Dünya borsaları bir müddettir tarifelerin tesirlerine yönelik soru işaretlerinin ortasında ilerlerken, her geçen gün yeni risklerin ortaya çıkması fiyatlamaları zorlaştırıyor.
ABD Başkanı Trump’ın geçen hafta imzaladığı ve karşılıklılık temeline dayanan tarife oranlarında değişiklik öngören kararname, yapılan düzenlemelerle birlikte perşembe günü yürürlüğe girecek.
Trump, dün verdiği bir röportajda ise, ilaç ve yarı iletken ithalatına tarife getirmeyi planladığını ve kelam konusu tarifeleri gelecek hafta yahut civarında açıklayacaklarını belirtti.
İthal edilen ilaçlara birinci kademede düşük gümrük vergisi uygulayacaklarını belirten Trump, lakin bu oranın bir, en fazla bir buçuk yıl içinde yüzde 150’ye akabinde yüzde 250’ye çıkacağını zira ilaçların ABD’de üretilmesini istediklerini kaydetti.
Analistler, ABD idaresinin Çin, Japonya ve Avrupa Birliği (AB) üzere değerli ticaret ortaklarıyla bir kadro ticaret muahedeleri yapsa da, gündeme gelen son tarifelerin geleceğe dair makus senaryoları ortaya çıkardığını belirterek, bu mevzulardaki haber akışının yatırımcıların odağında kalmayı sürdüreceğini kaydetti.
Tarifelerin ABD iktisadına nasıl yansıyacağına ait belirsizlikler sürerken, ülkede son datalar hizmet dalındaki büyümenin yavaşladığını gösterdi. Buna nazaran, Tedarik İdare Enstitüsü (ISM) hizmet bölümü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), temmuzda 50,1 bedeline gerileyerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
Öte yandan tarifelerin ABD iktisadına tesirleri ve enflasyonist baskılara ait değerlendirmeler devam ederken, enflasyon-resesyon ikilemi ortasında para siyasetlerini yürütmeye odaklanan ABD Merkez Bankasının (Fed) idaresine yeni bir isim eklenecek.
Trump, Fed Yönetim Kurulu üyeliğinden ayrılacak Adriana Kugler’in yerine geçecek isme hafta sonundan evvel karar vereceğini açıkladı.
Dün ABD’de zayıf gelen hizmet dalı bilgileri ülkede ekonomik aktiviteye ait tasaların devam ettiğini ortaya koyarken, bu durum Fed’i enflasyonu denetim altına alma ve büyümeyi destekleme ortasında tercih yapmasını zorlaştırıyor.
Jeopolitik gelişmeler de yatırımcılar tarafından yakından takip edilirken, Trump, Beyaz Saray’da düzenlenen imza merasiminin akabinde basın mensuplarına gündeme ait açıklamalarda bulundu. Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un çarşamba günü Moskova’da Rus tarafıyla görüşeceğini anımsatan Trump, bu görüşmelerin sonucunu beklediğini söyledi.
Rusya’ya uygulayacağı yaptırımların yüzde 100 olacağı savına karşılık veren Trump, “Hiçbir vakit yüzde olarak bir sayı vermedim ancak bu bahiste oldukça bir şey yapacağız. Biliyorsunuz, yarın (çarşamba) Rusya ile bir toplantımız var. Neler olacağını göreceğiz. O vakit kararımızı vereceğiz” biçiminde konuştu.
Makroekonomik bilgilerde ise ABD’nin dış ticaret açığı ise haziranda yüzde 16 azalışla 60,2 milyar dolara gerileyerek Eylül 2023’ten bu yana en düşük düzeyini gördü.
Kurumsal tarafta büyük bilgi analitiği yazılımları geliştiren Palantir’in payları şirketin yıllık gelir kestirimini yükseltmesinin akabinde yüzde 7,85 bedel kazandı. İlaç şirketi Pfizer’ın payları de kar kestirimini artırmasının akabinde yüzde 5,18 yükseldi.
ALTIN YÜKSELİŞİNİ 4. GÜNE TAŞIDI
Bu gelişmelerle tahvil piyasalarında dün satış yüklü bir seyir öne çıkarken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,21’e çıktı. ABD 10 yıllık tahvil faizi yeni güne de yüzde 4,22 düzeyinde başladı. Dolar endeksi ise dün yüzde 0,1 artışla 98,7 düzeyinde günü tamamlarken, şu sıralarda yatay seyrediyor.
Küresel risklerin yanı sıra ABD iktisadına ait telaşların artması altına yönelimi artırırken, altının ons fiyatı dün yüzde 0,2 artışla 3 bin 380 dolara çıkarak yükselişini 4. süreç gününe taşıdı. Altının onsu yeni günde ise yüzde 0,2 azalışla 3 bin 375 dolardan alıcı buluyor.
Brent petrolün varil fiyatı da şu sıralarda evvelki kapanışın yüzde 0,5 üzerinde 67,8 dolarda bulunuyor.
New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,49, Nasdaq endeksi yüzde 0,65 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,14 kıymet kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise olumlu bir seyirle başladı.
AVRUPA BORSALARI FRANSA HARİÇ YÜKSELDİ
Avrupa borsaları dün Fransa hariç alıcılı seyrederken, bugün Avro Bölgesi’nde perakende satışlar ile Almanya’da fabrika siparişleri bilgileri açıklanacak.
İngiltere Merkez Bankasının (BoE) yarın açıklayacağı para siyaseti kararları yatırımcıların odağında yer alırken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda bankanın siyaset faizinde indirime gideceğine kesin gözüyle bakılıyor.
Öte yandan ABD’nin tarifelerdeki yeni adımları ve Fed’in para siyasetlerindeki yol haritasına yönelik belirsizlikler bölge hisse piyasalarında tesirli olmayı sürdürürken, jeopolitik gerginlikler de yatırımcılar tarafından bedellendiriliyor.
Orta Doğu’daki gelişmeler bölge gündeminde yer alırken, Avrupa Birliği (AB) Kurulu sözcülerinden Anitta Hipper, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Gazze Şeridi’nin tamamını işgal etmeye karar verdiği tarafındaki haberlere yönelik, “Bizim buradaki tavrımız açık; Gazze, gelecekteki Filistin devletinin ayrılmaz bir modülü olmalı” ifadesini kullandı.
İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares ise İsrail’e karşı hareket etmekte çok geç kalmakla suçladığı AB’nin, bu ülkeyle ortasındaki iştirak mutabakatını çabucak askıya almasını istedi.
Dün açıklanan bilgilerde Avro Bölgesi’nde temmuzda hizmet bölümü PMI 51 ile beklentilerin altında kaldı. Analistler, açıklanan bilginin bölgede bir nebze de olsa resesyon telaşlarını azaltabileceğini kaydetti.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,16, Almanya’da DAX 40 yüzde 0,37, ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,11 yükselirken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,14 bedel kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne müspet başladı.
ASYA BORSALARI KARIŞIK SEYREDİYOR
Asya borsalarında ise karışık bir seyir öne çıkarken, ABD’nin Çin ve Japonya ile ticaret konusunda muahede yapabileceğine dair yüksek ihtimaller ülke piyasalarında tesirli oluyor.
Japonya tarife baş müzakerecisi Ryosei Akazawa, ABD’nin Japon araba ithalatına yönelik uygulanan gümrük vergilerinin düşürülmesi konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington’da bulunuyor. Bahse ait haber akışı yatırımcıların odağında yer alıyor.
Bu gelişmelerle Japon piyasalarında otomotiv öncülüğünde yükselişler izlenirken, Mitsubishi Heavy’nin payları yüzde 4,1, Toyota payları yüzde 3,3 ve Mazda Motors payları yüzde 3,1 kıymetlendi.
Öte yandan ABD ile Çin ortasındaki görüşmeler de takip edilirken, Trump, dün yaptığı açıklamada Çin ile sürdürülen ticaret görüşmelerinde son durumun sorulması üzerine, “Bir muahedeye çok yaklaşıyoruz, Çin’le çok düzgün anlaşıyoruz” dedi.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in görüşme talep ettiğini belirten Trump, muahede yapmaları halinde yıl sonundan evvel görüşme yapabileceğini tabir etti. Trump, uygun bir muahede yapacaklarını da düşündüğünü kelamlarına ekledi.
Bunun yanı sıra Rusya’dan petrol satın aldığı gerekçesiyle Hindistan’a yönelik tarife tehditlerini de sürdüren Trump, bu ülkeden ithal edilen eserlere getirilen tarife oranını kıymetli ölçüde artıracağını yineledi.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,5 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 0,3 kıymet kazanırken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,2 düştü. Hong Kong’da Hang Seng endeksi ise yatay seyrediyor.
VİOP AKŞAM SEANSINDA YÜKSELDİ
Dün yatay bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,03 kıymet kaybederek 10.849,96 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında olağan seans kapanışına nazaran yüzde 0,35 yükselerek 12.303,00 puanda süreç gördü.
Dolar/TL, dün yatay seyirle 40,6710’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışın çabucak üzerinde 40,6780’den süreç görüyor.
Analistler bugün yurt içinde data gündeminin sakin olacağını yurt dışında ise Almanya’da fabrika siparişleri, Avro Bölgesi’nde perakende satışlar, ABD’de mortgage müracaatlarının takip edileceğini belirtirken, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 11.000 ve 11.100 düzeylerinin direnç, 10.700 ve 10.600 puanın takviye pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek datalar şöyle:
09.00 Almanya, haziran ayı fabrika siparişleri
12.00 Avro Bölgesi, haziran ayı perakende satışlar
14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
