ABD Başkanı Donald Trump son vakitlerde yakın dostlarıyla iplerini koparmaya başladı nedense. İşadamı Elon Musk’la, aslında sürpriz olmayan büyük kapışma sonrası yollarını ayırdıktan sonra, pek bir flörtleştiği Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le de ortasındaki bahar havasının sonu gelmiş görünüyor. Uzun bir vakit evvel değil daha geçen ay Putin’den “çok nazik bir adam” diye kelam ediyordu.
Karar alırken kendisinden diğer kimsenin ne dediğine hiç de prestij etmeyen Trump’ın bireyler hakkındaki görüşleri de süratle değişiyor bilindiği üzere. Birinci başkanlık devrindeki takım arkadaşlarından neredeyse hiç kimsenin artık yanında olmadığı anımsanırsa bunu çok sık yapıyor demek ki.
Biliniyor, Trump seçim vaadleri ortasında, misyona gelişinin birinci 24 saati içinde Rusya-Ukrayna savaşını bitireceğini de söylemişti. Başkanlık koltuğuna oturalı yedi ayı geçti meğer, savaş vakit zaman suratını kesse de sürüyor. Putin’e kızmasının nedeni Ukrayna’dan askerlerini çekeceğine ait rastgele bir planının olmadığını farketmesi muhtemelen. “Hayal kırıklığına uğradım” derken kastettiği bu olmalı. “Putin hakikaten pek çok insanı şaşırttı. Yeterli konuşuyor fakat akşam herkesi bombalıyor” dedi geçtiğimiz Pazar günü.
Nedeni ne olursa olsun bu Trump’ın büyük U dönüşlerinden biri alışılmış ki. Putin’i kayırdığını, hatta Ukrayna’ya saldırısının münasebetlerine dayanak verdiğini de biliyoruz. Hatta bu yılın Nisan ayında Volodomir Zelenksy’i suçlayarak “sizden 20 kat büyük bir ülkeye karşı savaş başlatıp sonra da insanların size füze vermesini umamazsınız” demişti.
Bu tavrının yerinde yeller esiyor artık. “Bize daima saçmalıklar sunuyor” dediği Putin’e olan kızgınlığı Pazar günü Kiev’e Patriot hava savunma sistemleri gönderme kelamıyla tepe yaptı. Dahası Rusya’ya yönelik yeni yaptırımların ipuçlarını verdi.
Zamanlama kıymetli. Trump’ın Ukrayna’ya silah yardımında bulunacağını açıklaması, ABD özel temsilcisinin Ukrayna’ya son ziyaretini gerçekleştirdiği, kendisinin de NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile Washington’da bir ortaya geldiği güne (Pazartesi) denk geldi.
Gelinen nokta şu; Trump, sınırsız bir ekonomik savaş başlatma tehdidiyle Putin’i ikna edeceğini düşünüyor muhakkak ki. Ocak ayında yaptığı bir açıklamada “bunu kolay ya da güç yoldan yapabiliriz” demişti. Beş ay evvel de Putin’in savaşı sona erdirmek için müzakere etmemesi halinde, Rusya’ya gümrük vergileri uygulamaya, hatta daha fazla yaptırım getirmeye hazır olduğunu da duyurmuştu.
Bu tehdid lisanı İşe fayda mı? Pek fayda üzere görünmüyor. Putin, artık geri dönüşü olmayan bir yolda. Savaşı durdurması için bir neden de yok ABD’den gelen bir teşvik de. Üstelik, savaş Putin’i daha da kararlı yaptı. Kim ne derse desin ülkesinin hem dış siyasetini hem de iktisadını Batı’ya karşı koyacak duruma getirdi. Yıllardır uygulanan yaptırımların işe yaramadığı ortada.
Tamam, enflasyon yüksek, işgücü külfeti yaşıyor Rusya ancak Çin başta olmak üzere Asya pazarları sayesinde yaptırımları deldiği üzere ithal ikamesi sayesinde ekonomik olarak badirelerini da kolay atlattı.
İçeride Musk’ı, dışarıda Putin’i kaybeden Trump dilediği kadar kızıp dursun.
“Atı alan Üsküdar’ı çoktan geçti”
