için PCR yahut muadili genetik testten geçmesini zarurî kılıyor.
Y KROMOZOMU BELİRLEYİCİ OLACAK
Yeni düzenlemeye nazaran, testlerde sadece erkeklerde bulunan ve doğuştan gelen Y kromozomunun varlığı incelenecek. Bu kriter, atletlerin bayan mı yoksa erkek kategorisinde mi yarışacağına karar verilmesinde temel ölçüt olacak. Uygulama, birinci kere 4 Eylül’de Liverpool’da düzenlenecek Dünya Boks Şampiyonası’nda hayata geçirilecek.
Federasyon, yayımladığı kılavuzda sadece adil rekabeti değil, atletlerin fizikî güvenliğini de öncelikli hale getirdi. Açıklamada şu tabirlere yer verildi:
Sporcuların doğal biyolojik özelliklerine uygun kategorilerde yarışı, sporun etik kıymetlerini ve atletik performansın bütünlüğünü korur. Cinsiyet, yaş ve kilo, adil rekabetin sağlanmasında kritik parametrelerdir.
Dövüş sporlarının tabiatı gereği, sportmenlerin baş ve üst beden bölgelerine ağır darbe aldığı karşılaşmalarda kalıcı nörolojik hasar riski bulunduğu da vurgulandı.
Kılavuzda ayrıyeten “Transgender Politikası” başlığı altında federasyonun tavrı da açıklandı. Trans bireylerin spora iştirak hakkı tanınırken, doğumda belirlenen biyolojik cinsiyete dayalı kategori ayrımının korunacağı belirtildi. Düzmece evrak sunan sportmenlerin ise dört yıl boyunca karşılaşmalardan men edileceği açıklandı.
Y kromozomu tespit edilirse: Erkek kategorisinde yarışacak.
Y kromozomu yoksa: Bayan kategorisinde yarışacak.
Cinsel gelişim bozukluğu varsa: Hormon üretimine nazaran kategori belirlenecek.
Sahte evrak sunulursa: 4 yıl men cezası uygulanacak.
Bu düzenleme, boks dünyasında hem etik hem de tıbbi açıdan yeni bir periyodun kapısını aralayacak.
