Bazen tek bir cümle, bir ülkenin yıllardır görmek istemediği gerçeği yüzüne vurur. Almanya Ulusal Grubu Teknik Yöneticisi Julian Nagelsmann, Galatasaraylı Leroy Sane’yi takıma almadığını açıklarken o denli bir kelam söyledi ki, yalnızca futbolu değil Türkiye’nin aynasını da önümüze koydu.
“Süper Lig, Bundesliga ve öteki üst seviye Avrupa liglerinden daha düşük düzeyde.”
Kızsak da, sinirlensek de
maalesef futbolumuzun gerçeği bu.
Türkiye’de futbol alanı bir tiyatro sahnesi üzere. Her hafta tıpkı oyun oynanıyor. Hakem kararları, ceza tartışmaları, kulüp liderlerinin demeçleri… Tribünler bağırıyor, ekran başındakiler hengame ediyor. Futbolu alandan çok kulislerde tüketiyoruz. Halbuki Avrupa’da perde çoktan öbür bir oyuna açılmış durumda. Orada tartışmanın ismi “ekonomi” ve “seyirci.”
Rakamların lisanı yalın ancak acımasızdır. Premier Lig’in yıllık yayın gelirleri 6 milyar euroyu aşıyor. Bundesliga ve La Liga 3–4 milyar euro aralığında. Bizim Süper Lig ise 200–250 milyon euroyla yetiniyor. Yani İngiltere’de bir kulübün yalnızca forma sponsorluğu mutabakatı, bizim tüm ligin yayın gelirine bedel.
Kulüp bütçeleri de benzeri. Manchester City, Real Madrid 1 milyar euroluk orkestralarla sahneye çıkarken, Galatasaray ya da Fenerbahçe en fazla 250–300 milyon euroluk bir koroyla yetiniyor. Oyuncu maaşları? Avrupa’da yıldızlar 10–20 milyon euroya top koştururken, bizde en yüksek maaş 3–4 milyon euro. Bu tabloyu görmek, sanki köy düğünü ile Viyana Senfoni Orkestrası’nı tıpkı sahneye koymak üzere.
Futbol artık tribünden çok ekranda oynanıyor. Premier League 200’den fazla ülkede canlı yayınlanıyor, milyarlarca göz tıpkı anda alana bakıyor. La Liga ve Bundesliga da 150’den fazla ülkede izleniyor. Bizim Süper Lig ise çoğunlukla Türkiye hudutlarında ve birkaç gurbetçi kanalında. Yani biz kendi ortamızda arbede ederken, dünya öbür oyunun peşinde.
Türkiye’de futbol bir kimlik, bir aidiyet, bir arbede alanı. Avrupa’da ise bir sanayi, kurumsal disiplinin modülü. Biz her dönem başında “bu defa Avrupa’da fark yaratacağız” diye hayal kuruyoruz, lakin sayıların soğuk lisanı gerçeği yüzümüze vuruyor. Bizim oyunumuz mahallî bir şov, onlarınki global bir piyasa.
Süper Lig, her dönem tekrar kurulan bir tiyatro sahnesi.
Bolca bağırış, çağırış, tutku ve kaos. Avrupa ligleri ise uzun soluklu bir senfoni. Notaları evvelce yazılmış, temposu sağlam, seyircisi global.
Biz hala sahnenin tozunu yutarken, onlar gelecek dönemin senfonisini çoktan besteliyor.
Türk Futbolunu yönetenler bu gerçeklerle yüzleşmeden Avrupa’da kalıcı zafer imkansız.
