Başkan Biden’ın teşebbüsü ABD Kongresi’ndeki her iki parti tarafından da desteklenmiş ve kararname geçen yıl nisan ayında imzalanmıştı. Kararda “yabancı devletlerin denetimindeki uygulamalar” etkileniyor ve bilhassa TikTok platformu ve sahibi ByteDance’den bahsediliyor. Bu düzenleme, bir şirketin paylarının %20’sinden fazlasının, Washington’ın Çin Halk Cumhuriyeti olarak sınıflandırdığı “yabancı düşman” bir ülkedeki bireyler yahut şirketler tarafından sahiplenilmesini yasaklıyor.
Ancak Çinli sahibi, başkanlık buyruğuna itiraz ederek Yüksek Mahkeme’ye başvurmuş ve mahkeme de satış ya da yasaklama kararını onaylayınca ByteDance’e ABD pazarından çekilme ya da satış yapma için 19 Ocak’a kadar müddet verilmişti.
UZATMALAR OYNANIYOR…
Ocak ayındaki bu tarihten evvel TikTok bir müddetliğine kullanıcılara sunulmayı bıraktı, fakat bu, Donald Trump’ın ikinci yemin merasiminden sadece bir gün önceydi . Cumhurbaşkanının birinci kararnameleri ortasında satış tarihinin 5 Nisan Perşembe gününe kadar uzatılması da yer aldı. Bu kapsamda ağ ABD’ye geri döndü ve Şubat ayından bu yana tekrar yeni kullanıcılara sunuluyor.
Ancak haftalar geçmesine karşın TikTok hâlâ el değiştirmemişti. Gerçekten Çinli yetkililer de bu tıp satışlara karşı çıkıyor ve toplumsal ağın bilgi sürece algoritmasının “Çin’den çıkamayacak bir teknoloji” olduğunu sav ediyor.
Buna karşın Trump, satışın “yakında” tamamlanacağından emindi. Mart ayında şöyle tez etmişti: “İlgilenen dört farklı küme var. Birçok kişi bunun olmasını istiyor ve artık her şey bana bağlı,” lakin detay vermedi. Hatta: Geçtiğimiz günlerde satışın perşembe günü son teslim tarihinden evvel gerçekleşeceğini açıklamıştı. Çünkü Trump, 2020 yılında bu Çin toplumsal ağının faaliyetini yasaklamayı planlamıştı lakin bir mahkeme kararıyla bundan vazgeçmişti.
TİKTOK’UN GERÇEK SAHİBİ KİM?
Bu toplumsal ağın gerisindeki şirket olan ByteDance’in mülkiyet yapısı tam olarak aşikâr değil. ByteDance’in kendi açıklamalarına nazaran, şirketin yaklaşık %60’ı global kurumsal yatırımcılara, %20’si şirketin kurucularına, %20’si ise ByteDance çalışanlarına ilişkin. Şirketin, global bir borsada süreç görüyor olması durumunda sahiplik yapısı hakkında resmi raporlar sunması gerekmiyor; lakin şirketin büyük bir kısmının halihazırda Çin dışında sahiplenildiği anlaşılıyor.
Pensilvanya merkezli ticaret ve teknoloji şirketi Susquehanna International Group, şirketin en büyük dış yatırımcısı ve şu anda şirketin %15 payına sahip. Susquehanna’nın kurucu ortağı Arthur Dantchik , ByteDance’in beş üyeli idare şurasının üyesidir. Öbür mevcut dış yatırımcılar ortasında ABD merkezli Sequoia Capital ve General Atlantic yer alıyor. General Atlantic CEO’su William E. Ford tıpkı vakitte ByteDance’in idare heyetinde yer alıyor.
ONU ABD’DE KİM İSTİYOR?
Öte yandan Trump’ın bahsettiği satın alma isteğinde bulunan “dört grubun” kimler olduğu konusunda ise yalnızca spekülasyonlar var. Trump’ın eski maliye bakanı Steven Mnuchin’in ismi daima anılıyor . Aslında o durumdayken, 2020’de TikTok’un satılması için en yüksek sesle savunuculuk yaptı. Ayrıyeten ABD hükümetinin şirketin bir kısmını nitekim devralabileceği tarafında görüşler de vardı.
Diğer potansiyel yatırımcılar ortasında Microsoft, Perplexity AI isimli teşebbüs ve milyarderler Frank McCourt yahut Andreesen Horowitz liderliğindeki bir küme yer alabilir .
Ünlü yatırım şirketi Blackstone Group’un da ismi geçiyor. Şirketin CEO’su Stephen Schwarzman, Trump’la yakın bağlantılar içinde olan ve Cumhuriyetçi Parti’ye büyük bağışlarda bulunan bir isim.
Ancak işin içinde Amerikan şirketi Oracle’ın da olması kuvvetle beklenen. Şirket, TikTok’ta halihazırda bilgi tabanı programlarıyla yer alıyor ve Trump’ın birinci devrinde TikTok’u satın almaya ilgi göstermişti.
Oracle, 2020 yılından bu yana ABD’deki kullanıcıların bilgilerini kendi sunucularında saklıyor. Şirketin rolü, bu yılın başından itibaren ABD düzenlemelerine ahenk sağlamak için bilgi güvenliğini artırmasıyla daha da büyüdü.
TRUMP ÇİN’DEN NE İSTİYOR?
TikTok’un satılıp satılmayacağı, bilhassa de uygulamanın algoritmasının el değiştirmeyeceği konusunda pek çok şey belirsizliğini koruyor. Fakat mevcut yatırımcılardan rastgele biri paylarını artırabilir yahut yeni sermaye ekleyerek tesirlerini artırmak için başkalarıyla iş birliği yapabilir. Lakin sonuçta sıkıntı fiyat, ABD hükümetinin baskısı ve Çin’in muahedeyi kabul etmesi olacak.
Başkan Trump, mutabakatın bir kısmının Çin mallarına gümrük vergisi uygulanmasına ait bir mutabakat olabileceğini söyledi. Lakin Çin satışa müsaade verirse bu oran tahminen düşürülebilir yahut en azından fiyatın bir kısmı kaldırılabilir.
Trump satış görüşmelerinin mühletini bir defa daha uzatacak mı? Bunu bekleyip göreceğiz aksi takdirde TikTok milyonlarca Amerikalı kullanıcı için kapanacak.
“ÇİN’LE ÇOK ÂLÂ BİR ANLAŞMA YAPACAĞIMIZI DÜŞÜNÜYORUM”
ABD Başkanı Donald Trump, TikTok’un ABD’deki varlıklarının devredilmesine ait muhtemel bir mutabakatın hâlâ “masada” olduğunu açıkladı. Bu açıklama, muahedenin birkaç gün evvel askıya alındığı tarafındaki haberlerin akabinde geldi.
Trump, Beyaz Saray’daki gazetecilere yaptığı açıklamada, “Çok güzel beşerler ve çok güçlü şirketlerle bir mutabakatımız var. Bu şirketler bu işi çok yeterli yapar. Lakin Çin’le neler olacağını bekleyip görmemiz gerekecek” dedi. “Anlaşma hâlâ masada, hem de ziyadesiyle.”
Trump ayrıyeten Çin’le bağlar konusunda optimist iletiler vererek, “Çin’le çok uygun bir mutabakat yapacağımızı düşünüyorum,” sözlerini kullandı.
TikTok’un ABD’deki faaliyetleri, uzun müddettir ulusal güvenlik tartışmalarının merkezinde yer alıyor.
Trump idaresi, uygulamanın Çin merkezli olması nedeniyle kullanıcı bilgilerinin güvenliği konusunda telaş duyuyor ve bu nedenle uygulamanın ABD varlıklarının Amerikalı şirketlere satılmasını talep ediyor.
