Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın geçen hafta Suriye ile ilgili yaptığı açıklamalar, aslında Suriye’de işlerin hiç de Ankara’nın hayal ettiği üzere gitmediğinin itirafı üzereydi.
Erdoğan katıldığı “Malazgirt Zaferi’nin 954. Yıl Dönümü Kutlama Programı”nda yaptığı konuşmada, “Yönünü Ankara’ya ve Şam’a dönenler kazanacak. Kılıç kınından çıkarsa kaleme ve kelama yer kalmaz” sözleri, Ankara’nın, Fırat’ın doğusunda farklı bir devlet fikrinden uzaklaşmayan Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) ileti olarak değerlendirildi.
Erdoğan’ın “kılıcı kınından çıkarma” vurgusuyla, SDG’ye merkezi Şam idaresiyle bütünleşme yolundan çıkarsa, “Türkiye bölgeye geniş kapsamlı bir askeri operasyona hazırlanıyor” diye yorumlayanlar oldu. Çoğunlukla iktidar medyasında yer aldı bu yorumlar.
Buna karşılık Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) 21. İnanılmaz Dışişleri Bakanları Kurulu toplantısı sonrasında yaptığı “Suriye’de bir devir bitti fakat daha kolay bir periyot başlamadı” açıklaması, yandaşlara Suriye’de kılıcı kınından çıkarmanın o denli hayal edildiği üzere pek kolay olmayacağının bildirisini veriyordu. 13 yıllık MİT Başkanlığı vazifesi, kendisine ihtiyatlı davranma deneyimini kazandırmıştır diye düşünüyorum.
SDG probleminin iktidarın “Terörsüz Türkiye” projesiyle direkt temaslı olduğunu bilmeyen yok.
Suriye’de iç savaşın başlamasından sonra Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusunda ABD takviyesi ile adeta farklı bir devlet üzere işleyen oluşumu yaratmış SDG’nin istekli olarak bundan vazgeçeceğini düşünmek herhalde saflık olur.
Esad’ın devrilmesinden sonra Suriye konusunda hem Trump’ın, hem de Suriye Özel Temsilcisi olarak da atadığı Ankara Büyükelçisi Tom Barrack’ın birinci başlarda zikzaklı açıklamaları ve son devirdeki açık dayanak beyanlarının SDG’nin elini rahatlattığı kesin. Washington, SDG’den vazgeçmediğini net halde ortaya koymuş durumda.
DÜRZİLER AYRILIRKEN SDG ŞAM’A YANAŞIR MI?
Suriye’nin güneyindeki değişik gelişmeyi de hatırlatmakta yarar var:
İsrail’in açık takviyesini almış Süveyda’daki Dürzi toplumuna mensup 35 mahallî silahlı küme, manevî önder Hikmet el-Hicri’nin öncülüğünde “Ulusal Muhafızlar” ismiyle birleşti. Ulusal Muhafızlar’ın kuruluş maksadında iki unsur çok kıymetli: 1- Bölgeyi korumak, 2-Dış müdahalelere karşı koymak.
Dış müdahale ile merkezi Şam idaresinin kastedildiği son derece açık.
Bu unsurlar Suriye’nin güneyinde, ismine ne derseniz deyin, Şam’dan kopuşun ilanı.
Bu durumda Dürzilerden çok daha evvel kuzeyde kendi oluşumunu yaratmış SDG, güneyde bunlar yaşanırken, herşeyiyle Şam’a bağlanmayı kabul eder mi? Hiç sanmıyorum.
Unutulmaması gereken bir öbür şey de, SDG’nin silahlı gücünün, merkezi idarenin askeri yapılanmasından çok daha güçlü olması.
FİDAN’IN KULAKLARI ÇINLASIN
Suriye alanında yalnızca ABD ve İsrail’den bahsedersek, Dışişleri Bakanı Fidan’ı, kulaklarının çınlamasından yoksun bırakmış oluruz.
Fidan geçen yıl 8 Aralık’ta Esad devrildikten çabucak sonra yaptığı açıklamada, Fransa’yı “Avrupa’daki birtakım küçük ülkelerden” birisi olarak tanımlayarak, Türkiye’nin Suriye sıkıntısında yalnızca ABD’yi muhatap alacağını belirtmişti. Yani Ankara’ya nazaran geçmişte Fransa mandasında kalmış Suriye’de Paris’in kelam hakkı olamazadı.
Sayın Fidan’a tavsiyem, ABD Büyükelçisi Barrack’ı Dışişleri Bakanlığı’na davet ederek, Suriye ile İsrail’in hangi başkentte görüştüklerini sorup, birinci ağızdan bilgi alması. Bu başşehir, sakın Paris olmasın?!
Ayrıca net bir biçimde görülmesi gereken bir bahis da, Suriye’nin süreksiz Cumurbaşkanı Ahmed el Şara’nın, Gazze’deki soykırıma karşın İsrail konusunda pragmatik davranmada başka Arap başkanların gerisinde kalmaması. Şara’nın, İsrail’le bağlantılarda Türkiye’yi “yük olarak” gördüğünü sav edenler bile var.
9 ay öncesine kadar HTŞ çadırlarında konaklayan El Şara’nın Şam’daki başkanlık sarayından yönetmeye çalıştığı bir devlete sahip olduğunu akıldan çıkarmamak gerekiyor.
Toparlarsak…
Ankara’nın istek ettiği formda Şam’a yanaşmak istemeyen SDG ile Suriye merkezi idare ortasında geniş kapsamlı bir savaş çıkar mı?
Böyle bir durumda, Erdoğan’ın söylediği üzere Türkiye kılıcı kınından çıkarır mı?
Burası Ortadoğu. Herkes, herkesi anında satabildiği için net bir şey söylemek hakikat olmaz.
Yazının başlığını son paragrafta vereyim.
“TSK’nın her türlü olasılığa karşı hazırlığı” telaffuzunu yıllardan beri duyarız. Fakat benim askeri kulislerden aldığım “gerçekçi” hava, Şam ile SDG ortasında muhtemel bir sıcak çatışmada, Suriye merkezi idaresine hava ögeleri ile (çoğunlukla da SİHA’larla) hudutlu takviye olunabileceği istikametinde. SDG’nin Suriye içindeki TSK birliklerine taciz atışı yapması halinde ise geçmişteki üzere en fazla misilleme yapılır.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın geçen hafta Suriye ile ilgili yaptığı açıklamalar, aslında Suriye’de işlerin hiç de Ankara’nın hayal ettiği üzere gitmediğinin itirafı üzereydi.
Erdoğan katıldığı “Malazgirt Zaferi’nin 954. Yıl Dönümü Kutlama Programı”nda yaptığı konuşmada, “Yönünü Ankara’ya ve Şam’a dönenler kazanacak. Kılıç kınından çıkarsa kaleme ve kelama yer kalmaz” sözleri, Ankara’nın, Fırat’ın doğusunda farklı bir devlet fikrinden uzaklaşmayan Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) ileti olarak değerlendirildi.
Erdoğan’ın “kılıcı kınından çıkarma” vurgusuyla, SDG’ye merkezi Şam idaresiyle bütünleşme yolundan çıkarsa, “Türkiye bölgeye geniş kapsamlı bir askeri operasyona hazırlanıyor” diye yorumlayanlar oldu. Çoğunlukla iktidar medyasında yer aldı bu yorumlar.
Buna karşılık Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) 21. Harika Dışişleri Bakanları Kurulu toplantısı sonrasında yaptığı “Suriye’de bir periyot bitti lakin daha kolay bir devir başlamadı” açıklaması, yandaşlara Suriye’de kılıcı kınından çıkarmanın o denli hayal edildiği üzere pek kolay olmayacağının iletisini veriyordu. 13 yıllık MİT Başkanlığı vazifesi, kendisine ihtiyatlı davranma deneyimini kazandırmıştır diye düşünüyorum.
SDG sıkıntısının iktidarın “Terörsüz Türkiye” projesiyle direkt ilişkili olduğunu bilmeyen yok.
Suriye’de iç savaşın başlamasından sonra Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusunda ABD dayanağı ile adeta başka bir devlet üzere işleyen oluşumu yaratmış SDG’nin istekli olarak bundan vazgeçeceğini düşünmek herhalde saflık olur.
Esad’ın devrilmesinden sonra Suriye konusunda hem Trump’ın, hem de Suriye Özel Temsilcisi olarak da atadığı Ankara Büyükelçisi Tom Barrack’ın birinci başlarda zikzaklı açıklamaları ve son periyottaki açık takviye beyanlarının SDG’nin elini rahatlattığı kesin. Washington, SDG’den vazgeçmediğini net biçimde ortaya koymuş durumda.
DÜRZİLER AYRILIRKEN SDG ŞAM’A YANAŞIR MI?
Suriye’nin güneyindeki farklı gelişmeyi de hatırlatmakta yarar var:
İsrail’in açık dayanağını almış Süveyda’daki Dürzi toplumuna mensup 35 mahallî silahlı küme, manevî başkan Hikmet el-Hicri’nin öncülüğünde “Ulusal Muhafızlar” ismiyle birleşti. Ulusal Muhafızlar’ın kuruluş hedefinde iki husus çok kıymetli: 1- Bölgeyi korumak, 2-Dış müdahalelere karşı koymak.
Dış müdahale ile merkezi Şam idaresinin kastedildiği son derece açık.
Bu hususlar Suriye’nin güneyinde, ismine ne derseniz deyin, Şam’dan kopuşun ilanı.
Bu durumda Dürzilerden çok daha evvel kuzeyde kendi oluşumunu yaratmış SDG, güneyde bunlar yaşanırken, herşeyiyle Şam’a bağlanmayı kabul eder mi? Hiç sanmıyorum.
Unutulmaması gereken bir öbür şey de, SDG’nin silahlı gücünün, merkezi idarenin askeri yapılanmasından çok daha güçlü olması.
FİDAN’IN KULAKLARI ÇINLASIN
Suriye alanında yalnızca ABD ve İsrail’den bahsedersek, Dışişleri Bakanı Fidan’ı, kulaklarının çınlamasından yoksun bırakmış oluruz.
Fidan geçen yıl 8 Aralık’ta Esad devrildikten çabucak sonra yaptığı açıklamada, Fransa’yı “Avrupa’daki birtakım küçük ülkelerden” birisi olarak tanımlayarak, Türkiye’nin Suriye sıkıntısında yalnızca ABD’yi muhatap alacağını belirtmişti. Yani Ankara’ya nazaran geçmişte Fransa mandasında kalmış Suriye’de Paris’in kelam hakkı olamazadı.
Sayın Fidan’a tavsiyem, ABD Büyükelçisi Barrack’ı Dışişleri Bakanlığı’na davet ederek, Suriye ile İsrail’in hangi başkentte görüştüklerini sorup, birinci ağızdan bilgi alması. Bu başşehir, sakın Paris olmasın?!
Ayrıca net bir formda görülmesi gereken bir husus da, Suriye’nin süreksiz Cumurbaşkanı Ahmed el Şara’nın, Gazze’deki soykırıma karşın İsrail konusunda pragmatik davranmada öbür Arap önderlerin gerisinde kalmaması. Şara’nın, İsrail’le alakalarda Türkiye’yi “yük olarak” gördüğünü sav edenler bile var.
9 ay öncesine kadar HTŞ çadırlarında konaklayan El Şara’nın Şam’daki başkanlık sarayından yönetmeye çalıştığı bir devlete sahip olduğunu akıldan çıkarmamak gerekiyor.
Toparlarsak…
Ankara’nın istek ettiği halde Şam’a yanaşmak istemeyen SDG ile Suriye merkezi idare ortasında geniş kapsamlı bir savaş çıkar mı?
Böyle bir durumda, Erdoğan’ın söylediği üzere Türkiye kılıcı kınından çıkarır mı?
Burası Ortadoğu. Herkes, herkesi anında satabildiği için net bir şey söylemek gerçek olmaz.
Yazının başlığını son paragrafta vereyim.
“TSK’nın her türlü olasılığa karşı hazırlığı” telaffuzunu yıllardan beri duyarız. Lakin benim askeri kulislerden aldığım “gerçekçi” hava, Şam ile SDG ortasında muhtemel bir sıcak çatışmada, Suriye merkezi idaresine hava ögeleri ile (çoğunlukla da SİHA’larla) hudutlu dayanak olunabileceği istikametinde. SDG’nin Suriye içindeki TSK birliklerine taciz atışı yapması halinde ise geçmişteki üzere en fazla misilleme yapılır.
